1.1.1.2. Diversiteit en doelgroepenbeleid

SD2: De VRT zet diversiteit centraal in de organisatie en hanteert een integrale aanpak op vlak van aanbod en beeldvorming. Het charter diversiteit zal daarbij de leidraad zijn.

OD2.1.: De VRT ontwikkelt jaarlijks een actieplan m.b.t. de vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen, vertaald in streefcijfers voor de vertegenwoordiging van vrouwen (33% in het gehele intern en extern geproduceerde tv-aanbod, uitgezonderd programma-aankoop) en van nieuwe Vlamingen (5% in het gehele intern en extern geproduceerde tv-aanbod, uitgezonderd programma-aankoop), en m.b.t. bereik.

OD2.2.: Binnen de inclusieve generalistische programmering – zowel in de amusements- als in de informatieve programma’s – is er aandacht voor een evenwichtige vertegenwoordiging van alle bevolkingsgroepen en voor een genuanceerde en genderneutrale beeldvorming. Er gaat speciale aandacht naar onder meer vrouwen, nieuwe Vlamingen, personen met een handicap, medioren en senioren. 

• De VRT organiseert een jaarlijkse monitoring via een externe, onafhankelijke partij m.b.t. de evenwichtige vertegenwoordiging en genuanceerde beeldvorming van de doelgroepen vrouwen, nieuwe Vlamingen, personen met een handicap en senioren in sleutelprogramma’s op ieder tv-net, meer bepaald Vlaamse prime-time programma’s.

OD2.3.: De VRT zal in haar programma’s actuele maatschappelijke kwesties aan de orde stellen zoals onder meer (kans)armoede en seksuele geaardheid en waakt hierbij over een genuanceerde beeldvorming.

• De VRT werkt samen met hogescholen, universiteiten en belangenorganisaties die expertise hebben m.b.t. de thema’s leeftijd, seksuele geaardheid, gender, herkomst, handicap en kansarmoede. Dit overleg draag bij tot evaluatie van de monitoring en de opmaak van het jaarlijks actieplan.

Om deze maatstaf te behalen, dient de VRT:

1. Een jaarlijks actieplan m.b.t. de vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen, vertaald in streefcijfers op te maken;
2. Een jaarlijkse monitoring via een externe, onafhankelijke partij m.b.t. de evenwichtige vertegenwoordiging en genuanceerde beeldvorming van de doelgroepen vrouwen, nieuwe Vlamingen, personen met een handicap en senioren in sleutelprogramma’s op ieder tv-net, meer bepaald Vlaamse prime-time programma’s te organiseren;
3. Samenwerken met hogescholen, universiteiten en belangenorganisaties die expertise hebben m.b.t. de thema’s leeftijd, seksuele geaardheid, gender, herkomst, handicap en kansarmoede. Dit overleg draag bij tot evaluatie van de monitoring en de opmaak van het jaarlijks actieplan;

De VRT geeft aan sinds 2013 een Charter Diversiteit ('Iedereen verschillend, Iedereen welkom') te hebben. Het Charter drukt het einddoel van het diversiteitsbeleid van de VRT uit: de omroep zijn van en voor iedereen in Vlaanderen en dit realiseren via een integrale aanpak op vlak van het aanbod en beeldvorming, waarbij VRT zowel inzet op een goede vertegenwoordiging als bereik van specifieke doelgroepen [2].

1. Actieplannen m.b.t. vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen

De VRT ontwikkelt jaarlijks een actieplan[3] om de diversiteit te verbeteren en dit zowel zeer algemeen als voor specifieke domeinen. In 2013 werd er gefocust op zowel televisie, radio als nieuws. Daarnaast probeerde men ook alle werknemers zoveel mogelijk te sensibiliseren over diversiteit in hun werk.

De actieplannen voor televisie leggen de focus op het man-vrouwevenwicht, herkomst en hebben ook  meer aandacht voor personen met een handicap. Enerzijds expliciet en impliciet, in alle mogelijke rollen (jurylid, gast, kandidaten, experts, getuigen) en anderzijds via actieve screening en coaching om het team van schermgezichten representatiever te maken: nieuw talent uit de doelgroepen wordt opgespoord en krijgt kansen, o.m. als docu-makers. Ook voor aankoop is diversiteit een belangrijk criterium omdat het mee de beeldvorming van het hele net bepaalt. Voor de programma’s van de Nieuwsdienst wordt er expliciet gewerkt op het diversifiëren van experts en uitwisseling van goede praktijkvoorbeelden.

