1.1.1.2. Diversiteit en doelgroepenbeleid

SD2: De VRT zet diversiteit centraal in de organisatie en hanteert een integrale aanpak op vlak van aanbod en beeldvorming. Het charter diversiteit zal daarbij de leidraad zijn.

OD2.1.: De VRT ontwikkelt jaarlijks een actieplan m.b.t. de vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen, vertaald in streefcijfers voor de vertegenwoordiging van vrouwen (33% in het gehele intern en extern geproduceerde tv-aanbod, uitgezonderd programma-aankoop) en van nieuwe Vlamingen (5% in het gehele intern en extern geproduceerde tv-aanbod, uitgezonderd programma-aankoop), en m.b.t. bereik.

OD2.2.: Binnen de inclusieve generalistische programmering – zowel in de amusements- als in de informatieve programma’s – is er aandacht voor een evenwichtige vertegenwoordiging van alle bevolkingsgroepen en voor een genuanceerde en genderneutrale beeldvorming. Er gaat speciale aandacht naar onder meer vrouwen, nieuwe Vlamingen, personen met een handicap, medioren en senioren. 

  • De VRT organiseert een jaarlijkse monitoring via een externe, onafhankelijke partij m.b.t. de evenwichtige vertegenwoordiging en genuanceerde beeldvorming van de doelgroepen vrouwen, nieuwe Vlamingen, personen met een handicap en senioren in sleutelprogramma’s op ieder tv-net, meer bepaald Vlaamse prime-time programma’s.

OD2.3.: De VRT zal in haar programma’s actuele maatschappelijke kwesties aan de orde stellen zoals onder meer (kans)armoede en seksuele geaardheid en waakt hierbij over een genuanceerde beeldvorming.

  • De VRT werkt samen met hogescholen, universiteiten en belangenorganisaties die expertise hebben m.b.t. de thema’s leeftijd, seksuele geaardheid, gender, herkomst, handicap en kansarmoede. Dit overleg draag bij tot evaluatie van de monitoring en de opmaak van het jaarlijks actieplan.

Om deze maatstaf te behalen, dient de VRT:

  1. Een jaarlijks actieplan m.b.t. de vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen, vertaald in streefcijfers op te maken;
  2. Een jaarlijkse monitoring via een externe, onafhankelijke partij m.b.t. de evenwichtige vertegenwoordiging en genuanceerde beeldvorming van de doelgroepen vrouwen, nieuwe Vlamingen, personen met een handicap en senioren in sleutelprogramma’s op ieder tv-net, meer bepaald Vlaamse prime-time programma’s te organiseren;
  3. Samenwerken met hogescholen, universiteiten en belangenorganisaties die expertise hebben m.b.t. de thema’s leeftijd, seksuele geaardheid, gender, herkomst, handicap en kansarmoede. Dit overleg draag bij tot evaluatie van de monitoring en de opmaak van het jaarlijks actieplan;

De VRT heeft sinds 2012 een geactualiseerd Charter Diversiteit. (zie: http://www.vrt.be/nieuws/2012/03/vrt-actualiseert-charter-diversiteit)

Het Charter heet ‘Iedereen verschillend, Iedereen welkom’ en drukt het einddoel van het diversiteitsbeleid van de VRT uit: de omroep zijn van en voor iedereen in Vlaanderen en dit realiseren via een integrale aanpak op vlak van het aanbod en beeldvorming, waarbij VRT zowel inzet op een goede vertegenwoordiging als bereik van specifieke doelgroepen.

 

1.       Actieplannen met betrekking tot vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen.

De VRT ontwikkelt jaarlijks een actieplan om de diversiteit te verbeteren en dit zowel zeer algemeen als voor specifieke domeinen. In 2014 werd er gefocust op zowel televisie, radio als nieuws. De VRT stelt dat ze alle werknemers zoveel mogelijk probeert te sensibiliseren over diversiteit in hun werk.

De actieplannen voor Televisie legden de focus op een evenwichtige vertegenwoordiging van alle bevolkingsgroepen met een speciale aandacht voor vrouwen, nieuwe Vlamingen en personen met een handicap.

De VRT stelt dat Eén een realistische en herkenbare spiegel van Vlaanderen wilde zijn. Eén focust op inhoudelijke aandacht voor diversiteit, een evenwichtig samengesteld team van schermgezichten en een positieve beeldvorming van minderheidsgroepen op het scherm. Zo werd er gebruik gemaakt van vrouwelijke hoofdpersonages in programma’s als In Vlaamse velden, De Ridder (R2) en Vriendinnen. Er was ook aandacht voor nieuwe Vlamingen in programma’s als Manneken Pis, Iedereen Duivel, Thuis en ook in De Zevende dag met Ihsane Chiqua Lekhli als presentatrice. Personen met een handicap werden in beeld gebracht via programma’s als Thuis, Buitengewoon en Iedereen Beroemd.

Canvas werkte in 2014 aan een evenwichtige representatie van alle groepen via beeldvorming op het scherm, schermgezichten, diversiteit in gasten en publiek maar ook in onderwerpkeuze en framing. Programma’s als Nuff Said, Reis naar Marokko en Arabische liefde zijn hier enkele voorbeelden van.

