1.4.3. Aggregatie: Website-eigenaars
De websitebeheerder zorgt ervoor dat de website vorm krijgt en visualiseert de inhoud die de contentleverancier aanlevert.
Smartphones en tablets vormen meer en meer een belangrijke toegang tot het internet. Het is dan ook van belang dat websites ofwel responsive zijn, en zich dus aanpassen aan de afmetingen van het scherm waarop ze opgevraagd worden, of een mobiele versie hebben. Sterker nog, Google geeft sinds 21 april 2015 in haar zoekresultaten mobiele (of responsive) websites voorrang op websites die niet mobielvriendelijk zijn.[60]
Via de website alexa.com kan een rangschikking opgesteld worden van de meest bezochte websites in België. De websites die de afgelopen 4 jaar als het populairst geklasseerd stonden, worden in Tabel 36 opgelijst. De top 4 is over deze periode dezelfde gebleven. We zien verder dat de sites van Microsoft het goed doen in vergelijking met de vorige jaren: live.com, msn.com en zoekmachine bing.com. Ook het online winkelen zit duidelijk in de lift: de Amazonsites, aliexpress.com en de tweedehandssites worden in België vaak bezocht. De enige twee sites in de top 20 die met traditionele Vlaamse media kunnen verbonden worden, zijn de nieuwssites van Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad. Standaard.be is voor het eerst in vier jaar uit de top 20 verdwenen.
Tabel 36: Lijst meest bezochte websites in België volgens Alexa[61]
|
Ranking |
23/08/2012 |
12/08/2013 |
13/08/2014 |
11/08/2015 |
|
1 |
google.be |
google.be |
google.be |
google.be |
|
2 |
facebook.com |
facebook.com |
facebook.com |
facebook.com |
|
3 |
google.com |
google.com |
google.com |
google.com |
|
4 |
youtube.com |
youtube.com |
youtube.com |
youtube.com |
|
5 |
live.com |
wikipedia.org |
wikipedia.org |
live.com |
|
6 |
wikipedia.org |
live.com |
live.com |
yahoo.com |
|
7 |
yahoo.com |
amazon.com |
yahoo.com |
wikipedia.org |
|
8 |
linkedin.com |
yahoo.com |
twitter.com |
amazon.com |
|
9 |
msn.com |
linkedin.com |
linkedin.com |
twitter.com |
|
10 |
hln.be |
twitter.com |
hln.be |
amazon.fr |
|
11 |
twitter.com |
nieuwsblad.be |
nieuwsblad.be |
linkedin.com |
|
12 |
google.fr |
hln.be |
google.fr |
bing.com |
|
13 |
standaard.be |
google.fr |
wordpress.com |
2ememain.be |
|
14 |
ebay.be |
standaard.be |
amazon.fr |
hln.be |
|
15 |
nieuwsblad.be |
wordpress.com |
standaard.be |
msn.com |
|
16 |
immoweb.be |
immoweb.be |
lesoir.be |
nieuwsblad.be |
|
17 |
wordpress.com |
amazon.fr |
adcash.com |
dhnet.be |
|
18 |
xhamster.com |
dhnet.be |
amazon.com |
kapaza.be |
|
19 |
telenet.be |
xhamster.com |
deredactie.be |
rtbf.be |
|
20 |
dhnet.be |
msn.com |
rtbf.be |
aliexpress.com |
Om het internetsegment dat tot de Vlaamse mediasector gerekend kan worden af te bakenen zullen er een aantal keuzes gemaakt moeten worden. Er zijn immers maar liefst 1 516 223 geregistreerde '.be" websites en 6556 ".vlaanderen" websites.[62] Om een zicht te krijgen op de populairste Vlaamse mediawebsites (volgens Alexa), werden de best geklasseerde websites met een Nederlandstalige media-inhoud uit de Alexa-top 500 geselecteerd.
Daarvoor werden volgende criteria gehanteerd:
- De domeinnaam moet eigendom zijn van een Vlaamse onderneming.