Voor het eerst werd er ook voor de radiozender Radio2 een uitgebreid actieplan opgesteld met aandacht voor talent, focusprogramma’s, extra workshops en diversiteit in de uitbouw van een netwerk van gastcorrespondenten.

Verschillende nieuwe initiatieven moesten de medewerkers extra stimuleren meer diversiteit in te bouwen in hun dagelijks werk. Zo werden goede praktijkvoorbeelden belicht via een Diversiteitstrofee voor de beste producties en in 2013 werd het beleid en de resultaten enkele keren toegelicht via een intern Diversiteitsjournaal.

Het volledige actieplan kan in bijlage 2 teruggevonden worden.

 2. Monitoring m.b.t. evenwichtige vertegenwoordiging en bereik van specifieke doelgroepen

De VRT stelt dat in 2013 in samenwerking met externe partners de aanwezigheid van o.a. vrouwen en nieuwe Vlamingen op het scherm gemonitord werd. Dit om de evenwichtige vertegenwoordiging van alle bevolkingsgroepen en een genuanceerder en genderneutrale beeldvorming te kunnen nagaan. Op deze manier probeert de VRT ook de gestelde performanties hieromtrent te behalen.

De VRT geeft aan dat in 2013 6,8% van de sprekende actoren in de programma's van Eén, Canvas en Ketnet (behalve aangekochte programma's) nieuwe Vlamingen waren (versus norm van 5%). Het percentage vrouwen was 36,6% (versus norm van 33%). 

 De VRT stelt dat in haar programma's verschillende maatschappelijke thema's aan de orde werden gebracht (zoals handicap, armoede, zorg, seksuele geaardheid) en hierbij te waken over een genuanceerde beeldvorming. Programma’s als Caps Club en Ketnet King Size op Ketnet, De Bleekweide en 1 op 10 (allen op Eén) en Naar de top en Liefde in tijden van kanker (beiden op Canvas) zijn slechts enkele voorbeelden waarin deze thema’s aan bod kwamen. Daarnaast kwamen er ook thema’s aan bod als milieu in de Baard van Bartel en Sollar Challenge, gezondheid en ecologie in Alles kan schoner, Dockland en Ook Getest Op Mensen.

Niet alleen op televisie, maar ook op de radio kwamen maatschappelijke thema’s aan bod. Zo was er o.a. De Warmste Week van Studio Brussel die meer dan 700 initiatieven in de aandacht bracht die oog hebben voor een groot aantal maatschappelijke kwesties. Een uitgebreidere lijst van programma’s met maatschappelijke thema’s is in bijlage 3 terug te vinden.

3. Samenwerking met hogescholen, universiteiten en belangenorganisaties

De VRT stelt dat ze op regelmatige basis contacten onderhield met de belangenverenigingen diversiteit.  Tweemaal nodigde ze de universiteiten en belangrijkste verenigingen uit om de nieuwe studieresultaten te bespreken en de acties die daarop kunnen volgen. Ze deed een inspanning om nieuwe verenigingen uit te nodigen voor de jaarlijkse brainstormsessie, ditmaal gewijd aan de actualiteitsprogramma’s in het voorjaar van 2014 rond de verkiezingen en WK voetbal. De verenigingen werden betrokken bij twee persconferenties, één over twee jaar diversiteitsbeleid VRT en één over de voorstelling van De Ridder met audiodescriptie, om te getuigen over hun ervaringen. Ook de voortgang van het toegankelijkheidsbeleid werd uitgebreid aan hen voorgesteld en besproken.

CONCLUSIE: De VRT blijkt deze doelstelling behaald te hebben.

SD3: De VRT sluit met haar aanbod op radio, TV en online aan bij de leefwereld van jongeren en representeert de diversiteit binnen deze doelgroep. In haar strategie t.a.v. jongeren staan volgende kernwoorden centraal: instroom, inbreng, interactie en inventiviteit.

OD3.1: De VRT ontwikkelt een plan voor een specifiek aanbod voor jongeren op radio, TV en online. De VRT realiseert, complementair aan haar generalistisch aanbod, op basis van de opgedane ervaring en gefaseerd, een specifiek tv-aanbod voor jongeren. Dit aanbod is onderscheidend t.a.v. het jongerenaanbod op de particuliere omroepen.

