3.1.2.3 Analyse op basis van populariteitscijfers
Volgens de cijfers van de VRIND over 2016 heeft 98% van de Vlaamse bevolking ouder dan 18 jaar tv gekeken de voorbije drie maanden. 95% van de Vlaamse bevolking gebruikte de televisie om op de hoogte te blijven van de actualiteit. Terwijl het aandeel Vlamingen dat het televisienieuws volgt ongeveer hetzelfde is gebleven over de periode 2000-2015 is het dagelijks gebruik ervan fors verminderd. De gemiddelde Vlaming blijft dus dit medium gebruiken om zich op de hoogte te stellen van de actualiteit, maar hij doet dat minder frequent.[248]
Uit de studie van Digimeter uit 2018 blijkt dat 94,4% (-2,1%) van de Vlaamse huishoudens toegang heeft tot een televisietoestel. 61,2% (-5,2%) van de Vlamingen kijkt dagelijks video op zijn televisietoestel, 30,7% (-2,4%) via de smartphone, 23,8% (+0.1%) via de laptop en 16,8% (=) via de tablet. 49,8% (-6,8%) van de Vlamingen beweert dagelijks lineair te kijken, 27,4% (=) beweert dagelijks timeshifted te kijken. Ondanks het opduiken van nieuwe vormen van tv-consumptie zoals Netflix lijken de traditionele televisieomroepen momenteel nog steeds stand te houden. Volgens de studie is 82,8% (-0,3%) van de Vlamingen ingeschreven op digitale televisie, 20,7% (+6,2%) heeft toegang tot een abonnement op Netflix.[249]
Uit de studie blijkt ook dat 52,2% (-2,3%) van de Vlamingen dagelijks naar de nationale tv kijkt voor zijn nieuwsgaring.[250]
|
INFOFRAGMENT 25: VERANDERINGEN OP DE KIJKCIJFERKAART |
|
Tegenwoordig zijn er veel meer mogelijkheden om tv te kijken. Dit zorgt voor uitdagingen om consumentendata te aggregeren tussen verschillende apparaten en verschillende formaten (website, mobiel, applicatie, platform van derden). Iedereen is op zoek naar goede meetinstrumenten om cross-platformgedrag te volgen. Maar om dat soort data te bekomen moeten de (traditionele) omroepen in onderhandeling treden met andere spelers die een meer directe relatie hebben met de kijker en gedrag accurater kunnen monitoren, zoals telecomspelers en platformen.[251] In Vlaanderen zijn dergelijke onderhandelingen lopende. Binnenkort wordt de kijkcijfermeting van het CIM opgewaardeerd. Steeds meer mensen kijken online en die cijfers worden momenteel niet meegeteld. In een eerste fase wordt, op programmaniveau, meegedeeld hoeveel kijkers online naar een bepaalde uitzending keken. Via welk medium ze dat deden, speelt daarbij geen rol. Eerst gaat het om de cijfers van het aantal opgestarte programma’s. In een tweede fase zal ook het aantal minuten dat naar zo’n online programma gekeken wordt een rol spelen. Er lopen ook gesprekken met Google, Netflix en de telecomspelers om informatie te delen. De combinatie van die verschillende bronnen moet tegen 2019 leiden tot een nieuwe, nog betrouwbaardere meetmethode. In het ideale scenario wordt het panelonderzoek dan niet alleen met online cijfers, maar ook met de gegevens van de digiboxen gecombineerd.[252] |
Productiehuizen
Sommige productiehuizen werken in opdracht van meerdere televisie-omroeporganisaties, sommige voor één enkele en er zijn ook interne productiehuizen. Het digitale magazine Inside TV geeft wekelijks een overzicht van welke programma’s er voor het eerst, of terug, op het scherm komen, op welke zender en wie het produceert. Daarnaast publiceert het een overzicht van producties die aangekondigd werden, maar nog niet op het (open) scherm te zien zijn, voor welke zender en wie het produceert. De vorige jaren publiceerde InsideTV ook een overzicht van welke programma’s er momenteel op tv te zien zijn. Dat was dit jaar niet meer het geval. Dit maakt dat we vanaf 2017 met een iets kleinere steekproef werken.
In de eerste jaarhelft van 2018 werden in de overzichten van Inside TV (met de interne productiehuizen van de omroepen inbegrepen) in totaal 8 productiehuizen vermeld die 5 of meer producties verzorgen. Zij worden weergegeven in tabel 72. Ze verzorgden samen 55 producties.
Daarnaast werden er in Inside TV 29 productiehuizen vermeld met minder dan 5 producties. 1 daarvan verzorgde 4 producties, 4 productiehuizen maakten elk 3 producties, 9 productiehuizen stonden in voor telkens 2 producties en 13 productiehuizen werden met slechts 1 productie vermeld.
