1.2.1 Contentleveranciers

De Vlaamse tv-markt wordt gekenmerkt door een groot aanbod aan lokale content. Deze content kan door de omroepen in huis aangemaakt zijn of aangeleverd worden door productiehuizen. Niet alle programma’s die op de Vlaamse tv te zien zijn worden ontwikkeld door Vlaamse omroepen en productiemaatschappijen. Er worden ook buitenlandse audiovisuele producties aangekocht. Dit valt echter buiten de scope van ons onderzoek.

1.2.1.1 Contentproductie door televisieomroeporganisaties

Televisieomroeporganisaties staan - afhankelijk van het profiel van de zender - in min of meerdere mate zelf in voor de aanmaak van de programma’s die zij uitzenden. Onder andere journalisten, schermgezichten, producers en technische medewerkers werken hieraan in dienstverband mee. Daarnaast schakelen de omroepen voor de realisatie van programma’s soms zelfstandige medewerkers of facilitaire bedrijven in. Dit model wordt voornamelijk gehanteerd voor nieuws en sport, en bij de publieke omroep ook voor cultuur en educatie.[20]

De organisaties die in Vlaanderen actief zijn als televisieomroeporganisatie worden verderop onder punt “Aggregatie: Televisieomroeporganisaties” vermeld. De openbare omroep werkt voor de aanmaak van tv-programma’s met één intern productiehuis, terwijl dat er vroeger meerdere waren. Maar door een herstructurering werd de productie samengevoegd met de netten (Eén, Canvas, Ketnet). Het productiehuis heet overkoepelend “Media en productie”. Daarnaast is er de directie VRT Informatie die op haar beurt VRT Nieuws en VRT Sport onder zich heeft. Dat luik van de productie voor aanbod van verschillende netten zit nog apart.

1.2.1.2 Productiehuizen

Vlaamse productiehuizen bedenken en realiseren originele formats of zetten bestaande internationale formats om naar een Vlaamse versie. De Flanders DC Studie[21] onderscheidt verschillende processen van creatie:

  • Ontwikkeling door de omroep: een omroep heeft een idee of concept uitgewerkt voor de ontwikkeling van een programma en geeft de opdracht aan een productiemaatschappij om deze productie uit te werken. Hierbij is de omroep opdrachtgever en treedt een productiemaatschappij op als uitvoerend producent.
  • Uitwerking door de productiemaatschappij: een omroep wenst een bepaald concept uit te werken, i.e. identificeert een bepaalde behoefte of opportuniteit in de markt, en vraagt aan een productiemaatschappij het concept uit te werken en een productie of programma vorm te geven op basis van een aantal criteria. Hierbij is de productiemaatschappij de creator van het programma.
  • Creatie door de productiemaatschappij: een productiemaatschappij of een individuele producer kan een idee hebben voor een productie en dit gezamenlijk met een omroep verder uitwerken. Hierbij neemt de productiemaatschappij het initiatief.

Het magazine InsideTV publiceert wekelijks een overzicht van producties van productiehuizen op tv en in productie, met vermelding van de omroep waarvoor dit programma bestemd is. InTabel 11: Vlaamse productiehuizenwerd op basis van deze informatie een overzicht gemaakt van Vlaamse productiehuizen die in de eerste jaarhelft van 2016 content maakten voor Vlaamse zenders of waarvan de content uitgezonden werd. Erg vaak betreft het kleine ondernemingen met de aanmaak van slechts één enkel programma als activiteit.