• Het informatieaanbod op MNM en Studio Brussel sluit aan bij de leefwereld van jongeren; MNM en Studio Brussel hebben specifieke aandacht voor de diversiteit binnen de doelgroep van jongeren.

• VRT TV brengt een specifiek aanbod voor jongeren:

  • VRT TV  brengt tussen 1 september 2012 en 1 september 2013 minstens één Vlaams programma per week gericht op jongeren en dit gedurende 40 weken.

  • Vanaf 1 september 2013 brengt de VRT op het Ketnetkanaal na 20 uur een specifiek aanbod voor jongeren, dat ook ruimte biedt voor een aanbod door jongeren,en dit gedurende 2 à 4 dagen per week en minstens 40 weken per jaar (cf. 11.3.2).

• Het specifieke aanbod voor jongeren en de interactie errond wordt ook online uitgewerkt.

OD3.2: De VRT organiseert structureel een overleg met jongeren en jongerenorganisaties met het oog op het realiseren van een grotere instroom, inbreng, interactiviteit en inventiviteit m.b.t. het generalistische aanbod en het specifieke aanbod voor jongeren op TV, radio en online. Dit overleg draagt eveneens bij tot een grotere kennis bij de VRT over jongerencultuur en tot een genuanceerde beeldvorming over jongeren.

• De VRT rapporteert jaarlijks over de acties die een gevolg zijn van dit structureel overleg.

Om deze maatstaf te behalen, dient de VRT:

1. Een plan te ontwikkelen voor een specifiek aanbod voor jongeren op radio, TV en online, waarbij het informatieaanbod op MNM en Studio Brussel aansluit bij de leefwereld van jongeren en VRT TV brengt tussen 1 september 2012 en 1 september 2013 minstens één Vlaams programma per week gericht op jongeren en dit gedurende 40 weken. Bovendien wordt het specifieke aanbod voor jongeren en de interactie errond ook online uitgewerkt;
2. structureel een overleg met jongeren en jongerenorganisaties te organiseren en jaarlijks te rapporteren over de acties die een gevolg zijn van dit structureel overleg.

1. Aandacht voor jongeren

De VRT stelt dat de 4i-strategie (die in 2012 werd ontwikkeld) in 2013 verder werd ingevuld. Daarbij stond volgende centraal:

• instroom (inzetten op jonge mensen die aan de slag willen in de media) met het project Carte Blanche en met het slot Push-it waarin jongen filmmakers hun eindwerk of eerste kortfilm kunnen tonen
• inbreng (inbreng van jongeren op OP12 om een positiever jongerenbeeld te geven). Dit komt o.a. terug in volgende programma's:
  • Solar Challenge (ingenieursstudenten die zich inzetten voor een betere wereld met het onwikkelen van een auto op zonne-energie)
  • Mind Your Own Business (gedreven en getalenteerde jongeren die resoluut gaan voor hun eigen bestaan als jonge, creatieve ondernemers)
• interactie (MNM, Studio Brussel en OP12 gaan interactief om met jongeren)
  • OP12: Krijg Carte Blanche
  • MNM: programma's zoals Peter Van de Veire-ochtendshow, Planeet de Cock, Sing Your Song, ...
  • Studio Brussel: interactief op verschillende platformen (Facebook, Twitter, ...)
• inventiviteit (OP12 als inventief televisiekanaal met een aanbod van en voor jongeren) - via reeksen zoals Krijg Carte Blanche, Mind You Own Business, Push It, Solar Challenge en ook aangekochte reeksen zoals Pramface, Real Humans, Orphan Black en An idiot abroad.

De VRT geeft aan dat in 2013 grote aandacht werd besteed aan jongeren. Dit zowel op radio, televisie als online. Als voorbeelden gelden:

