1.3.2 Aggregatie: uitgevers

De uitgeverij fungeert als aggregator voor de verschillende kranten- en tijdschriftentitels.

1.3.2.1       Uitgeverijen van dagbladen

In Vlaanderen verschijnen dagelijks zeven betalende dagbladen. Daarvan hebben twee dagbladen naast de hoofdversie ook een ‘kopblad’, dat enkel qua titel verschilt van het hoofdblad. Het gaat om De Nieuwe Gazet (kopblad van Het Laatste Nieuws) en De Gentenaar (kopblad van Het Nieuwsblad). Daarnaast heeft elk dagblad ook een digitale versie.

De twee grootste kranten qua oplagen en lezersaantallen zijn Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad. Hun populariteit is deels te verklaren door hun toegankelijke aard en doordat de vroegere titels De Nieuwe Gazet en De Gentenaar kopbladen zijn geworden van respectievelijk Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad.

Door de grote verspreiding en hun toegankelijke presentatie worden Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad aangewezen als “populaire bladen”. De Standaard en De Morgen worden vaak geclassificeerd als “kwaliteitskranten”.

De Tijd, hoewel gespecialiseerd in economische berichtgeving, levert ook inspanningen in de richting van algemenere berichtgeving en zou dan ook tot de categorie van “kwaliteitskranten” gerekend kunnen worden.

Ten slotte zijn er nog twee regionale dagbladen, namelijk Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. Beide kranten brengen veel regionaal nieuws en delen bepaalde redactionele inhoud, zoals bijvoorbeeld buitenlandverslaggeving.

De krantenuitgevers selecteren de informatie die zal verschijnen, zorgen voor een lay-out en voor het drukken.

De zeven/negen Vlaamse dagbladtitels worden uitgegeven door drie uitgeverijen. Als er naar de aandeelhouderstructuur van enkele mediagroepen wordt gekeken (zie hoofdstuk 2), dan blijven er nog twee persgroepen over in Vlaanderen, nl. Mediahuis en De Persgroep. Mediafin (De Tijd) is immers voor de helft in handen van De Persgroep. De Franstalige uitgever Rossel & Cie is eigenaar van de andere helft van Mediafin.

Tabel 31: Uitgeverijen betalende dagbladen

Vlaamse Nieuwsmedia is de overkoepelende organisatie van alle Vlaamse dagbladuitgevers. Haar doel is de promotie van de nieuwsindustrie als innovatieve en duurzame groeisector en het behartigen van de zakelijke en redactionele belangen van de bedrijven die ze vertegenwoordigt.

De Belgische Vereniging van Dagbladuitgevers (BVDU) groepeert de uitgevers van dagbladen van algemene informatie en beoogt, op federaal vlak, de persvrijheid te promoten, de belangen van de dagbladen te verdedigen, de krant te promoten als reclamemedium en de samenwerking tussen de leden te bevorderen.

Naast de betalende kranten, is er ook de gratis krant ‘Metro’, die vijf keer per week verschijnt (in de vakantieperiodes slechts twee keer per week).

1.3.2.2      Uitgeverijen van tijdschriften

Er bestaat in Vlaanderen een gevarieerd aanbod van honderden periodieke bladen, uitgebracht door verschillende uitgeverijen. We kunnen tijdschriften in verschillende categorieën onderbrengen.

Naast de gekende commerciële publieksbladen, zijn er ook zogenaamde customer media (bedrijfsbladen en ledenbladen), huis-aan-huisbladen (gratis verspreid onder het brede publiek), vakbladen, academische tijdschriften etc. In wat volgt, wordt ingegaan op de publieksbladen. De huis- aan huisbladen krijgen een plaats bij het onderdeel ‘gratis pers’.

Omdat het onmogelijk is de volledige markt voor periodieke bladen overzichtelijk op te nemen in dit rapport, bevat Tabel 32 een selectie van de belangrijkste uitgeverijen van publieksbladen in Vlaanderen en de titels die ze uitgeven. De selectie is gebaseerd op de aangesloten leden van Febelmag, de Federatie van de Belgische Magazines, en werd verder aangevuld met enkele andere populaire periodieke bladen. Het grootste deel van het aanbod wordt verzorgd door Sanoma Media Belgium nv, Roularta Media Group nv en De Persgroep Publishing nv. Sommige periodieke bladen zijn bijlagen van kranten. Ze zijn hier ook opgenomen omdat ze wel degelijk concurreren met andere periodieke bladen en soms los van de krant gedistribueerd worden, zoals het blad Goesting.