Wanneer diezelfde informatie vanuit het perspectief van de omroepen bekeken wordt, blijkt dat vooral VRT, De Persgroep Publishing/Medialaan en SBS zeer veel Vlaamse producties programmeren. Die maken ze ofwel in eigen huis, ofwel doen ze beroep op verschillende onafhankelijke productiehuizen.
|
Productiehuis |
Aantal |
Opdrachtgevers |
||||||
|
VRT |
De Persgroep Publishing/ Medialaan |
SBS Belgium |
Proximus |
Telenet |
Nederland |
Onbekend |
||
|
DeMensen |
7 |
5 |
1 |
1 |
- |
- |
- |
- |
|
FremantleMedia Belgium |
5 |
- |
2 |
2 |
- |
- |
- |
1 |
|
SBS Belgium |
5 |
- |
- |
5 |
- |
- |
- |
- |
|
VRT |
9 |
9 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
De Persgroep Publishing/Medialaan + TV Bastards + PIT + Shelter |
9 |
- |
9 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
WBITVP |
5 |
1 |
3 |
1 |
- |
- |
1 |
- |
|
Woestijnvis |
10 |
1 |
- |
8 |
- |
1 |
- |
- |
|
Zodiak Belgium |
5 |
1 |
2 |
2 |
- |
- |
- |
- |
|
Andere****** |
47 |
25 |
14 |
8 |
1 |
2 |
0 |
0 |
|
Totaal******* |
105 |
42 |
31 |
27 |
1 |
3 |
0 |
1 |
|
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Productiehuizen |
36 |
20 |
13 |
14 |
1 |
3 |
1 |
1 |
Tabel 78: Productiehuizen (interne inbegrepen) die in de eerste jaarhelft van 2018 5 of meer producties verzorgden
Bron: VRM o.b.v. Inside TV
Om de populariteit van het aanbod van de productiehuizen te bestuderen, werd gebruik gemaakt van de top 100 van populairste televisieprogramma’s.[253] Voor elk programma werd nagegaan welk productiehuis (intern of extern) het programma heeft gemaakt.
In 2017 werden de 100 populairste programma’s gemaakt door 24 productiehuizen. Ongeveer één vijfde (22) van de top 100 werd echter ingenomen door voetbalwedstrijden (WK-kwalificatie – en vriendschappelijke wedstrijden Rode Duivels), wielrennen (Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix en Amstel Gold Race) en veldrijden (WK en BK Oostende, ritten in o.a. Overijse en Balen). Ook andere sportuitzendingen, zoals Sporza, sportweekend en Kroonprinsen, haalden een top 100 notering. Dit verklaart ook het hoge aantal VRT-producties in de top 100.
Omdat een top 100 op jaarbasis een vrij beperkte dataset oplevert, werd deze oefening herhaald voor meerdere jaren. De best scorende productiehuizen werden verzameld in Tabel 79: Aantal vermeldingen in top 100 per productiehuis. Er moet worden opgemerkt dat top 100-noteringen slechts een deel van de volledige programmatie vertegenwoordigen. Zij geven louter een indicatie en geen absoluut bewijs over de concentratiegraad binnen de sector van productiehuizen. Toch is de stijging van VRT-producties van 30 in 2009 naar 60 in 2016 frappant. Het kan erop duiden dat de VRT de laatste jaren meer en meer kiest voor interne producties. In 2017 stellen we evenwel een daling van het aantal VRT-producties vast. Mogelijkerwijze is dit het gevolg van een combinatie van factoren, zowel het ontbreken van een EK of WK voetbal in 2017 als de verplichting om meer extern te produceren.
De populariteit van de programma’s van productiehuizen hangt uiteraard ook af van de plaats in het programmaschema en dit wordt bepaald door de zenders. Hiermee hangt ook de plaats in de elektronische programmagids samen (mede bepaald door de distributeurs).
Tabel 79: Aantal vermeldingen in top 100 per productiehuis
|
Productiehuis |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
|
VRT |
30 |
33 |
28 |
48 |
42 |
51 |
46 |
60 |
44 |
|
Buitenlandse productie |
16 |
3 |
7 |
5 |
5 |
7 |
6 |
7 |
11 |
|
deMensen nv |
4 |
12 |
9 |
4 |
7 |
5 |
6 |
4 |
6 |
|
De Persgroep Publishing/Medialaan/TvBastards |
3 |
5 |
7 |
3 |
5 |
5 |
11 |
3 |
5 |
|
De Chinezen bvba |
- |
- |
- |
1 |
2 |
1 |
3 |
2 |
4 |
|
Endemol België nv |
3 |
- |
1 |
1 |
1 |
2 |
1 |
2 |
2 |
|
Eyeworks nv |
7 |
3 |
5 |
3 |
5 |
2 |
6 |
2 |
1 |
|
Het Nieuwshuis |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
2 |
2 |
|
Menuet bvba |
1 |
- |
2 |
2 |
1 |
2 |
1 |
2 |
1 |
|
Panenka nv |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
2 |
1 |
|
Skyline Entertainment nv |
2 |
2 |
1 |
2 |
3 |
1 |
2 |
2 |
|
|
Woestijnvis nv |
6 |
20 |
16 |
13 |
4 |
2 |
1 |
2 |
5 |
|
100.000Volts.tv |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
1 |
|
De Filistijnen bvba |
2 |
2 |
1 |
3 |
3 |
2 |
1 |
1 |
|
|
DED’s It Productions cvba |
- |
2 |
3 |
1 |
1 |
3 |
2 |
1 |
2 |
|
FBO |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
|
|
FremantleMedia Belgium nv |
2 |
1 |
3 |
4 |
2 |
1 |
1 |
1 |
|
|
Koeken Troef bvba |
- |
1 |
1 |
2 |
1 |
2 |
1 |
1 |
1 |
|
Sylvester |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
1 |
|
Toespijs |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
|
|
WBITVP Belgium bvba |
- |
- |
- |
- |
- |
2 |
- |
1 |
2 |
|
Zodiak Belgium nv[254] |
7 |
5 |
6 |
2 |
3 |
3 |
5 |
1 |
2 |
|
Alaska-TV bvba |
- |
- |
- |
- |
1 |
2 |
- |
- |
|
|
Blazhoffski België bvba |
- |
- |
1 |
- |
- |
- |
1 |
- |
|
|
Bonka Circus nv |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
- |
|
|
Hotel Hungaria bvba |
- |
- |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
- |
2 |
|