Ketnet heeft al enkele jaren een visie en actieplan met betrekking tot diversiteit. Dat vertaalt zich onder meer in een positieve evaluatie in de monitor diversiteit. Voor Ketnet staat ieder kind tussen 0 en 12 jaar centraal,  ongeacht leeftijd, geslacht en afkomst. Het doel is kinderen de wereld te laten zien, maar ook situaties herkenbaar te maken. Om dit blijvend waar te maken, lag in 2014 specifiek de aandacht op nieuwe Vlamingen, leeftijd, personen met een handicap en meer aandacht voor de stedelijke leefomgeving. In programma’s als Kaatje & Co, Boris & Binti, Caps Club en speerpuntprogramma’s als Ketnet King Size, de wrap en Karrewiet kwam dit geregeld aan bod. Daarnaast kreeg Ketnet ook een nieuwe Ketnet-wrapper die het Ketnet-scherm kleurt.

In het najaar werd bij VRT Televisie gestart met een workshop diversiteitcoaching waarbij stilgestaan werd op welke manier diversiteit in beeld wordt gebracht. Deze workshop bestond zowel uit ervaringsgerichte oefeningen als uit het delen van informatie en voorbeelden.

Bij het Nieuws werd in 2014 gewerkt aan een opvolging van de sessies rond gender die plaatsvonden in 2013. Daarnaast werd een checklist opgesteld die medewerkers kunnen gebruiken om een evenwichtiger man/vrouw beeld in hun programma’s te realiseren.

Ook bij de radiozenders was er aandacht voor diversiteit op verschillende manieren. Diversiteit en diversiteitsthema’s kwamen op de radiozenders in verschillende programma’s expliciet aan bod zoals

Generation M, Hautekiet en UrbaNice. VRT-radio heeft oog voor diversiteit op een inclusieve manier, waarbij gasten en experten met diverse achtergrond in verschillende programma’s aan bod komen. Dit omwille van hun rol in de maatschappij (kunstenaar, politica, schrijver, …) en niet zozeer omwille van hun achtergrond zelf (bv. In De bende van Annemie op Radio 1). Daarnaast werden er ook acties georganiseerd waarbij diversiteit aan bod kwam zoals ‘Trots op mijn roots’ (MNM) waarbij de afkomst van luisteraars in het licht werd gezet en een Gouden Roots trofee werd overhandigd aan een (bekende) Vlaming die trots is op zijn of haar afkomst. Kevser Marasligil, bekend van het Carte Blanche project, heeft Turkse Roots en mocht als eerste de trofee in ontvangst nemen. ‘Help Michiel’ (Radio 2) sensibiliseerde de luisteraar dan weer rond het thema van rolstoeltoegankelijkheid. Op nationale vrouwendag werd Studio Brussel voor één dag Studio Brusselle. Ook bij de presentatoren was er de nodige aandacht voor diversiteit. Zo kwamen er op verschillende radiozenders vrouwelijke presentatoren bij en begon bijvoorbeeld Aster Nzeyimana bij MNM als presentator.

Bij VRT Radio werd voor Radio 2 gestart met de uitbouw en het inzetten van netwerken met organisaties uit diverse gemeenschappen. Zo willen ze hun contactpunten uitbreiden en nog meer werken aan de aanwezigheid van diverse thema’s, deskundigen, getuigen,…

Om medewerkers te sensibiliseren en het belang van diversiteit voor de VRT uit te leggen, waren er in 2014 diversiteitsjournaals die bijvoorbeeld gewijd werden aan het specifieke HR-beleid. Om de medewerkers te inspireren begon de Cel diversiteit gericht en systematisch ideeën uit de actualiteit en informatie door te sturen van externe contacten en evenementen. Een interne website met tips en informatie ondersteunt de adviesfunctie. Feedback op producties kwam er ook in de vorm van een tweede editie van de Diversiteitstrofee die nu ook werd opengesteld voor externe productiehuizen die aan de VRT leverden in 2014.

 

2.       Monitoring inzake evenwichtige vertegenwoordiging en bereik specifieke doelgroepen

De VRT stelt dat in 2014 in samenwerking met externe partners (het Elektronisch Nieuwsarchief ENA) de aanwezigheid van onder andere vrouwen en nieuwe Vlamingen op het scherm gemonitord. Dit om de evenwichtige vertegenwoordiging van alle bevolkingsgroepen en een genuanceerde en gender neutrale beeldvorming te kunnen nagaan. Zo kon alles opgevolgd worden in het kader van het behalen van de performanties.

In 2014 waren 7,6% van de sprekende actoren in de programma’s van Eén, Canvas en Ketnet (behalve aangekochte programma’s) nieuwe Vlamingen (streefcijfer: 5%), 35,3% waren vrouwen (streefcijfer: 33%). De streefcijfers werden in 2014 bijgevolg behaald.

Ook de aanwezigheid personen met een handicap op het scherm werd gemonitord. Hiervoor zijn geen streefcijfers opgelegd, maar hier werd toch de nodige aandacht aan besteed via de diversiteitsmonitor. Zo waren 1,1% van de sprekende actoren in de programma’s op Eén, Canvas , OP12 en Ketnet personen met een handicap.