- De op het Vlaamse publiek gerichte informatie die beschikbaar gesteld wordt via de website moet ofwel het equivalent zijn van een klassiek mediaproduct, aangeboden worden door een onderneming die reeds op een andere wijze actief is in de Vlaamse mediasector, ofwel moet de inhoud vergelijkbaar zijn met die van een "klassiek" mediaproduct.
Op die manier kijken we in de top 200 van populairste sites in België welke sites voldoen aan de definitie hierboven. Zo komen we tot 14 sites. Vorig jaar waren er dit nog 16: clint.be en hbvl.be zijn uit de top 200 getuimeld. Het valt op dat veel sites het een pak slechter doen dan de vorige jaren: standaard.be stond de vorige jaren telkens in de top 20, maar behaalt nu slechts een 43e plaats. Ook deredactie.be en tijd.be deden het slechter in vergelijking met de vorige jaren.
Tabel 37: De 14 populairste Vlaamse sites met media-inhoud met hun rank in de top 200 van in België bezochte websites[63]
|
Ranking in top 200 Alexa |
Website |
Website eigenaar |
Ondernemings- nummer |
|||
|
aug/12 |
aug/13 |
aug/14 |
aug/15 |
|||
|
10 |
12 |
10 |
14 |
hln.be |
De Persgroep Publishing nv |
403506340 |
|
15 |
11 |
11 |
16 |
nieuwsblad.be |
Mediahuis nv |
439849666 |
|
13 |
14 |
15 |
43 |
standaard.be |
Mediahuis nv |
439849666 |
|
19 |
32 |
24 |
57 |
telenet.be |
Telenet |
439840857 |
|
39 |
34 |
19 |
60 |
deredactie.be |
VRT nv |
244142664 |
|
44 |
73 |
43 |
63 |
demorgen.be |
De Persgroep Publishing nv |
403506340 |
|
29 |
52 |
39 |
71 |
sporza.be |
VRT nv |
244142664 |
|
62 |
84 |
60 |
83 |
knack.be |
Roularta Media Group nv |
434278896 |
|
61 |
56 |
79 |
94 |
tijd.be |
Mediafin nv |
404800301 |
|
65 |
109 |
65 |
98 |
gva.be |
Mediahuis nv |
439849666 |
|
|
|
|
99 |
proximus.be |
Proximus nv |
202239951 |
|
30 |
48 |
54 |
108 |
skynet.be |
Belgacom Skynet nv |
460102672 |
|
67 |
97 |
94 |
138 |
belgacom.be |
Proximus nv |
202239951 |
|
146 |
112 |
127 |
154 |
jobat.be |
Jobat nv |
463753931 |
|
/ |
/ |
160 |
161 |
vtm.be |
Medialaan nv |
432306234 |
Naast de opmaak van ranking uit de top 200 van Alexa kan ook nagegaan worden welke websites overeenstemmen met bestaande Vlaamse mediaproducten, zoals die van Vlaamse dagbladen, periodieke bladen, radiozenders en televisieomroepen. Dit wordt verder besproken in hoofdstuk 3.
Zoals in de inleiding van dit deelhoofdstuk werd aangehaald, zijn er nieuwssites en magazines die enkel een internetbestaan hebben en geen link hebben met een ander mediaproduct. In tabel 38 geven we een overzicht van de organisaties achter enkele websites die we tot de Vlaamse media kunnen rekenen, maar niet behoren tot een grotere mediagroep. Het is niet altijd eenvoudig om de achterliggende structuur terug te vinden. Apache.be is het meest transparant en geeft op haar website extra uitleg over de coöperatieve vennootschap waar ze deel van uitmaakt. Lezers kunnen mee kunnen investeren in het medium dat zich "een nieuwssite voor diepgaande onderzoeksjournalistiek" noemt. DeWereldMorgen.be is eigendom van Getbasic vzw. De website profileert zich als links progressief. Charliemagazine, een online magazine door en voor (voornamelijk) vrouwen, is eigendom van Bird's Eye Design, een design studio van de hoofdredactrice en haar partner. Enkele van deze websites hebben zich verenigd onder de koepel Media21.be en ijveren voor een mediabeleid dat zich richt op digitale innovatie.