• De Nieuwsdienst probeerde meer en beter in te spelen op de leefwereld van jongeren. Zo brachten ze in Het Journaal regelmatig items over muziek, mode, jongerentrends, gaming en zo meer.
• MNM en Studio Brussel richten zich op een jong doelpubliek in al zijn diversiteit. Ook in hun informatieaanbod sluiten ze aan bij de leefwereld van jongeren via de gediversifieerde radiobulletins. Daarnaast werd onder meer een specifiek aanbod uitgewerkt n.a.v. evenementen zoals Rock Werchter en Music for Life. Zo was er live-verslaggeving vanop 15 zomerfestivals en live captaties vanop I Love Techno, Museum Night Fever, Studio Ibiza. Music for Life kwam in 2013 naar voor als De Warmste Week waarbij een week werd uitgezonden vanuit De Schorre in Boom zowel op radio als tv.
• De beheersovereenkomst voorziet dat OP12 tot september 2013 één Vlaams programma per week uitzendt dat specifiek gericht is op jongeren en vanaf september 2013 minstens twee avonden per week een aanbod voor jongeren heeft gedurende minstens 40 weken. Zo werd sinds 1 september 2012 Magazinski, dat zich specifiek richt tot jongeren, uitgezonden voor minstens 40 weken. Sinds september 2013 zendt OP12 twee avonden per week programma’s uit specifiek voor jongeren. Enerzijds was er het jongerenproject “Krijg Carte Blanche” waarbij zes jongeren een doorgedreven opleiding kregen in de media. Ze konden zelf experimenteren met het medium televisie en online en werden daarbij begeleid en gecoacht door professionals om al doende het métier te leren. Vanaf september 2013 waren zij wekelijks live te zien op OP12 om een zicht te geven op hun leerproces. Hierin werkten ze toe naar een eigen programma dat vanaf januari 2014 op het scherm te zien is. Anderzijds had OP12 een specifiek aanbod voor jongeren met o.a.:
  • Programma’s als Urban Crafters, Mind your own business, Sollar Challenge over de leefwereld van bepaalde jongerengroepen.
  • Jong talent in De Nieuwe Lichting
  • Muziekaanbod voor jongeren met verslaggeving vanop de festivals, interactie met de jongeren via MNM Sing your Song
  • Pop-up televisie met Club69, Music For Life,…
  • Verslag vanop het Eurovisiesongfestival voor jonge dansers, de EBBA awards (European Border Breakers Awards), het NOBEL Peace Prize Concert,..
  • …
• Het aanbod voor jongeren en de interactie errond werd ook online uitgewerkt via de websites en sociale media als Facebook, Twitter, Instagram,..

2. Structureel overleg met jongeren en jongerenorganisaties

De VRT geeft aan regelmatig overleg te organiseren met jongeren en jongerenorganisaties met het oog op het realiseren van een sterk aanbod voor jongeren, waarvan Carte Blanche in 2013 het grote voorbeeld was.

Specifiek voor dit grote jongerenproject werkte VRT in 2013 heel nauw samen met jongeren en jongerenorganisaties. In februari en maart 2013 werden enkele strategische dagen georganiseerd, waarbij deskundigen inzichten hebben gegeven op het vlak van jongeren en hun leefwereld (ontwikkelingspsychologie, hersenonderzoek, sociologie,  jongerencultuur, marketing, mediagebruik, productie, jongerenmiddenveld…).

Op basis van deze bredere inzichten werd met het productiehuis Bonka Circus het jongerenproject ‘Carte Blanche’ opgezet. In juni werd dit grootschalig project gelanceerd in aanwezigheid van tientallen organisaties uit het jongerenmiddenveld.

Tijdens de campagne met als slogan ‘Krijg carte blanche om de televisie heruit te vinden’ werden met medewerking van deze jongerenorganisaties, maar ook via een brede werving bij niet georganiseerde jongeren en via de sociale media, kandidaten gezocht. Bijna 800 jongeren schreven zich in voor het nieuwe mediaproject, waarvan er uiteindelijk 6 werden geselecteerd. Ook in het kader van Carte Blanche werd achter de schermen intensief samenwerking en inhoudelijke inbreng gezocht van vele jongeren, scholen en jongerenorganisaties. Zo werd bijvoorbeeld een tachtigtal zeer diverse jongeren in focusgroepen bij elkaar gebracht, om te discussiëren over de media en over hun mediagebruik, en werd op verschillende manieren gebrainstormd met groepjes jongeren en hun feedback gevraagd.

De jongerenadviseur van de VRT had een belangrijke rol in het hele traject van Carte Blanche: bij de voorbereiding van de strategische dagen, bij de selectie van de jongeren en in een ondersteunende rol tijdens het project Carte Blanche.