De VRT stelt dat in haar programma’s verschillende maatschappelijke thema’s aan de orde werden gebracht zoals armoede, zorg, relaties, etniciteit en hierbij te waken over een genuanceerde beeldvorming. Programma’s als Karrewiet, D5R op Ketnet, The Big 5, In Vlaamse Velden, Thuis en Goed volk op Eén en De bijl van Cupido, Weg van België op Canvas zijn slechts enkele voorbeelden waarin deze thema’s aan bod kwamen.

Niet alleen op televisie, maar ook op de radio kwamen maatschappelijke thema’s aan bod. Zo was er onder meer. De Warmste Week van Studio Brussel die vele initiatieven onder de aandacht bracht die oog hebben voor een groot aantal maatschappelijke kwesties. Ook op Radio 1 kwamen geregeld

maatschappelijke thema’s aan bod in verschillende thema-uitzendingen zoals rond onderwijs, landbouw, de dag van de ondernemer en 50 jaar migratie.

Een lijst van programma’s met maatschappelijke thema’s is in bijlage 2 terug te vinden.

 

3.       Samenwerking hogescholen, universiteiten, belangenorganisaties

De VRT stelt dat ze op regelmatige basis de contacten onderhield met de belangenverenigingen rond diversiteit. Tweemaal nodigde ze de universiteiten (UGent, VUB, KUL en UA) en belangrijkste verenigingen(GRIP, Minderhedenforum, Cavaria, Vlaamse Ouderenraad en de Vrouwenraad ) uit om de nieuwe studieresultaten te bespreken en de mogelijke acties in dat verband. Het ging om de resultaten van de diversiteitsmonitor televisie, de bereikstudie van Nieuwe Vlamingen en het publieke meerwaarde onderzoek. Ze deed een inspanning om ook andere verenigingen uit te nodigen voor de jaarlijkse brainstormsessie, ditmaal o.m. gewijd aan onze digitale media.

Op vraag van GRIP vzw, een burgerorganisatie van en voor mensen met een handicap, werden 4 extra vergaderingen gewijd aan de beeldvorming van personen met een handicap en het VN Verdrag ter zake. Ook de vooruitgang van het toegankelijkheidsbeleid werd uitgebreid aan hen voorgesteld en besproken.

De Cel diversiteit ging in op specifieke vragen van organisaties en instellingen zoals twee lunchgesprekken voor ‘Brussel in dialoog’ of speciale bezoeken voor groepen van personen met een handicap.

Daarnaast was er ook aandacht voor de toegankelijkheid van publieksevenementen. In samenwerking met Intro Events werd een checklist opgesteld om de openbare uitzendingen en events als tentoonstellingen en publieksopnames op locatie of in huis zo toegankelijk mogelijk te maken voor mensen met een beperking.  Deze checklist werd ook bekendgemaakt met een intern diversiteitsjournaal en een interne campagne om iedereen die met publiek in contact komt, bewust te maken van de noodzaak en een tool aan te reiken voor de concrete werking.

Ook de tentoonstelling 100 jaar radio werd op dat vlak gescreend en toegankelijk gemaakt voor bezoekers met een handicap.

 

 

CONCLUSIE: De VRT blijkt deze doelstelling behaald te hebben.

 

 

SD3: De VRT sluit met haar aanbod op radio, TV en online aan bij de leefwereld van jongeren en representeert de diversiteit binnen deze doelgroep. In haar strategie t.a.v. jongeren staan volgende kernwoorden centraal: instroom, inbreng, interactie en inventiviteit.

OD3.1: De VRT ontwikkelt een plan voor een specifiek aanbod voor jongeren op radio, TV en online. De VRT realiseert, complementair aan haar generalistisch aanbod, op basis van de opgedane ervaring en gefaseerd, een specifiek tv-aanbod voor jongeren. Dit aanbod is onderscheidend t.a.v. het jongerenaanbod op de particuliere omroepen.

  • Het informatieaanbod op MNM en Studio Brussel sluit aan bij de leefwereld van jongeren; MNM en Studio Brussel hebben specifieke aandacht voor de diversiteit binnen de doelgroep van jongeren.

  • VRT TV brengt een specifiek aanbod voor jongeren:

    • VRT TV  brengt tussen 1 september 2012 en 1 september 2013 minstens één Vlaams programma per week gericht op jongeren en dit gedurende 40 weken.

    • Vanaf 1 september 2013 brengt de VRT op het Ketnetkanaal na 20 uur een specifiek aanbod voor jongeren, dat ook ruimte biedt voor een aanbod door jongeren,en dit gedurende 2 à 4 dagen per week en minstens 40 weken per jaar (cf. 11.3.2).

  • Het specifieke aanbod voor jongeren en de interactie errond wordt ook online uitgewerkt.


OD3.2: De VRT organiseert structureel een overleg met jongeren en jongerenorganisaties met het oog op het realiseren van een grotere instroom, inbreng, interactiviteit en inventiviteit m.b.t. het generalistische aanbod en het specifieke aanbod voor jongeren op TV, radio en online. Dit overleg draagt eveneens bij tot een grotere kennis bij de VRT over jongerencultuur en tot een genuanceerde beeldvorming over jongeren.