Tabel 38: Vlaamse (nieuws)sites die niet gelieerd zijn aan een andere mediavorm
|
Naam |
Aanbod |
Ondernemingsnummer |
|
Cvba De Werktitel |
Apache.be |
841.795.989 |
|
Bird’s Eye Design |
Charliemag.be |
824.594.723 |
|
GetBasic vzw |
Dewereldmorgen.be |
457.355.493 |
|
Express.be bvba |
Express.be |
461.913.109 |
|
Definitive Groove nv |
Newsmonkey.be |
464.231.310 |
Bij sociale media beschouwen we het platform zelf als de aggregatieschakel. De sociale media die het populairst zijn in Vlaanderen zijn producten van Amerikaanse bedrijven. De Vlaamse media dienen, net zoals de andere gebruikers, de gebruiksvoorwaarden van deze websites te respecteren.
Bij Facebook bepalen algoritmes wat gebruikers te zien krijgen in hun nieuwsoverzicht. Hoe meer ze de berichten van een bepaalde gebruiker leuk vinden, erop reageren of doorklikken op de links, hoe vaker ze de berichten van deze gebruiker in hun nieuwsoverzicht te zien zullen krijgen. Professionele gebruikers proberen dus om een vorm van (re)actie uit te lokken bij de Facebookgebruiker, om op die manier blijvend zoveel mogelijk mensen te bereiken.
Twitter geeft de tweets van je volgers weer op chronologische wijze. De mogelijkheid bestaat dat er, net zoals bij Facebook, een algoritme zal worden ingevoerd die de tijdlijn zal bepalen. Sinds 2015 geeft Twitter een overzicht van de belangrijkste tweets die verschenen zijn sinds het laatste bezoek van de gebruiker aan de website (aangeduid met "Terwijl je weg was..."). Sinds de zomer van 2014 toont Twitter berichten die je mogelijks interesseren maar afkomstig zijn van personen die je niet volgt. Dit gebeurt op basis van hun populariteit of van reacties in het netwerk van de gebruikers. Onderwerpen waar veel berichten over verschijnen, worden zogenaamde "trending topic"'.
Instagram werkt zonder algoritme en toont chronologisch de foto's van de mensen die je volgt. Ook Snapchat toont alle berichten van alle gebruikers die je volgt.
De computer en met name Facebook blijken steeds belangrijkere toegangspoorten tot nieuws te vormen, vooral bij de jongste leeftijdscategorieën. Zo zou in de leeftijdscategorie 18 tot 34 jaar 78% van de Vlamingen minstens maandelijks nieuws via Facebook consumeren, terwijl het cijfer voor de papieren krant voor dezelfde leeftijdscategorie op 71% ligt. Het tv-journaal en het radionieuws doen het met respectievelijk 95% en 89% wel nog altijd beter. Voor alle leeftijdscategorieën samen blijven tv, radio en de papieren krant de top 3 uitmaken. 59% van de Vlamingen geeft daarnaast aan minstens maandelijks gebruik te maken van nieuws via PC en 39% van nieuws via Facebook.[64]
| Infofragment 9: nieuwe en traditionele media |
| Traditionele media delen intensief hun artikels op sociale media, met name Facebook en Twitter. Op die manier lokken ze veel lezers naar de eigen site. In de Verenigde Staten zou ongeveer 60 % van de bezoekers van nieuwssites daar terechtkomen via artikels die op Facebook werden gepost. Ook in Vlaanderen zou dit rond de 50% schommelen.[65] Sociale media vormen dus voor de traditionele media een belangrijke toegangspoort om lezers naar hun onlineplatformen door te verwijzen, en deze lezers leveren reclame-inkomsten op.
