3.1.1.3. Analyse op basis van luistercijfers
De marktverhoudingen tussen de verschillende radio-omroeporganisaties kunnen ook geschetst worden aan de hand van luistercijfers. Deze worden door het CIM in "golven" geregistreerd.
Volgens de meest recente CIM-cijfers (golf 2015-2) zijn de marktaandelen tussen de verschillende Nederlandstalige zenders als volgt verdeeld:
Figuur 38: Marktaandeel per zender - Golf 2015-2 - tekstuele beschrijving figuur 38
Bron: CIM, geconsulteerd op 20/08/2015
Net zoals de afgelopen jaren blijkt uit bovenstaand diagram dat Radio 2 (goed voor ongeveer een derde van de luisteraars) en QMusic dagelijks het grootste aantal luisteraars weten te bereiken in Vlaanderen. Studio Brussel en MNM namen in 2015 ongeveer gelijke derde en vierde posities in.
Ook door middel van de luistertijd kan de populariteit van een zender geduid worden. De luistertijd voor radio verschilt van zender tot zender. Dit wordt aangetoond in Figuur 39: Gemiddelde luistertijd per zender. De zender die in Vlaanderen per dag het langdurigst beluisterd wordt, is Radio 2. Lokale radio Minerva kan ook rekenen op een publiek dat gedurende een lange tijd afstemt op de zender. Derde in de rij is JOE fm.
Figuur 39: Gemiddelde luistertijd per zender – Golf 2015-2 - tekstuele beschrijving figuur 39
Bron: bewerking van CIM
Over een langere periode worden gestage verschuivingen tussen de marktaandelen van de verschillende zenders genoteerd. Dit wordt voor de periode 2005-2015 weergegeven in Figuur 40: Evolutie marktaandelen radio. Over de jaren heen blijkt dat Nostalgie en QMusic een steeds groter marktaandeel verwerven. De aandelen van Radio 1 en Radio 2 nemen licht af. MNM zag zijn marktaandeel steeds kleiner worden, maar bij de laatste CIM meting won het terug terrein.
Figuur 40: Evolutie marktaandelen radio - tekstuele beschrijving figuur 40
Bron: bewerking CIM: 12+, Maandag-Zondag, 6-22h en VAR
Wanneer de evolutie van de verhouding tussen publieke en private radio wordt bekeken, blijkt dat het marktaandeel van publieke radio langzaam afnam in de periode 2005-2015. Vanaf 2009 was er tijdelijk een stabilisatie van de verhouding te zien waarbij de publieke radio's samen een marktaandeel tussen 67% en 69% behielden. Ondertussen daalde het aandeel verder tot 60%.
Figuur 41: Verhouding publieke versus private radio - tekstuele beschrijving figuur 41
Bron: bewerking CIM: 12+, Maandag-Zondag, 6-22h
Omdat er op de radio-omroepmarkt twee grote spelers zijn, leek het interessant om naast de C4 ook de C2 te berekenen, de som van de marktaandelen van VRT nv en Medialaan nv. In Figuur 42: Evolutie concentratie radio is te zien dat de concentratie op basis van deze methode bijzonder hoog is. De concentratiewaarde van C2 valt de laatste jaren nagenoeg samen met deze van C4. Sinds de opkomst van Nostalgie vormt zich een klein verschil tussen beide.
De HHI illustreert dat de verhouding tussen de groepen VRT nv en Medialaan nv veranderd is. Sinds de waarneming in 2005 is de index gedaald van 0,54 naar 0,42. Dit valt te verklaren door het toenemend marktaandeel van de Medialaanzenders ten koste van het aandeel van VRT nv.
Figuur 42: Evolutie concentratie radio - tekstuele beschrijving figuur 42
Bron: eigen berekening op basis van CIM-cijfers
Tabel 57: Concentratie-indexen op basis van de marktaandelen van de radiozenders voor de periode 2005-2015
|
jan- mrt 05 - Golf 7 |
sept- dec 06 - Golf 13 |
aug- dec 07 - Golf 15 |
jan- mei 08 - Golf 16 |
jan- mei 09 - Golf 18 |
jan- mei 10 - Golf 20 |
apr- juni 11 - Golf 2011-2 |
apr- juni 2012 Golf 2012-2 |
apr- juni 2013 Golf 2013-2 |
apr- juni 2014 Golf 2014-2 |
apr-juni 2015 Golf 2015-2 |
|
|
C4 |
88% |
87% |
85% |
91% |
90% |
89% |
89% |
89% |
88% |
90% |
89% |
|
C2 |
87% |
87% |
85% |
89% |
86% |
83% |
83% |
81% |
83% |
84% |
83% |
|
HHI |
0,5413 |
0,4759 |
0,4533 |
0,5021 |
0,4661 |
0,4421 |
0,4342 |
0,4231 |
0,4414 |
0,4502 |
0,4234 |
Bron: VRM op basis van informatie CIM