Productiehuis

Ondernemingsnummer

Productiehuis

Ondernemingsnummer

100.000Volts.tv (Quality Levels bvba)

888848810

Panenka nv

556984688

Bert Smets Productions bvba[22]

469941046

Pinceel Producties (natuurlijk persoon)

768077474

Blazhoffski België bvba

809118867

Pretpraters nv

843892278

Borgerhoff & Lamberigts TV nv

843959188

Red Pepper Media bvba

896899117

Broektoe bvba

844268796

Riche, Riche, Riche bvba

475037407

Caviar Brussels bvba

458891756

RV Productions nv

421326527

Ciné Cri de Coeur bvba

872110568

Saludtv (een afdeling van Kasona bvba)

456293344

De B. Ploeg bvba

429877670

Seamonster bvba

837134150

De Chinezen nv

840958326

SBS Belgium nv (intern productiehuis)

473307540

De Filistijnen bvba

865144582

Shelter (productiecel onder TvBastards)

445055103

De wereldvrede bvba

525815422

Skyline Entertainment nv

462318133

DED’s It cvba

474271503

Smooth Media bvba

524748521

deMENSEN nv

474766993

Sputnik TV bvba

862245074

Endemolshine Belgium nv

456086872

Story BLVD bvba

832358285

Eyeworks Film & TV Drama bvba[23]

863293961

Storyrunner bvba

847805833

FBO bvba

880497902

Stromboli pictures nv

829394243

FremantleMedia Belgium nv

441647730

Studio 100 nv

457622640

Geronimo bvba

838652102

G.H.I. nv

435961946

Studio Epwerk (natuurlijk persoon)

536549956

Het Konijn bvba

479891959

Sylvester Productions nv

450334574

Het Nieuwshuis bvba

838492546

TNT Produkties bvba

456278991

Hoaxland bvba

554858410

Toespijs bvba

521880982

Hotel Hungaria bvba

810368286

TrendTV nv (El Horia)

895970786

Koeken Troef Bvba

808691968

TvBastards nv (intern productiehuis Medialaan)

445055103

Lionheart Productions bvba

827050209

VRT (intern productiehuis)

244142664

L.N.M. bvba (Diamond City Films)

440793536

Walking The Dog ebvba

467188721

Lunanime bvba

439100984

Warner Bros. International Television Production België Specials bvba

845231175

Medialaan (intern productiehuis)

432306234

Woestijnvis nv

460337749

Menuet bvba

450290430

XINIX nv

441745720

Nieveranst bvba

534478512

Zie Ze Doen bvba

466952654

Njam! nv (intern productiehuis)

830498855

Zodiak Belgium nv

462185303

Off World bvba

456635319

Zonderling (vennootschap onder firma)

821036902

Operatie Koekoek (productiecel onder TvBastards)

445055103

Tabel 11: Vlaamse productiehuizen

Bron: samengesteld a.d.h.v. InsideTV

In hoofdstuk 3 wordt verder ingegaan op de klantrelaties tussen deze productiehuizen en de verschillende omroepen. Naast de productiehuizen die vermeld worden in Tabel 11: Vlaamse productiehuizenzijn er nog Vlaamse ondernemingen die omwille van hun NACE-code gekend zijn als productiehuis. De VRM heeft geen weet van de programma’s die zij maken. Mogelijkerwijze beperken zij zich tot de aanmaak van reclamefilms of bioscoopfilms.

Ook Mediarte, het sociaal fonds van het paritair comité voor de audiovisuele sector, publiceert een lijst van productiehuizen op zijn website. Een groot aantal Vlaamse productiehuizen zijn lid van de beroepsvereniging “Vlaamse Onafhankelijke Televisie Producenten” (VOTP).

INFOFRAGMENT 4: STIMULERING VAN DE AUDIOVISUELE SECTOR DOOR DE DIENSTENVERDELERS

Op 17 januari 2014 werd een wijziging aan het Mediadecreet doorgevoerd met de invoering van een stimuleringsregeling voor de audiovisuele sector als gevolg.

Iedere dienstenverdeler dient voortaan deel te nemen aan de productie van audiovisuele werken, ofwel onder de vorm van een financiële bijdrage aan de coproductie van audiovisuele werken, ofwel onder de vorm van een gelijkwaardige financiële bijdrage aan het Vlaams Audiovisueel Fonds.

De bijdrage wordt besteed aan Vlaamse, kwalitatieve, onafhankelijke producties in reeksvorm.