Facebook wil echter meer zijn dan zomaar een doorgeefluik. De sociale netwerksite lanceerde in mei 2015 "Instant Articles". Verschillende internationale nieuwssites bieden voortaan artikels aan binnen Facebook zelf, in plaats van enkel links te posten die naar hun eigen nieuwssite doorverbinden. De belangrijkste motivatie die Facebook geeft, is dat de wachttijd om door te verbinden van de netwerksite naar het artikel op een nieuwssite te lang is. Zeker voor mobiel gebruik, zou "Instant Articles" de gebruikservaring verbeteren. Facebook deelt de advertentie-inkomsten met de uitgevers: uitgevers hebben recht op alle inkomsten uit de advertenties bij de op Facebook gepubliceerde artikels die ze zelf verkopen. Als Facebook de advertentie verkoopt, zouden de uitgevers 30% van de inkomsten houden. Apple heeft op zijn beurt in september 2015 een nieuwsapp gelanceerd (Apple News) die standaard op haar mobiele toestellen wordt geïnstalleerd. In deze app kunnen uitgevers nieuwsberichten publiceren. Net zoals bij Instant Articles van Facebook komen alle inkomsten van de advertenties bij de nieuwsberichten toe aan de uitgevers. Indien de uitgevers er voor kiezen om Apple de advertenties bij hun artikels te laten verkopen, gaan 30% van de inkomsten naar Apple (in tegenstelling tot Facebook, die 70% van de op deze manier verworven reclame-inkomsten claimt). Ook Google zoekt toenadering tot de traditionele media. Het zal voor een project genaamd Digital News Initiative samenwerken met Europese krantenuitgevers. Het Amerikaanse bedrijf trekt daarvoor 150 miljoen euro uit. Het wil daarmee investeren in nieuwe en duurzame digitale modellen voor kwaliteitsjournalistiek. Het doel is om een duurzaam ecosysteem voor het nieuws aan te moedigen en innovatie in digitale journalistiek te promoten. Ook andere uitgevers kunnen projecten indienen en geldelijke steun van Google vragen. De traditionele nieuwsmedia en Google hebben een conflictueuze geschiedenis. Google News, gestart in 2002, heeft veel kwaad bloed gezet. In Google News bundelt de zoekmachine artikels zonder de nieuwsmedia daarvoor te vergoeden. Dit leidde tot rechtszaken in verschillende landen. In België kwam het tot een lang aanslepend juridisch conflict tussen Google en de Franstalige pers waarbij eind 2012 een overeenkomst tussen beide partijen werd gevonden. In Frankrijk richtte Google in 2013 een fonds op waarmee het de Franse uitgevers steunt in het ontwikkelen van nieuwe internettoepassingen. Op die manier gaf het Amerikaanse bedrijf toe aan de druk van zowel de pers als de overheid, die dreigde met taksen. Eind 2014 werd Google News in Spanje opgedoekt, toen een wet gestemd werd die het bedrijf een belasting oplegde voor het overnemen van de titels en intro"s van artikels. Google kondigde in oktober 2015 een project aan om mobiele websites sneller te doen laden. Het zou specifiek gericht zijn op nieuwssites en ook oog hebben voor de noden en wensen van adverteerders. |
[60] Google Webmaster Central Blog, "Finding more mobile-friendly search", 26/02/2015, http://googlewebmastercentral.blogspot.be/2015/02/finding-more-mobile-friendly-search.html
[61] http://www.alexa.com/topsites/countries/BE, 11/08/2015 (13/08/2014, 13/08/2013 en 23/08/2012)
[62] https://www.dnsbelgium.be/, geraadpleegd op 5 augustus 2015.
[63] Alexa, "Top Sites in Belgium", http://www.alexa.com/topsites/countries/be, 11/08/2015 (13/08/2014, 13/08/2013 en 23/08/2012).
[64] Picone, Ike en Deweppe, Alexander, "Nieuwsmedia in Vlaanderen. Participatiesurvey 2014", [Powerpoint slides], http://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2015/10/Resultaten-Participatiesurvey-2014_nieuwsmedia.pdf [geraadpleegd op 27/10/2015]
[65] De Preter, Wim, "Facebook vangt uitgevers voor online nieuws in ruil voor geld", De Tijd, 5 mei 2015.