Mediaconcentratie in Vlaanderen 2015
Rapport Mediaconcentratie 2015: Vlaamse mediasector steeds meer digitaal en crossmediaal
De Vlaamse Regulator voor de Media, de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media, publiceert vandaag het rapport 'Mediaconcentratie in Vlaanderen 2015'.
De algemene conclusie van het rapport 2015 is dat:
- Hoewel er niet één speler is die de hele Vlaamse mediasector domineert (zie begeleidende afbeelding), blijken veel vormen van horizontale, verticale of crossmediale concentratie te bestaan in en tussen een aantal segmenten van verschillende Vlaamse mediavormen. Dit kan een risico inhouden voor de diversiteit van het aanbod.
- De VRM neemt in toenemende mate crossmediale en convergente tendensen waar (vb. televisieomroepen & kranten plaatsten steeds meer content online). Eenzelfde media-inhoud wordt via verschillende kanalen tot bij de consument gebracht. Nieuwe mengvormen van media zullen ingeburgerd geraken. In deze context nam de VRM voor het eerst sociale media gelieerd aan klassieke Vlaamse media onder de loep. Uit de analyse van de VRM blijkt dat nieuwsmedia het zeer goed doen op sociale media, evenals mediamerken die zich een eerder jong imago aanmeten.
- De Vlaamse mediagroepen raken onderling steeds meer verstrengeld. Om multimediaal sterk te staan gaan de groepen op zoek naar mogelijkheden, daarbij gaan ze wisselende allianties aan (vb. Corelio en Telenet participeren in De Vijver Media. Er worden echter ook samenwerkingsverbanden stopgezet. Concentra verkocht zijn aandelen in Vacature, waardoor deze nu volledig in handen is van De Persgroep).
Belangrijkste conclusies per mediasoort:
Op het vlak van radio is het belangrijkste feit het aanhoudend belang van ketenvorming bij lokale radio's. In 2015 was op dat vlak de overheveling van de bij Story FM aangesloten radio's naar de Familyradioketen het belangrijkste nieuwe feit.
De vaststelling van de voorgaande jaren blijft bestaan: vooral door de dominante positie van de VRT, blijft de concentratie in deze markt groot.
Binnen de televisiewaardeketen werd de belangrijkste evolutie van 2015 reeds in 2014 ingezet:
- Er wordt gezocht naar nieuwe alternatieven voor het klassieke televisiekijken (licht uitgesteld kijken, gratis herbekijken van afleveringen op website van omroepen, ...)
- In het voorjaar van 2014 werd de overname van het Sanoma-aandeel in De Vijver Media door Telenet aangekondigd. Gezien de potentiële impact voor de markt moest de Europese Commissie hiervoor haar fiat geven. In het voorjaar van 2015 kwam hiervoor een goedkeuring. Op deze manier gaat Telenet, als dominante speler op de distributiemarkt, ook op andere schakels van de waardeketen een belangrijke positie innemen. Via De Vijver Media heeft het immers ook een belang in tv-omroepen VIER en VIJF en in productiehuis Woestijnvis. Bovendien wil Telenet de mobiele telecomoperator Base overnemen en op die manier een eigen mobiel netwerk verwerven.
- Uit de in 2015 gerapporteerde cijfers blijkt dat de slechte financiële situatie waarin de regionale omroepen zich reeds enkele jaren bevinden, blijft aanhouden. Het beleid heeft hierop een nieuwe regeling ingevoerd m.b.t. regionale omroepen. Sinds 2015 heeft elke regionale omroep recht op een bereikvergoeding vanwege de dienstenverdelers die in het Nederlandse taalgebied actief zijn. De VRM berekent deze bereikvergoeding.
Op het vlak van de geschreven pers waren er in 2015 vooral grote veranderingen in de tijdschriftenmarkt. Sanoma Media Belgium verkocht de tijdschriften Humo, Story, TeVe-Blad en Vitaya aan De Persgroep Publishing. Deze verkoop werd door de Belgische Mededingingsautoriteit goedgekeurd met voorwaarden. Op deze manier wil de mededingingsautoriteit vermijden dat bepaalde titels zouden verdwijnen of louter kopbladen zouden worden van andere tijdschriften. Door zijn slechte financiële situatie was Think Media Magazines gedwongen om al zijn titels te verkopen.
De volledige sector van de gedrukte pers blijft door een moeilijke periode gaan, dit wegens onder andere dalende verkoopcijfers en dalende advertentieopbrengsten. Dit is vooral duidelijk bij de periodieke bladen, waar zowel Sanoma als Think Media, al dan niet gedwongen, titels verkochten.
Bij de dagbladen wordt de daling in gedrukte verkoop voor een stuk gecompenseerd door stijgende digitale verkoopcijfers. Bij de zogenaamde kwaliteitskranten ligt de digitale verkoop het hoogst, en is dit een belangrijk aandeel in de totale verkoop geworden. De concentratie bij de uitgeversgroepen van kranten is sterk toegenomen door de oprichting van Mediahuis in 2013. De 7 belangrijkste betalende Vlaamse kranten worden sindsdien uitgegeven door slechts twee uitgeverijen, De Persgroep en Mediahuis.
Bij het onderdeel Internet blijkt dat de advertentie-inkomsten bedreigd worden door adblockers. Voor het eerst wordt in dit rapport ook dieper ingegaan op sociale media. Uit de door de VRM uitgevoerde analyse blijkt dat nieuwsmedia het zeer goed doen op sociale media. Sociale media vormen voor de traditionele media een belangrijke toegangspoort om lezers naar hun onlineplatform door te verwijzen. De helft of meer van de bezoekers van nieuwssites komt er terecht via artikels die op Facebook werden gepost. Ook mediamerken die zich een eerder jong imago aanmeten doen het zeer goed op sociale media.
Het inhoudelijke luik van het rapport werd op 1 oktober 2015 afgesloten. Wijzigingen die nadien werden aangekondigd, zijn niet meer opgenomen in het rapport.
Het rapport lezen of bestellen?
Via de navigatie aan de linkerzijde van deze pagina kan u alle hoofdstukken van het rapport Mediaconcentratie in Vlaanderen 2015 raadplegen.
U kan het volledige rapport downloaden op deze website en kan u een eigen versie van het rapport samenstellen, u kan dit via de optie 'stel uw eigen rapport samen'. Op deze manier bepaalt u zelf welke informatie u wenst te bundelen in een pdf-bestand.
U kan eveneens een gedrukt exemplaar van dit rapport bestellen.
Download het volledige rapport: 
Mediaconcentratierapport_2015
Er werd ook opnieuw een aangepast tekst gemaakt voor het onderwijs. In deze tekst staan we stil bij het begrip mediaconcentratie en geven we antwoord op volgende vragen:
- waarom willen we weten of er mediaconcentratie is?
- wat is mediaconcentratie ? hoe meten we mediaconcentratie?
- hoe staat het met mediaconcentratie in Vlaanderen?
Hier kan u uw mening geven over het rapport
Op de hoogte blijven van het nieuws van de VRM? Volg ons op Twitter