Daarnaast bleef zij, net als in 2012, in een bredere context intense communicatie onderhouden en overleg plegen met jongeren en hun organisaties. De jongerenadviseur gaf geregeld advies aan jongeren op hun vraag en fungeerde als luisterend oor en go-between naar netten en producties. Dit gebeurde in twee richtingen: talentvolle jongeren en organisaties met een sterk project bracht zij op hun vraag tot bij programma’s en netten. Omgekeerd zocht de jongerenadviseur op vraag van collega’s naar jongeren met bepaalde profielen en talent (bijvoorbeeld voor Ketnet wrap, PH nieuws, VRT Start Up,…). In haar permanente zoektocht naar jong talent hechte de jongerenadviseur veel belang aan diversiteit in leeftijd en leefwerelden, sociale en culturele achtergrond.

De jongerenadviseur volgde ook in 2013 onderzoek op over de leefwereld en de (media)behoeften van jongeren (aan de hand van vakliteratuur, internet, studiedagen, pers, …) en zetelde in de door het jongerenmiddenveld opgezette commissie ‘jeugdinformatie’ en in de expertengroep ‘jongerenbeleid van de Nederlandse taalunie’. Zij was als jurylid aanwezig bij eindproeven media in diverse hogescholen en zorgde voor omkadering en coaching van de studenten in de radiowedstrijd ‘Belgodyssee’ van Radio 2.

Een uitgebreide lijst van alle overleg- en interactiemomenten is te vinden in bijlage 4.

CONCLUSIE: De VRT blijkt deze doelstelling behaald te hebben.

SD4: De VRT moet een zo groot mogelijk en gevarieerd publiek bereiken. In het bijzonder moet de VRT  jongeren, nieuwe Vlamingen en mensen met een auditieve/visuele beperking beter bereiken en de band tussen deze groepen en de openbare omroep versterken door het aanbod beter af te stemmen op de behoeften van deze groepen.

OD4.1: De samenstelling van het VRT-publiek mag op verschillende indicatoren (geslacht, leeftijd en opleidingsniveau) niet wezenlijk verschillen van de samenstelling van de mediagebruikende populatie in Vlaanderen. Dit betekent concreet:

• De VRT zal met haar aanbod over de verschillende media[5] op maandbasis minstens 90% van de bevolking[6] bereiken[7].

• Radio: de VRT bereikt op weekbasis minstens 70% van de Vlaamse radioluisteraars en minstens 60% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO).

• TV: de VRT bereikt op weekbasis minstens 75% van de Vlaamse televisiekijker en minstens 65% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 4-12, 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO). 

• Online: de VRT bereikt op maandbasis minstens 40% van de Vlaamse surfers en minstens 30% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO).

OD4.2: De VRT meet, in samenwerking met een externe partner, het bereik van nieuwe Vlamingen. De resultaten van deze meting zullen mee aan de basis liggen van het jaarlijks actieplan.

OD4.3:De VRT moet haar aanbod ook toegankelijk maken voor personen met een auditieve/visuele beperking. De VRT biedt daarvoor het volgende aan:

• Voor blinden en slechtzienden:

  • T889 Gesproken ondertiteling: de VRT levert ondertitelinformatie bij alle programma’s en programmaonderdelen in een andere taal dan het Nederlands, met uitzondering van een aantal programma’s van de nieuwsdienst. Tegen eind 2012 zullen ook alle programma’s van de nieuwsdienst voorzien zijn van ondertitelinformatie. Het signaal van de VRT is bruikbaar voor alle in Vlaanderen beschikbare toestellen waarbij tekst wordt omgezet in spraak. Bij alle programma’s en programmaonderdelen van de VRT in een andere taal dan het Nederlands, is er dan gesproken ondertiteling voor wie een toestel heeft waarbij tekst wordt omgezet in spraak.

  • Audiobeschrijving / Audiodescriptie: de VRT zendt 1 (kwaliteits)fictiereeks per jaar uit.

  • De VRT zal haar sites maximaal conform het Anysurfer-label realiseren.

• Voor doven en slechthorenden:

  • T888 Teletekstondertiteling: 95% van de programma’s, uitgezonderd hosting, trailering en commerciële communicatie, wordt ondertiteld. Daarbinnen worden de nieuws- en duidingsprogramma’s 100% ondertiteld tegen eind 2014. De VRT hanteert daartoe een stappenplan met tussentijdse streefcijfers en stelt de beschikbare ondertitels ook beschikbaar op andere platformen tegen eind 2014. 