  • De VRT rapporteert jaarlijks over de acties die een gevolg zijn van dit structureel overleg.

Om deze maatstaf te behalen, dient de VRT:

  1. Een plan te ontwikkelen voor een specifiek aanbod voor jongeren op radio, TV en online, waarbij het informatieaanbod op MNM en Studio Brussel aansluit bij de leefwereld van jongeren en VRT TV brengt tussen 1 september 2012 en 1 september 2013 minstens één Vlaams programma per week gericht op jongeren en dit gedurende 40 weken. Bovendien wordt het specifieke aanbod voor jongeren en de interactie errond ook online uitgewerkt;
  2. structureel een overleg met jongeren en jongerenorganisaties te organiseren en jaarlijks te rapporteren over de acties die een gevolg zijn van dit structureel overleg.

 

1.       Aandacht voor jongeren.

De VRT maakte in 2014 gebruik van de 4i-strategie, die in 2012 werd ontwikkeld. Daarin stond het volgende centraal:

  • Instroom (inzetten op jonge mensen die aan de slag willen in de media) met het project Carte Blanche en met het slot Push-It, waarin jonge filmmakers hun eindwerk of eerste kortfilm kunnen tonen.
  • Inbreng (Inbreng van jongeren op OP12 om een positiever jongerenbeeld te geven) programma’s met onder andere:

-          De zomer van 2014: tien jongeren die twee maanden gevolgd worden wier leven na die-voor-hen-cruciale zomer definitief een andere wending kreeg.

-          Testbeeld: experimentele documentaire reeks gemaakt door drie jonge programmamakers in samenwerking met het interne productiehuis VRT Televisie.

  • Interactie: MNM, Studio Brussel en OP12 gaan interactief om met jongeren

-          OP12: Krijg Carte Blanche, Boost

-          MNM: programma’s als Peter Van de Veire ochtendshow, Planeet de Cock, Sing your song, Generation M,…

-          Studio Brussel: oa. zeer interactief op verschillende platformen (Facebook, Twitter, …)

  • Inventiviteit (OP12 als inventief televisiekanaal met een aanbod van en voor jongeren)
    via reeksen zoals Krijg Carte Blanche, Push It, TV Lab en ook aangekochte reeksen als My Mad Fat Diary, An Idiot Abroad, The moaning of Life, …

De VRT geeft aan dat in 2014 grote aandacht werd besteed aan jongeren, en dit zowel op radio, TV als online. Op radio hadden MNM en Studio Brussel specifieke aandacht voor de diversiteit binnen de doelgroep van jongeren:

  • Het informatieaanbod op MNM en Studio Brussel sluit aan bij de leefwereld van jongeren. Gedifferentieerd radionieuws heeft ertoe geleid dat jonge luisteraars minder uitstromen op nieuwsmomenten en zo meer nieuws en informatie meekrijgen. Zo was MNM bijvoorbeeld een belangrijke bron voor toegang tot informatie over de afgelopen verkiezingen bij jongeren (-34jaar).
  • MNM heeft vanaf midden november zijn aanbod uitgebreid met Ninja Nieuws waarbij er dagelijks vier items, zowel nieuws als duiding, via een korte video verspreid wordt via alle sociale mediakanalen van MNM.
  • Op de radio werd specifiek aanbod uitgewerkt n.a.v. belangrijke evenementen uit de leefwereld van jongeren. Zo was er op Studio Brussel live-verslaggeving vanop 15 zomerfestivals en live captaties vanop I Love techno, Museum Night Fever, Studio Ibiza, …

VRT Televisie brengt ook een specifiek aanbod voor jongeren:

  • De beheersovereenkomst voorziet dat OP12 vanaf september 2013 minstens twee avonden per week een aanbod voor jongeren heeft gedurende minstens 40 weken. Sinds september 2013 zendt OP12 twee avonden per week programma’s uit specifiek voor jongeren. Ook in 2014 was er een specifiek aanbod voor jongeren.

Hierbij wordt een overzicht gegeven van de programma’s die specifiek voor jongeren werden aangeboden op OP12 in 2014.

Dit zijn verschillende programma’s waarvan de meeste uit verschillende uitzendingen bestaan. Naast Boost, dat wekelijks werd uitgezonden, waren er dus nog 56 andere titels specifiek voor jongeren.

De volledige lijst is: 9, Absynthe Minded, All Areas, An idiot Abroad, Artifact, Awkward, Bang goes the theory, Being Human, Boost Boot Camp, Bringing home the madness, Carte Blanche, Club 69, Couleur Café, Cuckoo, Dance Academy, De Nieuwe Lichting, De Toots-sessies, De zomer van 2014, European Border Breakers Awards, Expats Cover Sessions, Foo Fighters, Sonic Highways, Heartless, Him & Her, Jong gewild, Junior Paramedics, Magazinski, Mary and Max, Mijn 5000 vrienden, Mind our own business, MNM loves Bastille, MNM Marathonradio, Music for life, My mad fat diary, Nordfor Sola, Oasis, definitely maybe, Orphan Black, Pramface, Pukkelpop, Push-it, Real humans, Russel Brand, From addiction to recovery, Secrets of South America, Sightseers, Simple Simon, Solar challenge, Sonic Highways, Spoor 8, Stromae, Testbeeld, The Crash, The Fades, The Moaning of life, TV Lab, Urban Crafts, Woord Slam, Work it 

  • Het aanbod voor jongeren en de interactie errond werd ook online uitgewerkt via de websites, YouTube en sociale media als Facebook, Twitter, Instagram,…  Zo werd alle content van Boost ook online verspreid via alle mogelijke kanalen.