Het forfaitaire bedrag van de deelname van elke dienstenverdeler aan de productie van audiovisuele werken bedraagt 3 miljoen euro per jaar. In afwijking daarvan kan de dienstenverdeler opteren voor een deelname voor een bedrag van 1,3 euro per abonnee van de desbetreffende dienstverdeler in het Nederlandse taalgebied.

In deze regeling werd ook een rol voorzien voor de VRM, meer bepaald wat betreft de erkenning en de opvolging van de coproductieprojecten. Op drie jaar tijd werden er zes Vlaamse coproducties opgestart waaronder de reeks Callboys. Tegelijkertijd ging ongeveer 5,6 miljoen euro naar het VAF.

1.2.1.3 Creatieve crew via beheersvennootschappen

Auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten kunnen auteursrechten over hun programma’s doen gelden. Dit wordt in België geregeld door boek XI in het Wetboek van economisch recht (hierna:WER).

Wanneer hun programma’s uitgezonden worden op televisie hebben auteurs en houders van naburige rechten enerzijds recht op uitzendrechten, een vergoeding die geregeld wordt tussen de rechtenhouder/beheersvennootschap en de omroep. Anderzijds zijn er de kabelrechten voor de verdeling van de programma’s over kabel of satelliet.

Auteurs moeten, zoals bepaald in artikel XI.224 §1 WER beroep doen op een beheersvennootschap om deze kabelrechten/vergoedingen te innen (verplicht collectief beheer).

Er zijn beheersvennootschappen voor verschillende categorieën van rechthebbenden. De vennootschappen die actief zijn in Vlaanderen rond audiovisuele producties staan opgesomd in Tabel 12: Beheersvennootschappen.

Beheers-vennootschap

Ondernemingsnummer

Omschrijving

AGICOA

426385274

Vertegenwoordigt de Belgische en internationale producenten van audiovisuele werken

BAVP

456222078

Vertegenwoordigt de producenten van audiovisuele werken

deAuteurs

837299149

Beheert de auteursrechten verbonden aan de exploitatie van literaire werken, illustraties en strips, podiumkunsten en audiovisuele werken van Nederlandstalige auteurs

IMAGIA

456381634

Vertegenwoordigt de producenten van muziek en videoclips

JAM

455162008

Beheert de auteursrechten van de journalisten

PlayRight/URADEX

440736227

Beheert de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars

Procibel

455690558

Vertegenwoordigt audiovisuele producenten voor het kopiëren voor eigen gebruik in België

SABAM

408860839

Beheert de auteursrechten van auteurs, componisten en uitgevers

SACD

429747315

Vertegenwoordigt auteurs binnen de categorieën televisie- en radiofictie, bioscoopfilm, theater, dans, scènemuziek en multimediafictie

Scam

429747315

Vertegenwoordigt auteurs binnen de categorieën audiovisuele en radiodocumentaire, literatuur, geschriften, beelden, illustraties en foto’s, wetenschappelijk en pedagogisch werk, multimedia non-fictie

SOFAM

419415330

Beheert de auteursrechten in de visuele kunsten

Tabel 12: Beheersvennootschappen

27 Belgische beheersmaatschappijen hebben zich verenigd in de belangenvereniging Arthena. Hierboven lijsten we enkel de relevante beheersmaatschappijen voor dit rapport op.

De Belgische beheersmaatschappijen hebben doorheen de jaren een grote schuld aan de rechthebbenden opgebouwd. Eind 2013 bedroeg deze 524 miljoen euro.[24]

1.2.1.4 Facilitaire bedrijven

Productiehuizen of omroepen staan niet altijd zelf in voor alle stappen in het productieproces van een televisieprogramma. Zij doen vaak een beroep op facilitaire bedrijven die hen bijstaan in het ontwerpen, produceren en realiseren van televisieomroepprogramma’s.

Het gamma aan diensten die facilitaire bedrijven kunnen leveren aan productiehuizen is erg breed: pre-productie, opnames, montage en ondertiteling zijn enkele voorbeelden van de activiteiten van facilitaire bedrijven. Door de brede waaier aan mogelijke diensten en het feit dat voor het leveren ervan soms één persoon voldoende is, is er een enorm groot aantal facilitaire bedrijven.

