KPI 1. Elk aanbodsmerk maakt belangrijke maatschappelijke thema's bespreekbaar in kwaliteitsvol en ontspannend aanbod.

De aanbodsmerken van de VRT hadden in 2021 geregeld aandacht voor diverse, relevante maatschappelijke thema's. In veel gevallen leidde die aandacht ertoe dat die thema's bespreekbaar werden op het publieke forum.

Voorbeelden van de aandacht voor maatschappelijke thema's per aanbodsmerk

Eén

  • De informatieve reeks Draagmoeders volgde het traject van een aantal draagmoeders en wensouders in ons land. Het programma kreeg weerklank in de pers en leidde o.a. tot opiniestukken in diverse media.
  • Lichtpuntjes tegen kanker was een campagne, in samenwerking met Kom op tegen Kanker, waarbij Vlamingen opgeroepen werden een lampion te kopen en die op te dragen aan iemand die gemist wordt of steun kan gebruiken. In een liveshow werd extra aandacht besteed aan de campagne en de kankerproblematiek. Meer dan 16.000 Vlamingen kochten effectief een lampion om de actie te steunen.
  • Thuis zorgde ervoor dat in de reeks alcohol minder vanzelfsprekend in beeld werd gebracht en dat vaker niet-alcoholische dranken werden gedronken. Uit onderzoek van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs blijkt dat dit effectief het geval is. Thuis neemt trouwens meermaals per seizoen initiatieven die impact hebben, zoals de aandacht voor de vzw Boven de Wolken dat sterrenkindjes fotografeert (waarbij via een sms-actie geld werd ingezameld) of de aandacht voor de band tussen moeders met psychische problemen en hun jonge baby.

Canvas

  • In de reeks De prijs van de winnaar getuigden Vlaamse topsporters uit diverse disciplines over de keerzijde van hun leven als atleet. Het programma leidde tot publieke bezorgdheid. Naar aanleiding van de reeks liet de minister van Sport een onderzoek instellen.
  • De tragikomische reeks Albatros ging over tien zwaarlijvige mensen op een afslankingskamp. Het programma leidde ertoe dat personen met zwaarlijvigheid onder de aandacht kwamen bij diverse media.
  • Als je eens wist ging dieper in op partnergeweld aan de hand van getuigenissen van slachtoffers, plegers en experts. Door de reeks werd dit maatschappelijk probleem opnieuw onder de aandacht gebracht. de aandacht van de pers zorgde er daarbij voor dat de problematiek de nodige weerklank vond.

Ketnet

  • Met de actieweek tegen pesten riep Ketnet kinderen op om "een vuist te maken" tegen pesten. De actie Stip It leidde ertoe dat duizenden kinderen en volwassenen stippen zetten op hun hand, daarvan een foto maakten en dat deelden op sociale media, als een teken van verzet tegen pesten.
  • De fictiereeks De vlog van Fée vertelde aan de hand van een vlog het verhaal van wat een meisje (Fée) meemaakte tijdens de Tweede Wereldoorlog. De herinneringseducatie werd aangevuld met informatie en lesmodules die in klasverband konden worden gebruikt. Dat werd onder andere door Klascement.be ter beschikking gesteld.
  • Het online evenement Expeditie geluk werd samen met het Vlaams Instituut Gezond Leven opgezet. Meer dan 50.000 kinderen en bijna 3.000 klassen namen deel aan een virtuele ontdekkingstocht rond vaardigheden en gewoontes die het mentaal welbevinden of het 'geluk' versterken.

Radio 1

  • Radio 1 gaf eind januari dichter Stijn De Paepe de opdracht om een gedicht te schrijven als steun voor de luisteraars in de lockdownperiode. Het gedicht Wat helpt werd veelvuldig gedeeld op de sociale media en verspreid door andere Vlaamse media.
  • Naar aanleiding van de eerste verjaardag van de eerste lockdown als gevolg van de coronacrisis lanceerden Sofie Lemaire en Radio 1 Fancy Friday. Daarbij werd opgeroepen om zichzelf op vrijdag 12 maart piekfijn op te kleden en een foto te delen via de Radio 1-app. Veel luisteraars gingen in op de oproepen maakten er zo een gedenkwaardige dag van.
  • De wereld van Sofie had aandacht voor tal van thema's zoals gaybashing, racisme, transgenders en non-binaire personen. Dat leidde tot veel reacties van luisteraars die ze deelden met de redactie. Sommige ervan werden in dezelfde of een volgende uitzending gebracht.