 

2.       Structureel overleg met jongeren en jongerenorganisaties

De VRT organiseerde in 2014 overleg met jongeren en jongerenorganisaties met het oog op het realiseren van een grotere instroom, inbreng, interactiviteit en inventiviteit met betrekking tot het aanbod voor jongeren op televisie, radio en online. Carte Blanche was hiervan een voorbeeld.

Via het jongerenproject Carte Blanche, creëerden in 2014 zes talentvolle jongeren een eigen product Boost dat wekelijks werd uitgezonden op OP12 en online. Voor het Carte Blanche project werden veel andere jongeren en verscheidene Vlaamse  jongerenorganisaties betrokken.

De jongerenadviseur onderhoudt structureel contacten met de jongerenorganisaties door aanwezigheid op conferenties en studiedagen die het jongerenmiddenveld organiseert en bij bijzondere projecten, ontmoetingen of vieringen van deze organisaties. De jongerenadviseur zetelt, op uitnodiging van de Ambrassade (organisatie binnen Vlaamse jeugdsector), ook in de commissie jeugdinformatie die het jongerenmiddenveld heeft opgericht.

Op vraag van jongerenorganisaties vond er ook ad hoc overleg plaats over specifieke projecten. Zo werd bijvoorbeeld deredactie.be een partner voor het project ‘De schoonmoeder aller verkiezingen’ van De Ambrassade met onder meer live streaming van de slotdag Jong Gewild in het Vlaams Parlement. Voor het eerst werd door VRT nieuws ook online en in Het Journaal proactief aandacht besteed aan de verkiezing van de Vlaamse Jeugdraad, zodat alle jongeren in Vlaanderen op de kandidaten konden stemmen voor dit adviesorgaan, dat hen vertegenwoordigt.

De VRT stelt een gastvrije omroep te willen zijn voor jongeren. Verschillende jongerenorganisaties brachten in 2014 een bezoek aan de VRT of waren in het omroepcentrum te gast met een project. Zo organiseerde bijvoorbeeld Zuiddag zijn votingdag met tientallen jongeren in de VRT.

De jongerenadviseur zet het structureel overleg met individuele jongeren op, door een dagelijkse natuurlijke communicatie via sociale media, door permanente interesse in hun leefwereld en door uitgebreide talentscouting. Intern overlegt de jongerenadviseur geregeld met de netten en

programmamakers met het oog op het realiseren van een grotere instroom, inbreng, interactiviteit en inventiviteit van jongeren in de VRT. Diversiteit is daar een belangrijk uitgangspunt.

De VRT zette in 2014 verschillende projecten op om nieuw jong talent te ontdekken en diverse jonge doelgroepen te bereiken zoals De Nieuwe Lichting, UrbaNice, UrbaNice on Tour. Voor verschillende acties werd ook samengewerkt met (hoge)scholen en universiteiten:

  • Belgodyssee (Radio 2), een reportagewedstrijd voor studenten journalistiek in samenwerking met RTBF, met een betaalde stage van zes maanden voor de beste reportage;
  • De strafste school (MNM), waarbij leerlingen van het secundair hun school konden nomineren en de winnende school uitgebreid aan bod kwam in een feestuitzending;
  • Rock ’n Roll Radio Highschool (MNM), waarbij de VRT en vijf Vlaamse hogescholen vijf weken lang de handen in elkaar sloegen en radiostudenten in de MNM-studio’s hun radiodoop kregen;
  • Expeditie VRT, waarbij meer dan 200 studenten communicatie op de VRT een hele dag workshops kwamen volgen over aanbod en programmering en zo het werk in de omroep beter leerden kennen.

De afdeling HR zette in 2014 in op jongeren en diversiteit, met onder meer speeddates voor jonge journalisten in samenwerking met de nieuwsdienst.

Een uitgebreide lijst van alle overleg- en interactiemomenten is te vinden in bijlage 3.

 

 

CONCLUSIE: De VRT blijkt deze doelstelling behaald te hebben.

 

 

SD4: De VRT moet een zo groot mogelijk en gevarieerd publiek bereiken. In het bijzonder moet de VRT  jongeren, nieuwe Vlamingen en mensen met een auditieve/visuele beperking beter bereiken en de band tussen deze groepen en de openbare omroep versterken door het aanbod beter af te stemmen op de behoeften van deze groepen.

OD4.1: De samenstelling van het VRT-publiek mag op verschillende indicatoren (geslacht, leeftijd en opleidingsniveau) niet wezenlijk verschillen van de samenstelling van de mediagebruikende populatie in Vlaanderen. Dit betekent concreet:

  • De VRT zal met haar aanbod over de verschillende media[1] op maandbasis minstens 90% van de bevolking[2] bereiken[3].