Live Entertainment nv[255] |
- |
2 |
1 |
- |
1 |
1 |
- |
- |
|
|
RV Productions nv |
2 |
2 |
1 |
1 |
- |
1 |
- |
- |
|
|
SBS Belgium nv |
- |
- |
- |
- |
4 |
- |
- |
- |
|
|
Sputnik TV bvba |
1 |
- |
1 |
1 |
1 |
1 |
- |
- |
|
|
Studio 100 nv |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
- |
|
|
Sultan Sushi bvba |
- |
5 |
2 |
1 |
4 |
1 |
- |
- |
|
|
XINIX nv |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
1 |
- |
1 |
|
Caviar |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
|
Voices |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
|
Lecter Media |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
2 |
|
A private view |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
|
Hopman |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
|
Aantal Vlaamse productiehuizen |
26 |
17 |
24 |
21 |
23 |
24 |
21 |
22 |
24 |
Bron: VRM o.b.v. CIM, Inside TV en eigen onderzoek
Wanneer we de marktaandelen van de productiehuizen berekenen (o.b.v. aantal producties) kunnen de concentratiemaatstaven C4 en HHI berekend worden. Bij de berekening van deze marktaandelen wordt geen rekening gehouden met kijkcijfers of kosten, enkel het aantal nieuwe producties opgetekend in de eerste zes maanden van 2018 in het tijdschrift Inside TV wordt gebruikt. Omdat Inside TV zijn werkwijze veranderd heeft in 2017, zijn deze maatstaven enkel te vergelijken met de cijfers 2017 (toen werden alle producties gepubliceerd, vanaf 2017 enkel de nieuwe). De conclusie blijft echter dezelfde: uit de HHI blijkt dat de markt van de productiehuizen een lage concentratiegraad kent.
|
|
2017 |
2018 |
|
C4 |
36,42% |
34,50% |
|
HHI |
0,0535 |
0,0496 |
Tabel 80: Concentratie-indexen productiehuizen op basis van aantal producties 2017
Bron: VRM o.b.v. CIM, Inside TV en eigen onderzoek
Televisieomroeporganisaties
Kijkcijfers
De CIM-cijfers over de kijktijden voor de belangrijkste Vlaamse omroepen worden publiek gemaakt op de CIM-website. Kijktijden zijn gedefinieerd als het aantal minuten dat een Vlaming per dag naar televisie kijkt. De verdeling wordt weergegeven in Figuur 44: Aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd in 2017 (totale bevolking).
Figuur 43: Aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd in 2017 (totale bevolking) - Tekstuele beschrijving figuur 43
Bron: CIM TV – Noord, 1/1 - 31/12/2017, Live +7 + Gasten - GfK Belgium NV, geraadpleegd op 21/08/2018
In Figuur 44: Evolutie van de aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd wordt een evolutie geschetst van het aandeel van de omroepen sinds 2007.
Eén kende in het begin van deze elf jaar een groei tot 33% in 2011, maar in 2012 werd een daling ingezet tot 28,73% in 2014. Sindsdien zat zijn marktaandeel weer in de lift tot 32,62% in 2016, waarna het marktaandeel in 2017 afnam tot 30,07%. Canvas kende een moeilijk 2015 qua marktaandeel en laat ook in 2017 weinig verbetering optekenen met 5,38%. Ketnet haalde in 2013 nog 2,8% marktaandeel, in 2017 is dit 1,58%. De kijkcijfers voor VTM ondergingen tot 2013 een daling van 21% naar 17%. Sindsdien nam het marktaandeel weer toe tot 20,6% in 2015. 2016 eindigde gelijkaardig met een marktaandeel van 19,79%. In 2017 lag het marktaandeel ca. een procentpunt lager dan in 2015. VIER schommelde jaren tussen de 6 en 7% om sinds 2013 licht te stijgen tot 7,68% in 2016. In 2017 bedroeg het marktaandeel 7,37%.
Op 1 januari 2010 werd door het CIM uitgesteld kijken of Time Shifted Viewing (TSV) geïntroduceerd in de meting van de kijkcijfers. Het CIM meet sindsdien niet enkel het kijken naar televisieprogramma's op het moment van uitzending maar ook programma's die tot en met 6 dagen later worden (her)bekeken. Vanaf 1 januari 2016 werd dit uitgebreid naar zeven dagen na uitzending. Het CIM volgt op deze manier de huidige Europese standaard van Live+7+Guests.
Figuur 44: Evolutie van de aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd 2008-2017 - Tekstuele beschrijving figuur 44
Bron: VRM op basis van CIM TV - Noord, 1/1 - 31/12/2017, Live + 7 + Gasten - GfK Belgium NV
Wanneer de kijkcijfers voor de zenders per omroeporganisatie gegroepeerd worden, kunnen de concentratiemaatstaven C3 en HHI berekend worden. We kiezen er hiervoor om de C3 i.p.v. C4 te berekenen omdat er tot en met 2011 enkel cijfers beschikbaar zijn van de drie grote televisiespelers VRT, De Persgroep Publishing/Medialaan en SBS.
Over de periode 2008-2017 blijft de concentratie nagenoeg constant. Daarbij dient opgemerkt te worden dat het gezamenlijk marktaandeel van de drie grootste spelers zakte van 82% in 2008 naar 78,9% in 2012, maar daarna opnieuw steeg naar 81,2% in 2015. In 2017 bleef het gezamenlijk marktaandeel quasi status quo (80,3%) t.o.v. 2016. De HHI-index zakte evenwel in 2017: van 0,2564 in 2016 naar 0,2444 in 2017. De opkomst van nieuwe onafhankelijke themazenders, dewelke de HHI-index doet afnemen, is positief te noemen in dit kader. De opslorping van Bites Europe door Medialaan vlakt dit effect evenwel deels af. Desalniettemin neemt de HHI-index voor het eerst af naar de indicatie ‘matig geconcentreerd’.