  • Gebarentaal: het journaal van 19u en het Ketnet-journaal worden via het open internet met gebarentaal aangeboden binnen het jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst. Dit signaal wordt ook digitaal aangeboden aan de distributeurs die de service ook via interactieve digitale televisie kunnen verspreiden. Het weekoverzicht van het Ketnet-journaal wordt via TV met gebarentaal aangeboden binnen het jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst.

 Om deze maatstaf te behalen, dient de VRT:

1. met haar aanbod over de verschillende media[8] op maandbasis minstens 90% van de bevolking[9] bereiken;
2. op weekbasis minstens 70% van de Vlaamse radioluisteraars en minstens 60% binnen elke relevante doelgroep te bereiken;
3. bereikt op weekbasis minstens 75% van de Vlaamse televisiekijker en minstens 65% binnen elke relevante doelgroep;
4. op maandbasis minstens 40% van de Vlaamse surfers en minstens 30% binnen elke relevante doelgroep te bereiken;
5. in samenwerking met een externe partner, het bereik van nieuwe Vlamingen te meten, waarbij de resultaten mee aan de basis zullen liggen van het jaarlijks actieplan;
6. ondertitelinformatie bij alle programma’s en programmaonderdelen in een andere taal dan het Nederlands, met uitzondering van een aantal programma’s van de nieuwsdienst leveren. Tegen eind 2012 zullen ook alle programma’s van de nieuwsdienst voorzien zijn van ondertitelinformatie;
7. Een (kwaliteits)fictiereeks per jaar uitzenden;
8. haar sites maximaal conform het Anysurfer-label te realiseren;
9. 95% van de programma’s, uitgezonderd hosting, trailering en commerciële communicatie, te ondertitelen;
10. het journaal van 19u en het Ketnet-journaal via het open internet met gebarentaal aan te bieden binnen het jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst.

1. Gecombineerd bereik (radio en televisie)

Norm: De VRT zal met haar aanbod over de verschillende media op maandbasis minstens 90% van de bevolking bereiken.

Uit de cijfergegevens blijkt dat de VRT in 2013 maandelijks gemiddeld 96,9% van de bevolking wist te bereiken. De verdeling per maand ziet er als volgt uit :

Bron: PPM-studie uitgevoerd door TNS Media in opdracht van de VRT en de VAR

2. Bereik radio

Norm: De VRT bereikt op weekbasis minstens 70% van de Vlaamse radioluisteraars en minstens 60% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+ - geslacht: M/V - opleidingsniveau: LSO, HSO, HO).

Bron: CIM-radiostudie in 3 golven (golf van 1 januari t.e.m. maart, golf 2 van april t.e.m. juni, golf 3 van augustus t.e.m. december)

Bron: CIM-radiostudie in 3 golven (golf 1 van januari t.e.m. maart, golf 2 van april t.e.m. juni, golf 3 van augustus t.e.m december).

3. Bereik televisie

Norm: De VRT bereikt op weekbasis minstens 75% van de Vlaamse televisiekijkers en minstens 65% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 4-12, 12-24, 25-44, 45-64, 65+ - geslacht: M/V - opleidingsniveau: LSO, HSO, HO).

Bron: CIM-radiostudie in 3 golven (golf 1 van januari t.e.m. maart, golf 2 van april t.e.m. juni, golf 3 van augustus t.e.m. december)
 

Bron: CIM-Audimetrie, norm: 15' consecutief gekeken op maandbasis

Tabel 5b: Gemiddeld weekbereik VRT-televisie (juli - augustus)

Bron: CIM-Audimetriestudie, norm: 15' consecutief gekeken op maandbasis

4. Bereik online

Norm: De VRT moet met haar online-aanbod op maandbasis minstens 40% van de Vlaamse surfers en minstens 30% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: m/v, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO) bereiken.

De VRT geeft aan dat vanuit de CIM-internetstudie geen output beschikbaar was voor het bereiksniveau op maandbasis, dit vanwege technische problemen met de studie. De recentste cijfers die beschikbaar zijn, waren deze die in het jaarverslag 2012 werden gerapporteerd. Medio juni zou de Technische Commissie van het CIM de studie valideren, maar inmiddels werd het contract met de toeleverancier opgeschort. Zodoende waren er geen CIM-internetdata ter beschikking voor 2013.

