3.1.1.3. Analyse op basis van luistercijfers

De marktverhoudingen tussen de verschillende radio-omroeporganisaties kunnen ook geschetst worden aan de hand van luistercijfers. Deze worden door CIM in “golven“ geregistreerd.

Volgens de meest recente CIM cijfers (golf 2012-2) zijn de marktaandelen tussen de verschillende zenders als volgt verdeeld:

Figuur 38: Marktaandeel per zender - golf 2012-2 (beschrijving figuur 38)

Net zoals het afgelopen jaar blijkt uit bovenstaand diagram dat Radio 2 en Q-Music dagelijks het grootste aantal luisteraars bereiken in Vlaanderen. Ten opzichte van vorig jaar nam het aandeel van Radio 2 wel met ongeveer 4,5% af. Andere zenders zoals Nostalgie en MNM (beide een toename van meer dan 2%) en Studio Brussel (ongeveer + 1%) zagen hun marktaandeel vergroten.

In 2011 werd er gemiddeld 3u32 per dag naar een radiozender geluisterd door de gemiddelde Vlaming van 12 jaar en ouder. Dit is ongeveer hetzelfde als het afgelopen jaar waar een gemiddelde luisteraar uit het Noorden 3u39 naar radio luisterde per dag. Jongeren tussen de 12 en de 24 jaar luisteren ongeveer 2u11 per dag naar de radio.
Door de opkomst van internet is het mogelijk om radio via internet te beluisteren. Dit kent tot hiertoe een beperkt succes waarbij de gemiddelde luistertijd ongeveer 7 à 8 minuten bedraagt en 5 à 11 minuten voor de jongeren. Hierbij worden er wel vooral Vlaamse radiozenders beluisterd.[97]

De luistertijd voor radio verschilt van zender tot zender. Dit wordt aangetoond in Figuur 43: gemiddelde luistertijd per zender. De 2 zenders die het langdurigst worden beluisterd zijn Radio 2 en JOE fm. Vooral radio Nostalgie kende een sterke groei in het gemiddeld aantal beluisterde minuten.

Dit betekent dat hoewel er dagelijks meer mensen luisteren naar Q-Music, zij niet zo lang luisteren als de luisteraars van JOE fm.

Figuur 39: Gemiddelde luistertijd per zender (beschrijving figuur 39)

Bron: Bewerking van CIM

Over een langere tijd heen konden er in het Vlaamse radiolandschap aanmerkelijke verschuivingen tussen de marktaandelen van de verschillende zenders genoteerd worden. Dit wordt voor de periode 2002-2011 weergegeven in grafiek Figuur 40: Evolutie marktaandelen radio. Over de jaren heen blijkt dat Nostalgie en Q-Music een steeds groter marktaandeel verwerven. De aandelen van Radio 1 en Radio 2 fluctueren licht, maar blijven over de hele lijn stabiel. MNM ziet zijn marktaandeel steeds kleiner worden.

Figuur 40: Evolutie marktaandelen radio (beschrijving figuur 40)

Bron: bewerking CIM: 12+, Maandag-Zondag, 6-22h en VAR

Wanneer de evolutie van de verhouding tussen publieke en private radio wordt bekeken, blijkt dat het marktaandeel van publieke radio langzaam afnam. Vanaf 2009 is er eerder een stabilisatie van de verhouding te zien waarbij de publieke radio’s samen een marktaandeel tussen de 67 en 69% behouden.

Figuur 41: Verhouding publieke versus private radio (beschrijving figuur 41)

Bron: bewerking CIM: 12+, Maandag-Zondag, 6-22h

Omdat er op de radio-omroepmarkt twee grote spelers zijn, leek het interessant om naast de C4 ook de C2 te berekenen, de som van de marktaandelen van VRT en VMMa. In Figuur 42: Evolutie concentratie radio is te zien dat de concentratie op basis van deze methode hoog is. De concentratiewaarde van C2 valt de laatste jaren nagenoeg samen met deze van C4.

De HHI illustreert dat de verhouding tussen de twee groepen veranderd is. Sinds de eerste CIM-golf is de index gedaald van 0,72 naar 0,39. Dit valt te verklaren door het toenemend marktaandeel van de VMMa–zenders ten koste van het aandeel van de VRT.

Figuur 42: Evolutie concentratie radio (beschrijving figuur 42)

Bron: eigen berekening op basis van CIM-cijfers

Tabel 59: HHI op basis van de marktaandelen van de radiozenders voor de periode 2007-2012