Tabel 81: Concentratie-indexen omroeporganisaties op basis van kijkcijfers 2008-2017
|
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
|
|
C3 |
82,00% |
82,00% |
80,00% |
80,00% |
78,90% |
79,6% |
81,19% |
81,2% |
80,4% |
80,3% |
|
HHI |
0,2682 |
0,2742 |
0,2714 |
0,2622 |
0,2559 |
0,2564 |
0,2617 |
0,2590 |
0,2564 |
0,2444 |
Bron: VRM op basis van CIM TV - Noord, 1/1 - 31/12/2017, Live + 7 + Gasten - GfK Belgium NV
Figuur 45: Evolutie concentratie omroeporganisaties 2007-2017 - Tekstuele beschrijving figuur 45
Bron: VRM op basis van CIM TV - Noord, 1/1 - 31/12/2017, Live + 7 + Gasten - GfK Belgium NV
Wanneer we kijken naar de kijkcijfers voor de zenders afzonderlijk, kunnen de concentratiemaatstaven C4 en HHI berekend worden. Over de periode 2007-2016 bleef de C4 nagenoeg constant, uitgezonderd een dip in 2013 (62%). In de daaropvolgende jaren (2014-2016) bleef de C4 stabiel rond 65%. In 2017 stellen we een daling vast naar 62,40%. De HHI vertoont een licht dalend verloop. Dit betekent dat de vier grootste zenders nauwelijks aan marktaandeel hebben moeten inboeten, maar dat er wel enkele kleine zenders zijn bijgekomen.
Tabel 82: Concentratie-indexen tv-zenders op basis van kijkcijfers 2008-2017
|
|
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
|
C4 |
68,00% |
68,00% |
69,00% |
68,00% |
65,00% |
62,00% |
65,23% |
65,10% |
65,27% |
62,40% |
|
HHI |
0,1970 |
0,1974 |
0,2068 |
0,2052 |
0,1871 |
0,1568 |
0,1580 |
0,1717 |
0,1725 |
0,1572 |
Bron: VRM op basis van CIM TV - Noord, 1/1 - 31/12/2017, Live + 7 + Gasten - GfK Belgium NV
Vlaamse content
Artikel 154 van het Mediadecreet bepaalt dat regionale televisieomroeporganisaties en particuliere lineaire televisieomroeporganisaties ernaar streven om het grootste gedeelte van hun niet aan informatie, sport, spel, reclame, teletekst en telewinkelen gewijde zendtijd te reserveren voor Europese producties. Een aanzienlijk deel ervan moet worden besteed aan Nederlandstalige Europese producties.
Artikel 155 stelt dat regionale televisieomroeporganisaties en particuliere lineaire televisieomroeporganisaties ernaar streven om ten minste tien procent van hun niet aan informatie, sport, spel, reclame, teletekst en telewinkelen gewijde zendtijd te besteden aan Europese producties die vervaardigd zijn door van de televisieomroeporganisaties onafhankelijke producenten. Een aanzienlijk deel ervan moet worden besteed aan recente producties. Dat zijn producties die binnen een periode van vijf jaar nadat ze gemaakt zijn worden uitgezonden. Er moet voldoende ruimte worden gemaakt voor recente Nederlandstalige Europese producties.
De Vlaamse Regering kan ter uitvoering hiervan quota opleggen. Tot op heden is dat nog niet gebeurd.
De televisieomroeporganisaties bezorgen elk jaar een verslag aan de VRM over de wijze waarop aan bovenstaande bepalingen is voldaan. Sinds 2017 stelt de VRM ook vragen omtrent de hoeveelheid Vlaamse producties die televisieomroeporganisaties programmeren. Dit jaar werd, op basis van artikel 157 van het Mediadecreet, een quotaverslag inzake de niet-lineaire televisiediensten opgevraagd. Slechts twee ondernemingen gingen in op dit verzoek. Omdat te weinig gegevens beschikbaar zijn, besliste de VRM om hierover niet te rapporteren.
Hieronder wordt een overzicht geboden van de verzamelde gegevens.