5. Bereik nieuwe Vlamingen

De VRT geeft aan in 2013, in samenwerking met een externe partner, het bereik van nieuwe Vlamingen te hebben gemeten. VRT deed in 2013 een eigen kwantitatief onderzoek (MEMO) inzake het mediagedrag van 121 nieuwe Vlamingen. Daarnaast werd, in samenwerking met de externe partner Why5 Research, een kwalitatieve bevraging uitgevoerd bij 32 nieuwe Vlamingen van Turkse en Marokkaanse origine (16-45 jaar) in oktober-november 2013. In het onderzoek werd vooral gepeild naar de dieperliggende oorzaken van bepaalde mediakeuzes die nieuwe Vlamingen maken. De resultaten van de studie werden intern gepresenteerd aan de Stuurgroep Diversiteit en werden ook extern gecommuniceerd aan de belangenorganisaties en universiteiten waar de Cel Diversiteit structureel mee samenwerkt.

De resultaten van deze onderzoeken werden vervolgens ook meegenomen in de jaarlijkse actieplannen. In bijlage 2 zijn zowel grote lijnen als concrete initiatieven terug te vinden.

6. Ondertitelinformatie

De VRT had in 2013 opnieuw aandacht voor het toegankelijk maken van haar aanbod voor personen met een auditieve/visuele beperking:

• Voor personen met een visuele beperking bood de VRT in 2013 enkele diensten aan om televisieprogramma’s toegankelijk te maken.
• De VRT leverde voor alle programma’s (uitgezonderd programma’s met ingebrande ondertitels) gesproken ondertiteling (GO[1]) aan via de teletekstpagina 889.
• Slechts enkele losse uitzendingen (cfr. sportuitzendingen,… ) hadden nog ingebrande ondertitels en zijn dus niet via GO te volgen. Ingebrande ondertitels kwamen soms bijvoorbeeld voor in archiefmateriaal waar al ondertiteling opstond of soms ondertitels dat een productiehuis er zelf al heeft ingebrand. Alle andere programma’s werden volledig ondersteund via gesproken ondertitels. Ook Terzake (eerste run) werd sinds 2013 ondersteund via gesproken ondertiteling.
• Als gebruiker dien je een speciale box te kopen om dit signaal te kunnen ontvangen en te laten voorlezen. Voor de Vlaamse markt zijn er twee toestellen beschikbaar.
• In 2013 bood de VRT Wolven, Helena De Ridder en Witse (herhalingen) met audiodescriptie (AD) aan. Deze reeksen werden uitgezonden met twee extra audiosporen, waarin de beschrijving gemonteerd was samen met de dialogen. Daardoor kreeg de gebruiker een kwalitatief hoogstaand product. Digitale kijkers konden die audiosporen oproepen bij de uitzending, zodat de kijker op elk moment kon kiezen of hij de uitzending met of zonder AD wou volgen.

De uitzendingen werden ook met de AD-audiosporen op een ander tijdstip herhaald, zodat ook kijkers die niet over een speciale box beschikten de uitzending met AD-audiosporen konden bekijken. Bij Wolven was dat nog niet simultaan met de uitzending op Eén, maar bij Helena De Ridder liep de uitzending met open AD op OP12 simultaan met de uitzending op Eén. Ook de aankondigingsbeelden voor de uitzending op OP12 werden voorzien van AD. En met succes, want de uitzendingen op OP12 met AD van Helena De Ridder haalden gemiddeld 113.903 kijkers of een marktaandeel van 3,9%.

Tot slot werden ook deze producties op de DVD gratis met AD geleverd, inclusief menu’s met auditieve ondersteuning.

De VRT bestede ook aandacht aan de tevredenheid van de gebruikers van deze dienst en voerde hiervoor een tevredenheidsonderzoek uit. Het onderzoek toonde aan dat er vooral vraag is naar meer aanbod voorzien van audiodescriptie, dat de geleverde kwaliteit goed is en dat gebruikers graag gelijktijdig kijken met gewone kijkers. Daarom werd de reeks met audiodescriptie (De Ridder) voortaan geprogrammeerd op hetzelfde ogenblik als op Eén.