Radio 2

  • Het consumentenprogramma De inspecteur had geregeld directe impact. Door de aandacht voor vriendschapsfraude werden meer mensen zicht bewust van de gevaren ervan. Sommigen getuigden daar ook van. Omdat veel mensen aangaven problemen te hebben bij het installeren van Itsme, vroeg De inspecteur aan het bedrijf om uitleg. Itsme maakte daarop enkele zaken duidelijker op zijn website.
  • De madammen werkte samen met Stichting tegen kanker, waarbij onder andere aandacht ging naar preventie en behandeling van borstkanker. Door het ook te hebben over de symptomen van borstkanker bij mannen, werden mensen aangespoord dit te laten controleren. Een man getuigde dat dit zijn leven had gered.
  • De weekwatchers had in een vaste rubriek elke week aandacht voor de natuur. Dat zette Radio 2 samen met Natuurpunt aan tot het creëren van 15 Radio 2-natuurwandelingen waarbij wandelaars gegidst werden door een presentatrice. Veel wandelaars maakten gebruik van de QR-codes die ter plekke hingen op diverse plaatsen van elke wandeling.

MNM

  • Uit een onderzoek van de vrijetijdsbeleving van de Vlaming (samen met Radio 2) bleek eens te meer dat armoede een bepalende factor is voor jongeren bij hun vrijetijdsbesteding. In Generation M kwamen een aantal getuigenissen aan bod. Het thema leefde onder de jongeren en werd dan ook door hen sterk besproken op de socialemediaplatformen.
  • Met Expeditie Gilles & Govaerts gingen twee MNM-dj’s de uitdaging aan om een week te overleven in een bos met de hulp van de luisteraars. Door daarin te slagen konden ze een bos laten aanleggen met 3.100 bomen.
  • MNM ging in dialoog met 60 jongeren tussen 12 en 24 jaar door hun een platform aan te reiken (via online-sessies). Deze MNM-Community trad naar buiten met een open brief (en bijbehorende videoboodschap) waarin ze opriepen jongeren te steunen door verbondenheid te creëren en oprecht te vragen aan elkaar “Hoewist?”. De actie kreeg de nodige aandacht in de buitenwereld.

Studio Brussel

  • Faqda was een videoreeks waarbij elke aflevering een taboedoorbrekend of maatschappelijk onderwerp behandelde, zoals psychologische ondersteuning, de toegankelijkheid van het openbaar vervoer en de kledingvoorschriften op scholen. De onderwerpen werden gekozen samen en met jongeren met behulp van een online community. Wekelijks werd het onderwerp ook voorwerp van een debat op Studio Brussel.
  • Op 1 oktober kon het nachtleven weer ‘open’ tijdens de coronapandemie. Studio Brussel organiseerde het dansevenement I Want To Dance Again in het Sportpaleis. Naar aanloop van dat feest deelden luisteraars hun coronaverhalen en hoe de herleving van het uitgaansleven voor hen voelde.
  • Studio Brussel riep zijn luisteraars op om vragen te stellen omtrent het vaccineren tegen het coronavirus. In een “vaccinatie-live-uitzending” vanuit een vaccinatiecentrum en in een reeks video’s met de Compact Disk Dummies werden antwoorden geformuleerd. Tegelijk werden jongeren gesensibiliseerd om zich te laten vaccineren.

Klara

  • Iedereen klassiek is een evenement dat in het teken staat van klassieke muziek en verbinding. Het genereerde veel belangstelling van deelnemers en persaandacht.
  • Met de actie Cello4Charity werd een cello verkocht voor jonge muzikanten die het door de coronacrisis moeilijk hadden gekregen.
  • In de reeks Revolusi vertelde David Van Reybrouck het verhaal van de Indonesische onafhankelijkheid. Het programma werd tevens als podcast aangeboden en was voor sommige luisteraars zo een opstap om een gelijknamig boek van de schrijver te gaan lezen. Ook andere podcasts hebben een extra effect: zo kwamen bij Klara veel reacties binnen uit het onderwijsveld over de podcast Het verhaal van de muur, onder andere met vragen voor lezingen.