  • Radio: de VRT bereikt op weekbasis minstens 70% van de Vlaamse radioluisteraars en minstens 60% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO).

  • TV: de VRT bereikt op weekbasis minstens 75% van de Vlaamse televisiekijker en minstens 65% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 4-12, 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO). 

  • Online: de VRT bereikt op maandbasis minstens 40% van de Vlaamse surfers en minstens 30% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO).

OD4.2: De VRT meet, in samenwerking met een externe partner, het bereik van nieuwe Vlamingen. De resultaten van deze meting zullen mee aan de basis liggen van het jaarlijks actieplan.

OD4.3:De VRT moet haar aanbod ook toegankelijk maken voor personen met een auditieve/visuele beperking. De VRT biedt daarvoor het volgende aan:

  • Voor blinden en slechtzienden:

    • T889 Gesproken ondertiteling: de VRT levert ondertitelinformatie bij alle programma’s en programmaonderdelen in een andere taal dan het Nederlands, met uitzondering van een aantal programma’s van de nieuwsdienst. Tegen eind 2012 zullen ook alle programma’s van de nieuwsdienst voorzien zijn van ondertitelinformatie. Het signaal van de VRT is bruikbaar voor alle in Vlaanderen beschikbare toestellen waarbij tekst wordt omgezet in spraak. Bij alle programma’s en programmaonderdelen van de VRT in een andere taal dan het Nederlands, is er dan gesproken ondertiteling voor wie een toestel heeft waarbij tekst wordt omgezet in spraak.

    • Audiobeschrijving / Audiodescriptie: de VRT zendt 1 (kwaliteits)fictiereeks per jaar uit.

    • De VRT zal haar sites maximaal conform het Anysurfer-label realiseren.

  • Voor doven en slechthorenden:

    • T888 Teletekstondertiteling: 95% van de programma’s, uitgezonderd hosting, trailering en commerciële communicatie, wordt ondertiteld. Daarbinnen worden de nieuws- en duidingsprogramma’s 100% ondertiteld tegen eind 2014. De VRT hanteert daartoe een stappenplan met tussentijdse streefcijfers en stelt de beschikbare ondertitels ook beschikbaar op andere platformen tegen eind 2014. 

    • Gebarentaal: het journaal van 19u en het Ketnet-journaal worden via het open internet met gebarentaal aangeboden binnen het jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst. Dit signaal wordt ook digitaal aangeboden aan de distributeurs die de service ook via interactieve digitale televisie kunnen verspreiden. Het weekoverzicht van het Ketnet-journaal wordt via TV met gebarentaal aangeboden binnen het jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst.

  •  Om deze maatstaf te behalen, dient de VRT:

    1. met haar aanbod over de verschillende media op maandbasis minstens 90% van de bevolking bereiken;
    2. op weekbasis minstens 70% van de Vlaamse radioluisteraars en minstens 60% binnen elke relevante doelgroep te bereiken;
    3. bereikt op weekbasis minstens 75% van de Vlaamse televisiekijker en minstens 65% binnen elke relevante doelgroep;
    4. op maandbasis minstens 40% van de Vlaamse surfers en minstens 30% binnen elke relevante doelgroep te bereiken;
    5. in samenwerking met een externe partner, het bereik van nieuwe Vlamingen te meten, waarbij de resultaten mee aan de basis zullen liggen van het jaarlijks actieplan;
    6. ondertitelinformatie bij alle programma’s en programmaonderdelen in een andere taal dan het Nederlands, met uitzondering van een aantal programma’s van de nieuwsdienst leveren. Tegen eind 2012 zullen ook alle programma’s van de nieuwsdienst voorzien zijn van ondertitelinformatie;
    7. Een (kwaliteits)fictiereeks per jaar uitzenden;
    8. haar sites maximaal conform het Anysurfer-label te realiseren;
    9. 95% van de programma’s, uitgezonderd hosting, trailering en commerciële communicatie, te ondertitelen;
    10. het journaal van 19u en het Ketnet-journaal via het open internet met gebarentaal aan te bieden binnen het jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst.

 

1.       Gecombineerd bereik (radio en televisie).

De VRT moet met haar aanbod over de verschillende media[4] op maandbasis minstens 90% van de bevolking[5] bereiken[6].

Uit de cijfergegevens blijkt dat de VRT in 2014 maandelijks gemiddeld 96,5% van de bevolking bereikte.

 

Tabel 3: gecombineerd bereik VRT (radio – televisie)

Maand

Jan

Feb

Maa

Apr

Mei

Jun

Jul

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

CUM

Bereik 

97,6

97,0

98,0

97,0

96,5

97,3

92,8

94,0

95,4

97,0

97,8

98,1

96,5

Bron: de PPM-studie (Portable People Meter), uitgevoerd door TNS Media, in opdracht van de VRT en de VAR

 

2.       Bereik radio.

De VRT moet met haar radionetten op weekbasis minstens 70% van de Vlaamse radioluisteraars bereiken en minstens 60% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO). Dat was in 2014  voor beide doelstellingen het geval. Gemiddeld bereikte de VRT in 2014 wekelijks 78,2% van de Vlaamse radioluisteraars[7] en minstens 60% van elk van de doelgroepen werd bereikt. (zie tabellen hieronder)

Tabel 4 : Gemiddeld weekbereik VRT-radionetten

PeriodeGemiddeld weekbereik
Januari - maart78,3%
April - juni78,3%
Juli - augustus-
September - december77,9%
Totaal78,2%

Bron: CIM-Radiostudie in 3 golven: golf 1 van januari t.e.m. maart, golf 2 van april t.e.m. juni, golf 3 van augustus t.e.m. december 2014. 