|
Ondernemingsnaam |
Naam zender |
% Vlaamse Producties[256] |
% van Vlaamse producties dat onafhankelijke is |
|
Antwerpse Televisie vzw[257] |
ATV |
100,00% |
0,00% |
|
Audio Video Studio Oost-Vlaamse Televisie vzw |
AVS[258] |
100,00% |
100,00% |
|
Belgian Business Television nv |
Kanaal Z |
Geen info |
Geen info |
|
Bites Europe nv |
CAZ |
16,34% |
100,00% |
|
CSI Sport Media BVBA |
Sport10 |
85,00% |
60,00% |
|
Dobbit nv |
Dobbit TV |
100,00% |
9,00% |
|
Focus Televisie - Regionale televisie voor het noorden van |
Focus |
100,00% |
100,00% |
|
Het Halfrond vzw |
Vlaamsparlement.tv |
100,00% |
NVT |
|
De Persgroep Publishing/Medialaan nv |
KADET |
45,80% |
98,67% |
|
|
Q2 |
61,73% |
26,00% |
|
|
Qmusic |
NVT |
NVT |
|
|
Vitaya |
9,94% |
99,36% |
|
|
VTM |
89,00% |
43,00% |
|
|
VtmKzoom |
71,37% |
96,15% |
|
Ment Media bvba |
Menttv |
80,00% |
89,00% |
|
Njam! Nv |
Njam! |
85,00% |
100,00% |
|
Plattelands TV nv |
PlattelandsTV |
12,31% |
100,00% |
|
Regionale Omroep Brabant vzw |
ROB TV |
100,00% |
15,00% |
|
Regionale Televisie Aalst-Dendermonde-Sint-Niklaas, Dagelijkse |
TV Oost |
100,00% |
Geen info |
|
Regionale Televisie Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde vzw |
Ring TV |
100,00% |
10,00% |
|
SBS Belgium nv |
VIER |
Geen info |
Geen info |
|
|
VIJF |
Geen info |
Geen info |
|
|
ZES |
Geen info |
Geen info |
|
Skynet iMotion Activities nv |
ZOOM |
Geen info |
Geen info |
|
|
11 |
Geen info |
Geen info |
|
|
11+ |
Geen info |
Geen info |
|
Studion 100 TV nv |
Studio 100 TV |
94,00% |
100,00% |
|
Tele-Visie-Limburg[260] |
TVL |
100,00% |
Geen info |
|
Telenet bvba |
Play More Black |
Geen info |
Geen info |
|
|
PRIME Star |
Geen info |
Geen info |
|
|
PRIME Action |
Geen info |
Geen info |
|
|
PRIME Family |
Geen info |
Geen info |
|
|
PRIME Fezztival |
Geen info |
Geen info |
|
|
PRIME Series |
Geen info |
Geen info |
|
TV-Kempen en Mechelen vzw |
RTV |
100,00% |
Geen info |
|
Via Plaza nv |
Evenaar |
5,86% |
100,00% |
|
Vlaams-Brusselse Media vzw |
Bruzz |
90,00% |
10,00% |
|
Vlamex nv |
Stories |
95,00% |
25,00% |
|
VRT nv |
één |
74,00% |
36,00% |
|
|
één+ |
|
|
|
|
Canvas |
60,00% |
25,00% |
|
|
Canvas+ |
|
|
|
|
Ketnet |
57,00% |
65,00% |
|
West-Vlaamse Televisie Regio Zuid vzw |
WTV |
100,00% |
100,00% |
Tabel 83: Hoeveelheid Vlaamse producties die televisieomroeporganisaties programmeren
Sommige omroepen waren niet in staat de gevraagde gegevens te bezorgen. Het gaat om Skynet iMotion Activities nv (lineair), SBS Belgium nv, Telenet BVBA en Belgian Business Television nv. Het merendeel van de regionale omroepen zendt uitsluitend programma’s uit onder de noemer: informatie, nieuws, sport, reclame en teletekst. Wanneer er een laag percentage onafhankelijke Vlaamse producties gerapporteerd wordt, duidt dit erop dat de omroep in kwestie veel programma’s zelf produceert.
Online populariteit van tv-merken
Omroepen lonken niet enkel naar de kijker via het televisietoestel. Je kan steeds meer programma’s bekijken op de website van een omroep en omroepen zijn ook actief op sociale media. De grafiek hieronder geeft een overzicht van de online populariteit van enkele Vlaamse omroepmerken. Het aantal websitebezoeken staat op de primaire as (links) en het aantal volgers op sociale media op de secundaire as (rechts).
Sporza.be, de sportwebsite van de VRT, springt terug over vrtnws.be (sinds 2017, voorheen deredactie.be), de nieuwssite van de VRT, naar de eerste plaats. Vtm.be vervolledigt, op verre afstand, de top 3. Opvallend is dat de sites van de VRT-zenders zelf (één, Canvas en Ketnet) heel wat minder populair zijn dan de merken VRT NWS en Sporza. VRT NU, de nieuwe website van de VRT waar heel wat programma’s bekeken kunnen worden, krijgt dagelijks gemiddeld ca. 102.000 bezoekers.
Als we vergelijken met vorig jaar zien we maar een beperkte groei bij het aantal websitebezoekers. Verschillende zenders (Vier, VTM Nieuws en VRT NWS) gaan er zelfs op achteruit. Opmerkelijk is dat Sporza en VRT NU hun bezoekers met respectievelijk 40 en 70% zagen toenemen. Bij Sporza komt dit waarchijnlijk door het WK voetbal, bij VRT NU door de grotere bekendheid na de lancering (begin 2017).
Vijf omroepmerken, VRT NWS, Sporza, één, VTM en VTM Nieuws springen eruit qua aantal volgers op sociale media. Als we opsplitsen naar de verschillende soorten sociale media zien we dat op Facebook één, Sporza, VTM en VTM Nieuws het populairst zijn. Op Twitter zijn dat VRT NWS, Sporza en VTM. VTM, Ketnet en Studio 100 TV hebben de populairste YouTube-kanalen. Instagram wordt dan weer vooral succesvol gebruikt door VTM, VTM Nieuws en één.
Vergelijken we met 2017 dan zien we dat de sociale profielen van de omroepmerken er steevast op vooruitgaan qua aantal volgers. Opmerkelijk is dat de VTM-merken (VTM, VTM Nieuws, …) hun aantal Facebookvolgers het sterkst zagen toenemen. Op Instagram is VTM Nieuws de sterkste stijger met een vervijfvoudiging van het aantal volgers.
Figuur 46: Online populariteit televisieomroepmerken - Tekstuele beschrijving figuur 46
Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek bij betrokken sociale netwerken in augustus 2018
In de figuur hieronder worden de populariteitsaandelen van de mediagroepen getoond. We zien dat de openbare omroep zeer overheersend is in het online omroeplandschap. Dit is meer uitgesproken bij de websites dan bij de sociale mediaprofielen (de grafiek bevat geen streamingcijfers). Door onvoldoende gegevens verschilt de categorie andere[261] bij de verschillende marktaandelen.
Figuur 47: Populariteitsaandelen mediagroepen televisie - Tekstuele beschrijving figuur 47
Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek
Wanneer we kijken naar apps, zien we verschillende ontwikkelingen bij de Vlaamse mediabedrijven. SBS Belgium probeerde eind 2016 zijn succesvolle app De Slimste Mens Ter Wereld betalend te maken. Het stond helemaal bovenaan de hitlijst van meest verkochte apps, maar kreeg slechte beoordelingen. Het kostte 99 cent maar werkte niet goed.[262] In de zomer van 2017 werd de app geëvalueerd en beslist om de app te laten uitdoven.[263]
Ook SBS-apps VIER, VIER recepten en VIJF zijn al enige tijd niet meer beschikbaar in een app store. Ook de ‘Sta op met Geubels-app’ verdween uit de app store. SBS Belgium is geen voortrekker op het vlak van content gratis beschikbaar stellen via zijn website of apps. In augustus 2018 kondigde SBS aan om ‘binnenkort’ van start te gaan met een apart online commercieel aanbod.[264] De Persgroep Publishing/Medialaan, biedt in tegenstelling tot SBS momenteel quasi al zijn content online ter beschikking.
Studio 100 heeft, buiten Studio 100 GO, heel wat betaalapps[265] die heel wat minder populair zijn. Daardoor is het aantal installaties (sinds 21/12/2017) zeer beperkt, gaande van 1-10 installaties (Kleuren Samson, Kleuren Heidi,…) tot 10-50 installaties (Kleuren K3). VRT lanceerde begin augustus 2018 de VRT NU-app, die op drie weken tijd tussen 10.000 en 50.000 keer geïnstalleerd werd. De Blokken-app, nochtans een zeer populaire app, verdween dan weer uit het aanbod. Stievie nv, een dochterbedrijf van De Persgroep Publishing/Medialaan, herlanceerde zijn app naar de naam Stievie TV Kijken. Daarnaast kondigde De Persgroep Publishing/Medialaan in augustus 2018 aan dat in oktober 2018 een nieuwe applicatie VTM GO zou gelanceerd worden.[266]
Er zijn verschillende apps onder de naam ‘tv-gids’ die een overzicht geven van de tv-programmatie. De tv-gids van Humo is de populairste.
|
Naam applicatie |
Aanbieder |
Aantal installaties 2017 |
|
Yelo Play |
Telenet |
1.000.000-5.000.000 |
|
VTM |
De Persgroep Publishing/Medialaan |
1.000.000-5.000.000 |
|
De Mol België |
SBS Belgium |
500.000-1.000.000 |
|
Proximus TV |
Proximus |
500.000-1.000.000 |
|
Humo’s tv-gids |
De Persgroep Publishing/Medialaan |
100.000-500.000 |
|
Ketnet |
VRT |
100.000-500.000 |
|
Ketnet Junior |
VRT |
100.000-500.000 |
|
Orange TV BE |
Orange |
100.000-500.000 |
|
Sporza |
VRT |
100.000-500.000 |
|
Sporza voetbal |
VRT |
100.000-500.000 |
|
Stievie TV Kijken |
Stievie |
100.000-500.000 |
|
Switch |
VRT |
100.000-500.000 |
|
VRT NWS |
VRT |
100.000-500.000 |
|
VTM Koken |
De Persgroep Publishing/Medialaan |
100.000-500.000 |
|
VTM Nieuws |
De Persgroep Publishing/Medialaan |
100.000-500.000 |
|
VTMKids app |
De Persgroep Publishing/Medialaan |
100.000-500.000 |
|
Kaatje van Ketnet |
VRT |
50.000-100.000 |
|
Play Sports |
Telenet |
50.000-100.000 |
|
Proximus 11 |
Proximus |
50.000-100.000 |
|
Studio 100 GO |
Wanagogo |
50.000-100.000 |
|
Karrewiet |
VRT |
10.000-50.000 |
|
TV Vlaanderen Live TV |
M7 Group |
10.000-50.000 |
|
VRT NU |
VRT |
10.000-50.000 |
Tabel 84: Aantal installaties applicaties televisie via Google Play
Bron: VRM op basis van Google Play, geraadpleegd op 22/08/2018
Distributie
In de figuur hieronder geven we de evolutie weer van het aantal kabelabonnees. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen analoge en digitale tv.
In Vlaanderen vormt coaxkabel de enige manier om nog analoge tv-signalen te ontvangen. Binnen hun bedieningsgebied waren Telenet, Numericable (SFR – ondertussen Telenet) en Nethys (intercommunale) dus de enige dienstenverdelers op de markt voor analoge tv-signaaldistributie, voor de komst van Orange.
De populariteit van analoge tv vermindert echter. Figuur 53 toont een duidelijke afname van het aantal kijkers dat enkel nog via analoge kabel kijkt. Hierbij dient wel verduidelijkt te worden dat er een groot aantal analoge tv-klanten blijft bestaan die naast hun analoog abonnement een digitaal abonnement nemen.
Figuur 48: Evolutie van het aantal kabelabonnees (coax en IPTV) - Tekstuele beschrijving figuur 48
Bron: VRM op basis van informatie uit jaarverslagen
De eenmalige stijging van het aantal Telenetklanten in het voorjaar van 2009 kan verklaard worden door de overname van abonnees in het Interkabelgebied. Daarnaast besloot Telenet om vanaf 1 januari 2012 de digitale INDI-klanten als analoge klanten te beschouwen aangezien er geen interactiviteit bestaat en de abonnees geen toenemende bedrijfsopbrengsten generen. Vanaf 26 november 2012 werd het digitale signaal volledig afgebouwd doordat de leveranciers het achterliggende digitale INDI-platform niet langer ondersteunen.
Wat (al dan niet interactieve) digitale televisie betreft zijn er op verschillende platformen verschillende aanbieders actief. Over het Belgische grondgebied[267] heeft Telenet ongeveer evenveel digitale abonnees als concurrent Proximus over heel België. Proximus geeft enkel het aantal klanten prijs over heel België en daar zitten ook de klanten van dochter Scarlet bij. In 2015 zijn bovendien de klanten van SNOW (BASE) overgestapt naar Scarlet. Dit verklaart een deel van de abonneestijging bij Proximus.
Ook Orange communiceert in zijn jaarverslag enkel over het aantal klanten in België. Op 1 januari 2018 waren dat er 103.000.
Er bestaan nog andere distributievormen dan kabel. Over-the-top (OTT) televisie, televisie via internet, is momenteel aan een opmars bezig, vooral bij jongeren. Zowel Telenet als Proximus bieden OTT-televisie aan hun abonnees aan. Telenet had op 31 december 2016 485.212 abonnees die actief gebruik maken van de Yelo Play app en/of yelotv.be.[268] Dat was een stijging van 8,9% t.o.v. vorig jaar. In het jaarverslag 2017 worden deze gegevens niet vermeld. Proximus biedt eenzelfde dienst aan via Proximus TV, maar de Vlaamse cijfers mogen niet publiek gemaakt worden. Een derde Vlaams initiatief is Stievie Premium. Ook de abonnee-aantallen van deze dienst zijn vertrouwelijk. Vanaf oktober 2018 komt daar nog VTM GO bij.
De ontwikkeling van OTT-diensten zorgt voor aanpassingen binnen de bedrijfsmodellen van traditionele distributeurs. OTT-diensten richten zich meestal tot een niche met een beperkter aanbod voor een lagere prijs, terwijl gevestigde televisieverdelers een groot aanbod hebben voor een hogere prijs. Dit zorgt ervoor dat consumenten meer mogelijkheden krijgen, distributeurs meer perspectieven hebben en rechtenhouders hun aanbod via meerdere kanalen kunnen verkopen.
|
INFOFRAGMENT 26: DE FINANCIELE RELATIE TUSSEN OMROEPEN, DISTRIBUTEURS EN AUTEURS |
|
Door de tweezijdigheid van de televisiemarkt kunnen omroeporganisaties als klant én als leverancier beschouwd worden van distributeurs en vice versa. Er kunnen dus geldstromen in beide richtingen lopen. Deze materie is complex en weinig transparant vermits de omroepen enerzijds transportkosten betalen voor de verspreiding van het signaal, maar anderzijds (samen met de auteurs) auteursrechten ontvangen. Door allerhande belanghebbenden wordt het gebrek aan transparantie over de verdeling van de geïnde auteursrechten aangeklaagd. De marktpartijen zijn niet geneigd informatie over deze materie openbaar te maken. Vaak zijn zij zelf tot vertrouwelijkheid gebonden in de contracten die werden aangegaan. Sinds 2010 vraagt de VRM inzicht in de overeenkomsten die de dienstenverdelers aangingen met de omroeporganisaties. Daarnaast werden overzichten verschaft van de effectief betaalde/ontvangen bedragen. Deze oefening wordt jaarlijks herhaald. Details kunnen niet vrijgegeven worden aangezien zij op strikt vertrouwelijke basis werden meegedeeld. Oorspronkelijk werd enkel informatie opgevraagd over de transfers tussen omroepen en distributeurs. Sinds 2012 vroeg en kreeg de VRM ook de gegevens over de bedragen die aan andere rechthebbenden betaald werden. De kabeloperatoren factureren de auteursrechten apart omdat ze, wat betreft de prijs van het basisabonnement, onder de controle van de Prijzendienst vielen. Extra’s, zoals auteursrechten, worden apart op de factuur vermeld en op die manier kan iedereen berekenen hoe groot de te verdelen som is. Bij andere distributeurs (zoals Proximus) zijn de omroeptransmissiediensten en auteursrechten niet apart gefactureerd, maar inbegrepen in de prijs van een “pack”. Daardoor is het voor de begunstigden niet meteen mogelijk om te berekenen hoeveel er in totaliteit uitgekeerd zou moeten worden. De variatie binnen de aangeleverde prijsinformatie is zodanig groot dat het de VRM niet toestond er een eenduidige logica uit te distilleren. Voor sommige contracten wordt een vergoeding per abonnee per maand afgesproken, soms wordt er gewerkt met forfaitaire bedragen. In een aantal gevallen bevatten de overeenkomsten ook engagementen tot het spenderen van behoorlijk hoge advertentiebudgetten op bepaalde zenders. De balans wijst in het merendeel van de gevallen in het voordeel van de omroepen, maar in enkele gevallen is dit omgekeerd. Deze verhouding blijkt niet per se bevestigd door de populariteit van de zenders in kwestie. De betaalde bedragen schommelen tussen nul euro, over enkele duizenden euro, tot meerdere miljoenen euro. Voor eenzelfde omroep kunnen de bedragen in de relatie met een ander platform zelfs in een volledig andere grootorde liggen. |
[248] Studiedienst van de Vlaamse Regering (2017), VRIND 2017 Vlaamse Regionale Indicatoren, pp. 323-324. De studiedienst van de Vlaamse regering geeft jaarlijks een overzicht weer van Vlaamse regionale indicatoren.