VRT NWS

  • Naar aanleiding van de invoering van de coronapas in het Vlaamse Gewest lanceerde VRT NWS samen met Radio 2 een uitlegvideo van De inspecteur die op verschillende platformen getoond werd. Op die manier werden mensen extra ingelicht hoe ze aan een coronapas konden komen (ook als ze niet digitaal onderlegd zijn).
  • In de online-uitzendingen (Vrtnws.be, app, Facebook Live) werden tal van thema’s behandeld (zoals nieuwe coronamaatregelen of identiteitsfraude). In aanloop naar en tijdens elke uitzending konden kijkers vragen stellen die live beantwoord werden.
  • NWS NWS NWS (berichten op Instagram) groeide in 2021 uit tot een hechte nieuwscommunity: tieners stellen vragen en geven inhoudelijke input. Qua interactie was het op Instagram het sterkste nieuwsmerk van Vlaanderen geworden (met in december 2021 133.523 interacties per dag). Daardoor bepalen zij ten dele de berichten van NWS NWS NWS mee. Enkele voorbeelden:
    • De jongerenredactie van VRT NWS kreeg boze berichten van tieners over de kledingregels op school. NWS NWS NWS liet jongeren aan het woord en zette het onderwerp zo op de agenda. Strenge schoolreglementen werden op de korrel genomen en het debat in scholen over de kledingvoorschriften werd geopend.
    • Op de sociale media circuleerde veel desinformatie over corona. Veel volgers vroegen bijvoorbeeld naar het effect van het coronavaccin op de vruchtbaarheid en het effect van cannabis roken op het al dan niet besmet raken met het coronavirus. Het NWS NWS NWS-format CHECKT ontkrachtte fakenews-berichten.
  • Karrewiet startte een aanbod op TikTok. Zo ontstond sterke interactie met kinderen over nieuwsgebeurtenissen: gemiddeld 18.673 interacties per dag werden gedaan door de volgers (eind 2021 waren dat er 172.200). Enkele voorbeelden van interactie:
    • Veel kinderen stelden vragen over de machtsovername van de taliban in Afghanistan. Een Karrewiet-TikTokvideo legde de gebeurtenissen uit, waarna een andere video inging op de meest gestelde vragen. Kinderen gaven in reacties ook aan bang te worden van het nieuws of wilden weten of sommige TikTok-filmpjes fake waren. Karrewiet gaf daarop tips over hoe ze met dit nieuws kunnen omgaan en over hoe ze fakenieuws kunnen herkennen.
    • ‘Nency’ was een bot die bij heel wat kinderen op hun TikTok langskwam om hen ertoe aan te zetten op een link te klikken. Kinderen hadden daar veel vragen over. Karrewiet legde in een TikTokvideo uit wat die ‘Nency’ precies is en waarom ze daar niet op mogen klikken.
  • Pano bood spraakmakende onderzoeksjournalistieke reportages. Naar aanleiding van een uitzending over partnergeweld bijvoorbeeld, verklaarde de minister van Justitie dat hij de maximumstraf voor dodelijk partnergeweld wou optrekken tot levenslang.

Sporza

  • De Sporza-journalist Karl Vannieuwkerke klaagde de dubbele moraal aan van UEFA inzake holebi-rechten (bij het EK voetbal). Zijn boodschap werd opgepikt door de nationale media en ondersteunde het maatschappelijk debat ter zake.
  • Tijdens het EK Voetbal werd een Deense speler getroffen door een hartstilstand. In het omkaderend Sporza-programma werd gedemonstreerd hoe een hartmassage moet gebeuren.
  • Sporza zond in de zomermaanden grote sportevenementen uit, zoals de Olympische Spelen. Uit onderzoek van de VUB (in samenwerking met Sport Vlaanderen) bleek dat het zien van topsport, Vlamingen ertoe aanzet en inspireert om zelf te sporten: drie op de vijf Vlamingen gaven aan dat topsportsucces niet-sportende jongeren kan aanzetten tot sporten of sportende jongeren kan motiveren om dat te blijven doen.

VRT NU

  • Bathroom Stories was een fictiereeks met verhalen die zich afspeelden in badkamers en vanuit een vrouwelijk perspectief werden verteld. Het programma zette een positief zelfbeeld over het eigen lichaam, het belang van wederzijdse instemming bij seks en abortus in de kijker. Kranten en weekbladen hadden aandacht voor de reeks en hoe deze maatschappelijke kwesties werden behandeld.
  • Dichter met Maud was een reeks die het VRT-project LangZullenWeLezen maakte samen met Poëziecentrum en dichter Maud Vanhauwaert. Naar aanleiding van de poëzieweek (met als thema ‘samen’) riep Radio 2 op om (tijdens de coronalockdown) op zoek te gaan naar wie ‘dichter’ wilde komen met familie, vrienden en kennissen. Een jury selecteerde 5 inzendingen en stuurde Maud eropaf. Zij koos per verhaal het juiste gedicht uit. De ingetogen, hoopgevende en verbindende filmpjes werden gedeeld op VRT NU en de SoMe!-Instagramaccount.
  • In de talkshow Het leven.doc werd met bekende gasten gepraat over de do’s-and-don’ts van het leven. Het programma en de gasten werden in de andere media verder geportretteerd op basis van de besproken thema’s.

De performantiemaatstaf blijkt hiermee in 2021 behaald te zijn.