De beroepsvereniging “Vlaamse Onafhankelijke Televisie Facilitaire Bedrijven” (VOTF) en het Sociaal Fonds voor de Audiovisuele Sector (Mediarte) stellen op hun sites ledenlijsten beschikbaar. Daarnaast zijn ook heel wat zelfstandigen actief voor het aanleveren van soortgelijke dienstverlening. Zij hebben zich gegroepeerd onder de benaming ZIDAS, een groepering binnen VOTF van freelancers zonder vast statuut.

Tabel 13: Televisie facilitaire bedrijven geeft een overzicht van de voornaamste facilitaire bedrijven bekend bij de VRM.Deze informatie is gebaseerd op de lijst met leden van de beroepsvereniging “Vlaamse Onafhankelijke Televisie Facilitaire Bedrijven” (VOTF) en een lijst die beschikbaar gesteld werd door het Sociaal Fonds voor de Audiovisuele Sector (Mediarte).

Ondernemingsnaam

Ondernemingsnummer

Ondernemingsnaam

Ondernemingsnummer

1elevation bvba

861560631

K5 ebvba

473165802

2frame bvba

461207977

Kadenza Media bvba

475550616

Apstrakt bvba

424104784

Lites nv

438811073

Aquacam bvba

878477134

Live Is Life bvba

864869024

ArtQuakeCommunication ebvba

478961650

Lurni Technologies bvba

458730222

Bal International ebvba

480144060

Medialife bvba

886029276

Beast Animation bvba

865749447

Mojuice bvba

876093409

Beeldspraak ebvba

473504906

Mood Media Belgium nv

459799596

Broadcast Assistance TV & Video Productions bvba

459993301

Motomediateam (gewone commanditaire vennootschap)

836195329

BTI Studios nv

466037191

Moxy bvba

886517840

C-view bvba

810329684

New Impact nv

435511984

Claerbout Studio bvba

863651673

News & Communication Network bvba

882240833

Colli-Bri bvba

447586506

NEP Belgium nv[25]

436482083

Condor Post Production Digital Media ebvba[26]

473403055

Night & Day Productions nv

440307051

Creative Conspiracy nv

473522524

Norvell Jefferson Productions bvba

475066903

Cristal Clear Media Producties vzw

465010278

Novid nv

459113866

DB Video Productions ebvba

463556169

Option Facilities nv

449462168

Digital Media Content bvba

897131026

Pix it nv

446969466

Digital Mediafacilities nv

452458973

Postorgamickitchen bvba

808219440

Domain-an-Sainte bvba

449392090

PRG Projects nv[27]

462106218

E.S. Broadcast Media ebvba

439140675

Raygun bvba

879485340

Earth in Motion bvba

818668518

Redroot bvba

894452935

Eurogrip ebvba

459727738

Ronsmans bvba

400652362

Exit 399 nv

455687192

Schaduwen ebvba

479647083

Experience ebvba

461899944

Sen Studio bvba

472617355

Eye-Catcher cvba

440315563

Skript bvba

434237524

Eye-Lite Flanders bvba

521981348

Sonicfilm nv

879809794

Final Draft ebvba

454024534

Sonybel nv

454085407

Filmmore Belgium bvba

832628501

Sorry Productions ebvba

472889648

Grid bvba

455623549

Studio Bal Gehakt bvba

475892490

Grikaros nv

460830370

Studio MM bvba

465427477

Happy few ebvba

465437573

Teleportel Europe nv

444980075

Headline N.F.P. bvba

441840641

The Subtitling Company bvba

473022676

Homerun Records bvba

897460430

TV Connections bvba

463029993

Hoax bvba

476133903

VideoCrew bvba

832568222

Hoaxland bvba

554858410

Videohouse nv

437799404

Hove Media bvba

533874340

Vidi-Square AV Solutions & Video Rental nv

460452268

Immersive bvba

810678884

Viewblaster bvba

891922918

Jan Verbeke Producties bvba

831523392

Warner Bros International Television Production Belgium bvba

479332626

Mediaventures ebvba

449890552

Wim Robberechts & Co nv

425666583

Milagro nv

438037251

XL Video bvba

462185105

Tabel 13: Televisie facilitaire bedrijven

1.2.1.5 Reclameregie

Naast redactionele content kunnen de televisieomroepprogramma’s commerciële communicatie, zoals reclame, telewinkelen of product placement, bevatten. De manier waarop deze in de programmatie mag geïntegreerd worden, is aan regels onderhevig, zoals vastgelegd in artikels 47-101 van het Mediadecreet. Voor de openbare omroep VRT gelden specifieke regels.

Televisiezenders verzorgen hun reclameregie doorgaans intern. Toch zijn er enkele externe reclameregies op de markt aanwezig.

Aanbieder

Ondernemings

nummer

Soort Regie

Televisieomroep

Actua-TV bvba

859875603

Intern

Actua TV

Bites Europe NV[28]

466252967

Intern

CAZ (non-spot[29] en creatieve formules)

Life!TV Broadcasting Company nv[30]

873859736

Intern

Just

Medialaan nv

432306234

Intern/extern

VTM, Q2 (vroeger 2BE), Vitaya, vtmKzoom, Kadet, Stievie (Stievie nv)

Make Up Your Brand bvba (nevenvennootschap van Ment Media bvba)

811546936

Intern

MENTtv (regionale reclame en sectorgerichte reclame)

Ntv nv

459509388

Intern

PlattelandsTV (non-spot)

ORR bvba

871034858

Extern

AVS (regionale zender), Stories TV (Vlamex nv)

Regionale TV Media nv

448708637

Extern

Regionale zenders

SBS Sales Belgium nv

456631755

Intern/Extern

VIER, VIJF, Studio 100 TV (Studio 100 TV nv), Njam! (Njam! nv), Play Sports (Telenet bvba)

Skynet iMotion Activities nv

875092626

Intern

Proximus 11, Zoom

Transfer nv

841954753

Extern

CAZ spotcampagnes (Bites Europe NV)[31], Kanaal Z (Belgian Business Television NV), Dobbit TV (Dobbit NV), LACHT (Bites Europe nv)[32], Evenaar (Via Plaza nv), Menttv (nationale reclame, Ment Media bvba), PlattelandsTV (spotcampagnes, Ntv nv)

VAR nv

441331984

Extern

Eén, Canvas

Tabel 14: Reclameregie televisie van de voornaamste Vlaamse televisieomroepen

Enkel de spelers die onder Vlaamse bevoegdheid vallen worden hierboven vermeld, maar het aanbod aan televisieomroepen waar de Vlaamse kijker toegang tot heeft is ruimer is en omvat ook buitenlandse zenders die zich richten op Vlaanderen (zie ook onder sectie 3.4.2 De wereld in Vlaanderen).

INFOFRAGMENT 5: NIEUWE EVOLUTIES OP TELEVISIE-ADVERTENTIEMARKT

Er beweegt heel wat op de televisiereclamemarkt. Proximus lanceerde eind 2015 op Proximus TV een proefproject voor gerichte advertenties. Voor een eerste test ging Proximus in zee met Dobbit TV en zijn reclameregie Transfer. De focus lag op het aanspreken van de lokale markt.

Vanaf 1 september 2016 begon Proximus een nationale test met gepersonaliseerde reclame in samenwerking met VTM, RTBF en RTL. Proximus contacteerde hiervoor eind juli zijn klanten met de aankondiging dat de algemene voorwaarden veranderd werden: “… de advertenties op tv afgestemd kunnen worden op het profiel van de klant, gebaseerd op zijn klantengegevens en dan met name zijn administratieve gegevens, zijn gebruik van Proximus TV of andere Proximus-diensten […] Proximus kan de verzamelde gegevens anonimiseren en aggregeren voor interne en externe rapportering over kijkgedrag.”