• Qua digitale toegankelijkheid is de VRT reeds in 2012 gestart met de ontwikkeling van een plan om haar websites toegankelijker te maken. In overleg met het Belgische kwaliteitslabel Anysurfer[2] werden opportuniteiten geïdentificeerd waarna technologische en inhoudelijke trajecten zijn opgestart. Bij de bouw van nieuwe online-diensten werd ook voorzien in een toegankelijkheidsanalyse door externen. In 2013 werd nog eens extra ingezet op de verbetering van de digitale toegankelijkheid. Zo werden alle websites vanaf 2013 optimaal gestructureerd om het lezen via screenreader mogelijk te maken. Ook online producten en diensten, zoals bv. alle weers- en verkeersinformatie werd toegankelijk gemaakt. Er werd ook verder gewerkt aan het toegankelijk maken van de elektronische programmagids en de playlist informatie, verdere afwerking hiervan volgt in 2014. Belangrijk hierbij is dat de VRT in de toekomst resoluut kiest voor zo toegankelijk mogelijke versies van al haar websites. De interne processen en opleidingen werden hiervoor geoptimaliseerd.
• Voor personen met een auditieve beperking bood de VRT teletekstondertiteling en Vlaamse gebarentaal aan om haar televisieprogramma’s toegankelijk te maken.
• Via teletekstondertiteling kon de kijker in 2013 ondertiteling oproepen bij 94,7 % (8.588 uur) van alle Nederlandstalige programma’s met T888. Dat de doelstelling uit de beheersovereenkomst (95% voor alle programma’s) nipt niet gehaald werd, heeft te maken met  de uitbreiding van het aantal (Nederlandstalige) uitzenduren door de ontdubbeling van Ketnet en Canvas, de volwaardige programmering van Op12 en de herhalingen van enkele programma’s die niet ondertiteld waren. In absolute cijfers werden in 2013 521 uren  meer ondertiteld dan in 2012. Bij de nieuws- en duidingsprogramma’s van de VRT had 97,1% teletekstondertiteling. Enkel De Vrije Markt werd niet ondertiteld. Tegen eind 2014 zou dit 100% moeten zijn.

Om de doelstellingen te behalen werden in 2013 heel wat programma’s voor het eerst met T888 aangeboden. Een greep uit het nieuwe aanbod: VOLT, ReyersLaat, Ook Getest Op Mensen, Voor Hetzelfde Geld, Erediensten, Alleen Elvis Blijft Bestaan. Ook voor OP12 zijn er extra inspanningen geleverd, met als focus de programma’s voor jongeren. Zo werden Carte Blanche en Push It bijvoorbeeld uitgezonden met T888.

• In de loop van 2012 startte de VRT met het aanbieden van Vlaamse gebarentaal (VGT) bij enkele programma’s waarvan de productie in 2013 volledig op kruissnelheid geraakte.
• Karrewiet: dagelijks op ketnet.be en via VOD[3]
• het Journaal van 19 uur dagelijks live via deredactie.be en na uitzending gratis te herbekijken op deredactie.be en via VOD
• De Week van Karrewiet (zijnde het wekelijkse overzicht van het jeugdjournaal)
• Karrewiet Plus: (maandelijkse thematische uitzending): elke eerste zaterdag van de maand op Ketnet, Ketnet.be en VOD
• Evenementen: daarbovenop waren er ook eenmalige uitzendingen die met VGT werden aangeboden, zoals: de troonwissel, de intrede van de Sint en de kerstboodschap van Koning Filip.

Deze programma’s waren ook gratis te (her)bekijken via Net Gemist (de aanbod-op-aanvraag-diensten van de VRT).

Op vraag van de doelgroep werkte de VRT voor de productie samen met zowel dove als horende tolken VGT.

In het najaar van 2013 is er ook een onderzoek uitgevoerd over het VGT-aanbod bij de VRT, met een bereikstudie over Karrewiet en Het Journaal en een kwalitatief onderzoek met gesprekken met kinderen en jongeren over Karrewiet. Daarnaast werd er ook gepeild naar de tevredenheid bij de gebruikers van deze dienst. De resultaten toonden een grote waardering voor Karrewiet met VGT. Kinderen zijn bijzonder tevreden met de manier waarop het programma door dove VGT-tolken wordt getolkt. Het is ook het juiste programma, omdat het perfect aansluit bij hun leefwereld. Voor het Journaal met VGT kregen we eerder gemengde reacties, want het programma is inhoudelijk te moeilijk en te lang om rechtstreeks te tolken (horende VGT-tolken).

Wanneer de digitale kijker programma’s opnam met een digicorder of opvroeg via Net Gemist/ Ooit Gemist waren zowel GO, AD, T888 of gebarentaal gratis beschikbaar en/of oproepbaar indien ze voorzien waren in de originele uitzending.

Conclusie: