1.4.3 Aggregatie: website-eigenaars

De websitebeheerder zorgt ervoor dat de website vorm krijgt en visualiseert de inhoud die de contentleverancier aanlevert.

Smartphones en tablets vormen meer en meer een belangrijke toegang tot het internet. Het is dan ook van belang dat websites ofwel responsive zijn, en zich dus aanpassen aan de afmetingen van het scherm waarop ze opgevraagd worden, of een mobiele versie hebben. Sterker nog, Google geeft sinds april 2015 in haar zoekresultaten mobiele (of responsive) websites voorrang op websites die niet mobielvriendelijk zijn.[87]

Om het internetsegment dat tot de Vlaamse mediasector gerekend kan worden af te bakenen zullen er een aantal keuzes gemaakt moeten worden. Er zijn immers maar liefst 1 550 464 geregistreerde ‘.be” websites en 6487 “.vlaanderen” websites.[88]

In het rapport worden volgende criteria gehanteerd:

De domeinnaam moet eigendom zijn van een Vlaamse onderneming.
De op het Vlaamse publiek gerichte informatie die beschikbaar gesteld wordt via de website moet ofwel het equivalent zijn van een klassiek mediaproduct, aangeboden worden door een onderneming die reeds op een andere wijze actief is in de Vlaamse mediasector, ofwel moet de inhoud vergelijkbaar zijn met die van een “klassiek” mediaproduct.

In Tabel 39 worden de belangrijkste websites en ondernemingen die beantwoorden aan de eerste delen van bovenstaande definitie samengebracht. Het gaat om websites die het equivalent zijn van klassieke mediaproducten en/of aangeboden worden door ondernemingen die reeds op een andere wijze actief zijn in de Vlaamse mediasector. De Franstalige websites worden hier niet in opgenomen. De websites die geen eigendom zijn van een klassiek mediabedrijf, maar wel als een Vlaamse mediawebsite beschouwd kunnen worden, zijn in Tabel 40 opgelijst.

Onderneming	Ondernemings-nummer	Website
De Persgroep Publishing nv	403506340	demorgen.be, hln.be, goedgevoel.be, goestingmagazine.be, nina.be, dagallemaal.be, tvfamilie.be, tweakers.net, vacature.com, spaargids.be, story.be, teveblad.be
Edition Ventures Woman nv	480152077	elle.be
Humo nv	825533940	humo.be
Mass Transit Media nv	472432659	metrotime.be
Mediafin nv	404800301	tijd.be
Mediahuis nv	439849666	nieuwsblad.be, standaard.be, inmemoriam.be, gva.be, hbvl.be, hebbes.be, janitv.be, Made In websites (per provincie + Kempen en Mechelen) koopjeskrant.be, gezondheid.be, wematch (dating.nieuwsblad.be), jobat.be, xpats.be, vroom.be, zimmo.be
Medialaan nv		vtm.be, q2.be, vtmkzoom.be, vtmnieuws.be, vitaya.be, qmusic.be, joe.be, anne.be[89], kadet.be
Minoc Media Services bvba	540779552	clickx.be, PCMag.com, shoot.be, smartbiz.be, ZDNet.be
Njam! nv	830498855	njam.tv
Produpress cva	426753973	autogids.be, autowereld.be, autoscout24.be,
Proximus nvpr	202239951	skynet.be
Roularta Media Group nv	434278896	autovlan.be, immovlan.be, focus-wtv.be, knack.be (en subsites focus, weekend, nest, plus, sportvoetbalmagazine, trends, datanews, moneytalk, kanaal z, grafisch-nieuws, kw.be), streekpersoneel.be, ikgabouwen.be, gocar.be, trv.be, balans-bilan.be, fiscoloog.be
Sanoma Media Belgium nv	404802477	Attitude.be, feeling.be, flair.be, lamaisonvictor.com, libelle.be, libelle-lekker.be, mygazine.be, lovingyou.be, sqills.be, shedeals.be, vtwonen.be, zappyouders.be
SBS Belgium nv	473307540	vier.be, vijf.be, zestv.be
Telenet bvba	473416418	zita.be
Uitgeverij Cascade nv	454679283	che.be, menzo.be, eoswetenschap.eu, bahamontes.be, primo.eu, demotorsite.be, moto-online.be, for-girls-only.be
VRT nv	244142664	canvas.be, een.be, mnm.be, radio1.be, radio2.be, sporza.be, stubru.be, sporza.be, deredactie.be[90], klara.be, ketnet.be, radioplus.be, flandreinfo.be, flandersnews.be, flanderninfo.be

Tabel 39: Websites in de Vlaamse mediasector

Er zijn enkele Vlaamse nieuwssites en magazines die uitsluitend op het internet bestaan en geen link hebben met een ander mediaproduct. In Tabel 40 geven we een overzicht van de organisaties achter enkele websites die we tot de Vlaamse media kunnen rekenen, maar niet behoren tot een grotere mediagroep.