Klanten die niet willen deelnemen aan het project, kunnen dit aangeven via hun account. De tests beginnen in TV Replay, een dienst om uitgesteld te kijken. In de toekomst moet dit ook live kunnen werken en wil Proximus met alle zenders samenwerken.

Ook Telenet begint midden november 2016 met een test voor gerichte reclame. Voorlopig zal die enkel te zien zijn op VIER en VIJF, maar Telenet voert gesprekken met meerdere zenders. In tegenstelling tot Proximus gaat het hier over lineaire televisie. Bij Proximus hebben klanten de optie om hun persoonlijke informatie al dan niet te delen. Telenet werkt met vier gradaties van hoe ver de gebruiker wil gaan in het delen van gebruiksgegevens.[33]

Het is belangrijk om weten dat de verantwoordelijkheid voor de reclame, bij de omroepen blijft. Hieronder de workflow voor gepersonaliseerde reclame[34]

Distributeur

Omroep

Mediacentrale

Adverteerder

Verzamelt en analyseert zijn kijkdata en ontwerpt een systeem om gepersonaliseerde reclame aan te kunnen bieden

Brengt de inventaris overeen met het doel van de adverteerder en verkoopt de reclame

Definieert het doelpubliek van de adverteerder

Maakt een product bekend aan een doelpubliek

Een ander initiatief is Spott. Vanaf eind april 2016 kunnen kijkers van VRT en VTM gebruik maken van deze nieuwe app. Je kan ermee kopen wat je op tv ziet. Spott herkent op basis van het geluid naar welk programma je kijkt. Op je smartphone duiden rode bollen aan welke producten je kan kopen en hoeveel ze kosten. Vervolgens word je doorgestuurd naar een online shop waar je het product kan kopen. Het gaat om een testproject en is een samenwerking tussen ontwikkelaar Appiness, Medialaan, BBDO, VRT, Proximus en iMinds. Voorlopig kan je de app enkel gebruiken tijdens bepaalde programma’s.

[20] Schrauwen, J., Demol, M., Van Andel, W. en Schramme, A. (2014), Onderzoeksrapport: creatieve industrieën in Vlaanderen – update. Flanders DC.

[21] Schrauwen, J., Demol, M., Van Andel, W. en Schramme, A. (2014), Onderzoeksrapport: creatieve industrieën in Vlaanderen – update. Flanders DC.

[22] Bert Smets Productions bvba produceerde Hopla voor Ketnet. Sinds 27 november 2009 werd het overgenomen door Lascaux nv. Dit bedrijf ging op 18 december 2015 in vereffening. Bert Smets Productions bvba blijft in deze lijst opgenomen omdat Hopla nog altijd uitgezonden wordt op Ketnet.

[23] Eyeworks werd overgenomen door het Amerikaanse Warner (WBIT België). Eyeworks België zal echter onder eigen naam een aantal programma’s blijven produceren.

[24] Antwoord op schriftelijke vraag nr. 6-791 van Jean-Jacques De Gucht (Open VLD) 8 januari 2016 aan de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel.

[25] Outside Broadcast, het facilitair bedrijf dat onder meer heel wat Belgische sportwedstrijden, concerten en festivals op televisie brengt, veranderde van naam. Outside Broadcast nv werd vervangen door de internationale groepsnaam NEP Belgium nv.

[26] Sluiting wegens faillissement sinds 5 mei 2015

[27] Vroegere XL Holding bvba

[28] CAZ gaat vanaf 1 januari 2017 in regie bij Medialaan nv

[29] Non-spot advertising: sponsoring en product placement/ Spot advertising: reclamefilmpjes.

[30] Opening faillissement sinds 7 juni 2016

[31] CAZ gaat vanaf 1 januari 2017 in regie bij Medialaan nv

[32] LACHT werd in 2016 stopgezet.

[33] Ben Serrure, De Tijd, “Telenet begint met tv-reclame op maat”, 13 september 2016.

[34] Bewerking door de VRM van European audiovisual observatory (2016), Yearbook 2015 key trends, Television, cinema, video and on-demand audiovisual services – the pan-European picture, p. 37.