[249] Imec Digimeter, “Measuring Digital Media Trends in Flanders”, 2017, pp. 32-90. Het imec digimeter rapport brengt elk jaar het bezit & gebruik van media(technologie) bij Vlamingen in kaart.
[250] Imec Digimeter, “Measuring Digital Media Trends in Flanders”, 2017, pp. 123. Het imec digimeter rapport brengt elk jaar het bezit & gebruik van media(technologie) bij Vlamingen in kaart.
[251] d’Haenens, L., Raats, T. & Van den Bulck, H. (2015), Benchmark van de publieke omroep in Europa: een analyse van het aanbod, financiering en publieksbereik.
[252] Pieter Dumon, De Morgen, “Niet meer blindstaren op kijkcijfers”, 27 januari 2017.
[253] CIM TV - Noord, 1/1 - 31/12/2017, 02-26h, 4+ & gasten - GfK Belgium NV.
[254] Vroegere Kanakna Productions.
[255] Vroegere De TV-makers.
[256] [1] De VRM baseert zich voor de afbakening van Vlaamse producties op het reglement van het VAF/Mediafonds (https://www.vaf.be/sites/vaf/files/reglementen/9._reglement_vaf_mediafonds_ _vanaf_20.09.2016_0.pdf, p. 5) i.v.m. voorwaarden m.b.t. majoritair en minoritair Vlaamse projecten.
[257] De vzw Antwerpse Televisie zendt uitsluitend programma’s uit onder de noemer: informatie, nieuws, sport, reclame en teletekst. Al die producties zijn Vlaamse producties.
[258] Tijdens de eindejaarsperiode zond AVS drie Vlaamse producties uit, geproduceerd door onafhankelijke producenten: 't Is zo erg nog niet (een film n.a.v. 40 jaar wijkgezondheidscentrum De Sleep in Gent i.s.m. Victoria Deluxe, regisseur Brecht Van Hoenacker), Luc De Vos (een film van Roger Geirnaert, dorpsgenoot van Luc De Vos in Wippelgem) en Ten Huize Goetgebuer (een oudere productie, 2006, van DK Entertainment)
[259] De vzw Regionale Televisie Aalst-Dendermonde-Sint-Niklaas, Dagelijkse Regionale Informatie en Educatie zendt uitsluitend programma’s uit onder de noemer: informatie, nieuws, sport, reclame en teletekst. Al die producties zijn Vlaamse producties.
[260] De vzw Tele-Visie-Limburg zendt uitsluitend programma’s uit onder de noemer: informatie, nieuws, sport, reclame en teletekst. Al die producties zijn Vlaamse producties.
[261] Categorie andere bij kijkcijfers bestaat uit alle tv-zenders waarvoor het CIM kijkcijfers berekent en die niet tot VRT, De Persgroep Publishing/Medialaan of SBS behoren. Deze lijst vindt u op www.cim.be/nl/zenderlijsten.
Categorie andere bij websitebezoeken bestaat uit: Studio 100 TV, Njam!, Focus & WTV en Nickelodeon.
Categorie andere bij sociale media bestaat uit: Studio 100 TV, Njam!, Dobbit TV, Kanaal Z, Stories TV, PlattelandsTV, Ment TV, Vlaamsparlemen.tv, Evenaar, Eclips TV, Sport 10, 11, Play More, Play Sports, ATV, AVS, Focus & WTV, Ring TV, ROB TV, RTV, BRUZZ, TVL, TV Oost, Disney Channel, Disney Junior, Nickelodeon, Nick Jr., Discovery Channel, TLC, Comedy Central, MTV, Spike, Eleven Sports, National Geographic, Fox, Cartoon Network, Viceland, Xite.
[262] Sam Feys, De Morgen, “Iedereen lijkt de (betalende) app van ‘De Slimste Mens’ te haten”, 2 november 2016.
[263] Het Belang van Limbrg, “Waarom u dit jaar niet kan quizzen met ‘De Slimste Mens’-app, 19 oktober 2017.
[264] SBS, “Het tij is gekeerd: SBS maakt weer winst en investeert in nieuwe projecten”, 20 augustus 2018.
[265] Bumba Color, Bumba LaLaLa, Bumba Memo, K3 De Nagelstudio, K3 Fotofun, K3 Kusjesdag, K3 Sing-a-long Vol. 1, K3 Sing-a-long Vol. 2, Kleuren Heidi, Kleuren K3, Kleuren Maya, Kleuren Mega Mindy, Kleuren Piet Piraat, Kleuren Plop, Kleuren Rox, Kleuren Samson, Puzzel Heidi, Puzzel K3, Puzzel Maya, Puzzel Mega Mindy, Puzzel Piet Piraat, Puzzel Plop, Puzzel Rox, Puzzel Samson, Rox ‘n’ Roll, Samson & Gert Quizzz, Samson en Gert Sing-a-Long vol. 1, Studio 100 Crazy Karts, Studio 100 Sing-a-long Vol. 1, en Vurige Vikings.
[266] Heremans Tom en Droeven Valerie, De Standaard, “Medialaan wil Vlaamse Netflix uitbouwen”, 24 augustus 2018.
[267] Door de overname van SFR breidde Telenet haar activiteiten uit naar Brussel en Wallonië.
[268] Financieel verslag 2016, Telenet.