De markt voor periodieke publieksbladen is een krimpende markt en kent een grote dynamiek. Er verschijnen nieuwe titels, verdwijnen bestaande titels of titels veranderen van eigenaar.

De magazinemarkt is ook meer en meer crossmediaal. Het magazinegevoel wordt doorgetrokken op andere platformen zoals de website en sociale media.

In 2015 vonden twee grote veranderingen plaats. Er was enerzijds de overname door De Persgroep van enkele grote titels van Sanoma. Het gaat om Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya. Anderzijds verkocht Think Media Magazines al haar titels nadat het wettelijke bescherming tegen haar schuldeisers had gekregen.

Sinds de publicatie van het vorige Mediaconcentratierapport in het najaar van 2015 waren er opnieuw enkele wijzigingen. De veranderingen bij Sanoma worden in het infofragment beschreven.

’t Seerenbosch veranderde zijn ondernemingsnaam naar Mediageuzen. Die naam werd reeds als merknaam gebruikt toen ze de titels P en Culinaire Ambiance overnam van Think Media Magazines. Het bedrijf Mediageuzen is in de handen van de stichter van Think Media (en Think Media Magazines) en zijn partner en is op hetzelfde adres geregistreerd.

Het reismagazine Grande verdween in 2016 in gedrukte vorm en bestaat nu als louter digitaal platform. De uitgeverij Himalaya verdwijnt op die manier uit de tabel.

Nadat Joepie in april 2015 van weekblad tot maandblad vervelde, zal het vanaf 2016 slechts vier maal per jaar meer verschijnen. De focus van het merk wordt op digitaal gelegd.

Edition Ventures wordt voor het eerst opgenomen in de tabel. De uitgeverij nam de titel Actief Wonen over van Produpress. Edition Ventures nam ook de licentie voor Marie Claire over van Sanoma. De verschillende titels worden ondergebracht onder verschillende ondernemingen: Actief Wonen en Elle Decoration onder Edition Ventures, Elle onder Edition Ventures Women, Psychologies onder Psycho Media Belgium nv en Marie Claire (voorlopig) onder Bastille Venture Capital.

Bij Cascade verschijnt vanaf 2016 een nieuw tijdschrift over voetbal onder de naam Puskás. De maandbladen Menzo en Che, die Cascade van Think Media Magazines overnam, hielden dan weer op te bestaan.

Tabel 32: Uitgeverijen periodieke bladen

The Ppress is een vereniging van uitgevers van de Belgische periodieke pers en telt vier departementen: B2B Press (vakbladen), OPPA (Online Professional Publishers Association), Febelmag (publieksbladen) en Free Press (gratis pers). Daarnaast bestaat ook de Unie van de Periodieke Pers (UPP).

1.3.2.3      Uitgeverijen van gratis bladen

De Vlaamse lezer heeft toegang tot een zeer uitgebreid aanbod van gratis bladen. Sommige van die titels hebben een nationaal bereik, al dan niet met regionale edities. De bekendste voorbeelden zijn Metro, Rondom, De Streekkrant en de Zondag. Andere titels zijn dan weer beperkt tot een kleiner geografisch gebied. Die lokale initiatieven kennen echter vaak een aanzienlijke verspreiding, mede te danken aan hun gratis karakter. Vele lokale bladen zijn eigendom van een kleine lokale uitgeverij.

In Tabel 33: Uitgeverijen gratis pers werd een selectie gemaakt van de grootste gratis verspreide bladen. De lijst is niet exhaustief. Er zijn nog heel wat andere kleine, lokale bladen die niet werden opgenomen. De sector van de gratis bladen kan dus als omvangrijk worden beschouwd, met een groot aantal spelers.

Er vielen in 2016 enkele veranderingen te noteren. Samen met Rondom zal er vanaf 2016 twee keer per jaar een glossy Rondom Magazine verdeeld worden. Brussel Deze Week veranderde haar naam in BRUZZ. Dit is ook de nieuwe naam van het radiostation (voordien FM Brussel) en het tv-kanaal (voordien TV Brussel) die tot dezelfde vzw Vlaamse-Brusselse Media behoren.

Tabel 33: Uitgeverijen gratis pers