Het is niet altijd eenvoudig om de achterliggende structuur terug te vinden. Apache.be is het meest transparant en geeft op haar website extra uitleg over de coöperatieve vennootschap waar ze deel van uitmaakt. Lezers kunnen mee investeren in het medium dat zich “een nieuwssite voor diepgaande onderzoeksjournalistiek” noemt. DeWereldMorgen.be is eigendom van Getbasic vzw. De website profileert zich als links progressief. Charliemagazine, een online magazine door en voor (voornamelijk) vrouwen, is eigendom van Bird’s Eye Design, een design studio van de hoofdredactrice en haar partner.

Enkele van deze websites hebben zich verenigd onder de koepel Media21.be en ijveren voor een mediabeleid dat zich richt op digitale innovatie. In 2016 besliste de Vlaamse overheid om budget vrij te maken voor projectsteun aan innovatieve nieuwsmediaprojecten.[91]

Onderneming	Ondernemingsnummer	Website
Bird’s Eye Design	824594723	Charliemag.be
De Werktitel cvba	841795989	Apache.be
Definitive Groove nv	464231310	Newsmonkey.be
Express.be bvba	461913109	Express.live
GetBasic vzw	457355493	DeWereldMorgen.be
Stem in ’t kapittel vzw	521886427	Doorbraak.be

Tabel 40: Vlaamse (nieuws)sites niet gelieerd aan een andere mediavorm

INFOFRAGMENT 17: NEWSMONKEY

Newsmonkey werd als gratis nieuwssite in 2013 opgericht door drie ex-werknemers van De Persgroep: Wouter Verschelden, Mick van Loon en Patrick Van Waeyenberge. Het is uitgegroeid tot de populairste Vlaamse nieuwswebsite die onafhankelijk van de grote mediabedrijven opereert. Sinds 2016 bestaat ook een Franstalige variant. De site is volledig gratis, hun inkomsten halen ze voornamelijk uit native advertising (zie infofragment in het onderdeel geschreven pers). Newsmonkey zet erg in op sociale media. Maar liefst 85% van de bezoekers komt op de website terecht via een link op de sociale media. Ze schrijven hun artikels dan ook bewust met het oog op de mogelijkheid tot delen van deze berichten. Het is één van de weinige media die Whatsapp intensief gebruikt. Bovendien bezoekt 70% van de lezers de website via een mobiel toestel.[92]

In 2016 was er controverse rond de financiering van de website. De website had in 2014 geld opgehaald via crowdfunding aan 10€ per aandeel. De 1500 crowdfunders werden in mei 2016 vervroegd terugbetaald aan 11€ per aandeel, maar leden toch verlies door de kosten van het crowdfundingplatform MyMicroInvest.

Bij sociale media beschouwen we het platform zelf als de aggregatieschakel. De sociale media die het populairst zijn in Vlaanderen zijn producten van Amerikaanse bedrijven. De Vlaamse media dienen, net zoals de andere gebruikers, de gebruiksvoorwaarden van deze websites te respecteren.

Onderneming	Ondernemingsnummer	Sociaal Netwerk
Alphabet (met dochteronderneming Google)	-	Google Plus
Alphabet (met dochteronderneming Google)	-	YouTube
Facebook	-	Facebook
Facebook	-	Instagram
Snap	-	Snapchat
Twitter	-	Twitter

Tabel 41: Populairste sociale netwerken in Vlaanderen

Bij Facebook bepalen algoritmes wat gebruikers te zien krijgen in hun nieuwsoverzicht. Hoe meer ze de berichten van een bepaalde gebruiker leuk vinden, erop reageren of doorklikken op de links, hoe vaker ze de berichten van deze gebruiker in hun nieuwsoverzicht te zien zullen krijgen. Professionele gebruikers proberen dus om een vorm van (re)actie uit te lokken bij de Facebookgebruiker, om op die manier blijvend zoveel mogelijk mensen te bereiken.

Twitter schakelde in 2016 over van een chronologische tijdlijn naar een tijdlijn op basis van een algoritme. De tweets van accounts waar gebruikers het meest interactie mee hebben, verschijnen bovenaan de tijdlijn. Twitter toont ook berichten die je mogelijks interesseren maar afkomstig zijn van personen die je niet volgt. Dit gebeurt op basis van hun populariteit of van reacties in het netwerk van de gebruikers. Onderwerpen waar veel berichten over verschijnen, worden zogenaamde “trending topics”.

Ook Instagram ruilde in 2016 de chronologische tijdlijn in voor een tijdlijn bepaalt door een algoritme waarbij de foto’s gerangschikt worden volgens afnemend ‘belang’.

Snapchat toont alle berichten van alle gebruikers die je volgt.

INFOFRAGMENT 18: GEVEN EN NEMEN IN DE DIGITALE MEDIAWERELD

Traditionele media delen intensief hun artikels op sociale media, met name Facebook en Twitter. Op die manier lokken ze veel lezers naar de eigen site. In de Verenigde Staten zou ongeveer 60 % van de bezoekers van nieuwssites daar terechtkomen via artikels die op Facebook werden gepost. Ook in Vlaanderen zou dit rond de 50% schommelen.[93] Sociale media vormen dus voor de traditionele media een belangrijke toegangspoort om lezers naar hun onlineplatformen door te verwijzen, en deze lezers leveren reclame-inkomsten op.

Facebook wil echter meer zijn dan zomaar een doorgeefluik. Het sociale netwerk lanceerde in mei 2015 “Instant Articles”. Na een testfase met enkele internationale nieuwsmedia, staat dit vanaf april 2016 open voor alle nieuwssites. In de plaats van het posten van een link naar een artikel op de eigen site, worden bij “Instant Articles” artikels binnen Facebook zelf gepubliceerd.

Facebook deelt de advertentie-inkomsten met de uitgevers. Uitgevers hebben recht op alle inkomsten uit de advertenties bij de op Facebook gepubliceerde artikels die ze zelf verkopen. Ze mogen hierbij echter niet met een derde partij werken. Als Facebook de advertentie verkoopt, houdt Facebook 30% van de inkomsten.

Apple lanceerde op zijn beurt in september 2015 een nieuwsapp (Apple News) die standaard op haar mobiele toestellen geïnstalleerd wordt. In deze app kunnen uitgevers nieuwsberichten publiceren. Net zoals bij Instant Articles van Facebook komen alle inkomsten van de advertenties bij de nieuwsberichten toe aan de uitgevers. Indien de uitgevers ervoor kiezen om Apple de advertenties bij hun artikels te laten verkopen, gaat 30% van de inkomsten naar Apple.

Ook Google zoekt toenadering tot de traditionele media. Voor een project genaamd Digital News Initiative werkt het Amerikaanse bedrijf samen met Europese krantenuitgevers. Google trekt daarvoor 150 miljoen euro uit. Het doel is om te investeren in een duurzaam digitaal ecosysteem voor kwaliteitsjournalistiek en innovatie in digitale journalistiek te promoten.

De volgende zes Belgische projecten kregen in 2016 samen 2,26 miljoen euro uit het fonds.

Providence is een project van Newmonkey in samenwerking met VRT en iMinds. Het doel van dit project is om een tool te ontwikkelen die voorspellingen kan doen omtrent de mogelijkheid van bepaalde content om viraal te gaan.

De Persgroep krijgt geld voor een project met de naam “Digital News Rack”, waarbij op bepaalde plaatsen, bijvoorbeeld in luchthavens, bij de dokter of in een voetbalstadion, bepaalde titels beschikbaar gemaakt worden voor lezers.

Mediahuis krijgt dan weer geld voor een project waarbij het engagement van digitale lezers wordt gemeten en voorspeld.

Roularta wil op een automatische manier metadata aan artikels en aan videocontent koppelen die gebruikt kunnen worden om nieuwe lees- en kijksuggesties te doen.

Mediafin enerzijds en de Franstalige uitgeverijen Rossel, IPM en L’Avenir anderzijds, hebben beiden projecten lopen met betrekking tot gepersonaliseerd nieuws.

[87] Google Webmaster Central Blog, “Finding more mobile-friendly search”, http://googlewebmastercentral.blogspot.be/2015/02/finding-more-mobile-friendly-search.html, 26 februari 2015.

[88] DNS Belgium, “Totaal aantal registraties”, www.dnsbelgium.be, geraadpleegd op 10 augustus 2016.

[89] Anne werd op 31 augustus 2016 stopgezet.

[90] Deredactie.be zou in 2017 omgedoopt worden tot vrtnieuws.be.

Focus Knack, “Deredactie.be wordt vrtnieuws.be”, 23 september 2016, http://focus.knack.be/entertainment/tv-radio/deredactie-be-wordt-vrtnie…

[91] Media Vlaamse Overheid, “Innovatieve nieuwsmediaprojecten”, https://cjsm.be/media/themas/pluralisme/innovatieve-nieuwsmediaprojecten, geraadpleegd op 27 september 2016.

[92] Cijfers gegeven door Wouter Verschelden op studiedag Steunpunt Media, 16 oktober 2015.

[93] Wim De Preter, De Tijd, “Facebook vangt uitgevers voor online nieuws in ruil voor geld”, 5 mei 2015.