Tabel 5: Gemiddeld weekbereik VRT-radionetten per doelgroep

gemiddeld weekbereik t/mjanuari - maartapril - junijuli - augustusseptember - decembercum
leeftijd 12-2473.473.9-77.074.8
leeftijd 25-4475.174.5-74.674.7
leeftijd 45-6478.479.3-76.578.1
leeftijd 65+87.986.3-85.986.7
geslacht: man79.679.7-78.879.4
geslacht vrouw77.177.0-76.977.0
opleidingsniveau: LSO74.375.2-74.074.5
opleidingsniveau: HSO78.175.6-74.976.2
opleidingsniveau: HO83.385.5-85.584.8

Bron: CIM-Radiostudie in 3 golven: golf 1 van januari t.e.m. maart, golf 2 van april t.e.m. juni, golf 3 van augustus t.e.m. december.[8]

 

 3.       Bereik televisie.

 De VRT-televisienetten moeten op weekbasis minstens 75% van de Vlaamse televisiekijker en minstens 65% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 4-12, 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO) bereiken.

 

De VRT behaalde deze doelstelling in 2014. Gemiddeld bereikte de VRT in 2014 op weekbasis 88,4% van de Vlaamse televisiekijker[9]. In bijlage 4 is een overzicht van de cijfers op weekbasis terug te vinden.

 

Tabel 7: Gemiddeld weekbereik VRT-televisie

gemiddeld weekbereik

Jan

Feb

Maa

Apr

Mei

Jun

Jul

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

CUM

Vlaamse televisiekijker

91,6

90,3

87,7

87,2

87,1

92,0

88,6

86,6

85,6

86,7

88,0

89,2

88,4

Bron: de CIM-Audimetriestudie, norm: 15’ consecutief gekeken op maandbasis.

 

4.       Bereik online

De VRT moet met haar online-aanbod op maandbasis minstens 40% van de Vlaamse surfers en minstens 30% binnen elke relevante doelgroep (leeftijd: 12-24, 25-44, 45-64, 65+, geslacht: M/V, opleidingsniveau: LSO, HSO, HO) bereiken.

CIM had een onderzoeksbureau onder de arm genomen om een internetpanel samen te stellen zodat er marktgehomologeerde maandbereiken en bezoekersprofielen voor de Belgische websites zouden kunnen gerapporteerd worden. Echter na bijna twee jaar (2012/2013) was het onderzoeksbureau in kwestie daar nog steeds niet in geslaagd waarna het contract ontbonden werd en de opdracht aan een nieuwe partij werd toegekend (Gemius). Deze is in de tweede jaarhelft van 2014 aan de rekrutering van dit panel begonnen (n=10.000 representatief voor de Belgische internetbevolking). De eerste resultaten worden verwacht in de eerste jaarhelft van 2015.

 

5.       Bereik van nieuwe Vlamingen

De VRT heeft in 2014, in samenwerking met een externe partner, het bereik van nieuwe Vlamingen gemeten. VRT liet in oktober 2014 (veldwerk 8-28 oktober) een kwantitatief bereiksonderzoek uitvoeren bij 494 nieuwe Vlamingen, in samenwerking met onderzoeksbureau TNS Media. In het onderzoek werd gepeild naar het bereik van de verschillende VRT-merken over de platformen heen en naar het bereik van elk merk per platform. Dit werd gedaan voor nieuwe Vlamingen, maar ook voor andere relevante doelgroepen zodat de resultaten van nieuwe Vlamingen vergeleken konden worden met die van andere groepen. De resultaten van de studie werden intern gepresenteerd aan de Stuurgroep Diversiteit en werden ook extern gecommuniceerd aan de belangenorganisaties en universiteiten waar de Cel Diversiteit structureel mee samenwerkt. Hierbij de belangrijkste inzichten uit het onderzoek. De nieuwe Vlaming is digitaal sterk actief (vooral op sociale media). 3 op 4 Nieuwe Vlamingen is onder de 45 jaar, wat de sterke digitale activiteit kan verklaren. Ondanks dit sterk digitaal profiel zit een groot volume nog steeds bij de traditionele media (zowel VRT als andere netten). MNM is het meest populaire radiomerk bij de jongste groep van nieuwe Vlamingen. Bij televisie ligt het relatieve bereik bij jonge Nieuwe Vlamingen vrij laag. Slechts 76% van de Nieuwe Vlamingen (-34 jaar) die dagelijks televisie kijken, komen in contact met VRT-televisie. HLN is dé nieuwssite voor Nieuwe Vlamingen.

 

6.       Ondertitelinformatie

 De VRT stelt dat ze in 2014 aandacht had voor het toegankelijk maken van haar aanbod voor personen met een auditieve/visuele beperking:

Voor personen met een visuele beperking bood de VRT in 2014 enkele diensten aan om televisieprogramma’s toegankelijk te maken.

  • De VRT leverde voor alle programma’s gesproken ondertiteling (GO: ondertitels als gesproken tekst) aan via de teletekstpagina 889. Gebruikers dienden hiervoor een speciale box te kopen om dit signaal te kunnen ontvangen en te laten voorlezen. Voor de Vlaamse markt zijn er twee toestellen beschikbaar.

Er was één uitzondering: slechts enkele fragmenten (geen volledige programma’s) hadden nog ingebrande ondertitels en was er bijgevolg geen GO beschikbaar. Ingebrande ondertitels kwamen soms bijvoorbeeld voor in archiefmateriaal waar al ondertiteling opstond of soms ondertitels die een productiehuis er zelf al heeft ingebrand. 

  • In 2014 bood de VRT In Vlaamse Velden, De Ridder Reeks2 en Vriendinnen met audiodescriptie (AD) aan, zowel met de klassieke manier (met 2 extra audiosporen) als via ‘open AD’ op OP12.

Bij de klassieke manier, met 2 audiosporen, wordt de beschrijving samen met de dialogen gemonteerd. Daardoor kreeg de gebruiker een kwalitatief hoogstaand product. Digitale kijkers konden die audiosporen oproepen bij de uitzending, zodat de kijker op elk moment kon kiezen of hij de uitzending met of zonder AD wou volgen. Speciale aandacht ging ook naar de auditieve ondersteuning van de pancartes op het scherm, zodat de kijker begeleid wordt in de keuze. De DVD’s van al deze reeksen krijgen standaard de AD erbij. 

  • In 2014 werd verder gewerkt aan de digitale toegankelijkheid van de websites. Zo is de VRT in 2012 gestart met de ontwikkeling van een plan om haar websites toegankelijker te maken. In overleg met AnySurfer, de organisatie die instaat voor het toekennen van een kwaliteitslabel voor toegankelijke websites, werden opportuniteiten geïdentificeerd waarna technologische en inhoudelijke trajecten werden opgestart. Ook werden bij de bouw van nieuwe online-diensten verschillende toegankelijkheidsanalyses uitgevoerd.

In 2014 werd ingezet op de verbetering van de digitale toegankelijkheid. Zo werden verschillende websites geoptimaliseerd en toegankelijkheidsopties toegevoegd. De weers- en verkeersinformatie werd zo toegankelijk gemaakt alsook de elektronische programmagids. RadioPlus en de nieuwe Studio Brussel-website werden toegankelijk ontworpen en ontwikkeld en sinds 29 september 2014 maakt een voorleesknop de Radio 2-website toegankelijker voor mensen met leesmoeilijkheden.

Voor personen met een auditieve beperking bood de VRT teletekstondertiteling en Vlaamse gebarentaal aan om haar televisieprogramma’s toegankelijk te maken. 

  • Via teletekstondertiteling kon de kijker in 2014 ondertiteling oproepen bij 97,3 % van alle Nederlandstalige programma’s met T888. Hiermee werd de doelstelling uit de beheersovereenkomst (95,0% voor alle programma’s) behaald. 
  • Vanaf juli 2014 had 100% van de nieuws- en duidingsprogramma’s van de VRT teletekstondertiteling (97,1% in 2013). Vanaf de tweede helft van 2014 werd De vrije markt ondertiteld, waardoor men sinds juli 2014 aan 100% komt. Hiermee is de doelstelling om tegen eind 2014 100% van de nieuws- en duidingsprogramma’s te ondertitelen, behaald.

 Eind 2014 was het nog niet mogelijk om de ondertiteling van T888 op te nemen in de videostreaming op de VRT-websites (norm: de VRT stelt de beschikbare ondertitels ook beschikbaar op andere platformen tegen eind 2014). Dat komt omdat de technische realisatie complexer is dan oorspronkelijk ingeschat was. De VRT volgt wel een stappenplan om deze doelstelling te realiseren. In december deed de VRT een test door Karrewiet (Ketnet) met ondertitels aan te bieden op Ketnet.be. De test met Karrewiet is goed verlopen, en vanaf januari 2015 worden alle uitzendingen van Karrewiet online ondertiteld door middel van een manueel proces. De VRT is de nodige investeringen aan het uitvoeren om in de loop van 2016 de volledige programma's die op televisie ondertiteld zijn ook automatisch online met 888 ondertiteling aan te  bieden.

De doelstelling inzake het opnemen van ondertiteling van T888 in videostreaming op de VRT-websites is dus niet behaald in 2014. Er werd wel een stappenplan opgemaakt. 

  • VRT zette in 2014 verder in op VGT (Vlaamse Gebarentaal), met nog enkele uitbreidingen:

-          Karrewiet werd dagelijks op Ketnet uitgezonden met VGT.

-          Het journaal van 19 uur werd dagelijks uitgezonden met VGT.

-          Verkiezingsshow en programma’s in aanloop van de verkiezingen (zoals het Groot Debat) werden live met VGT aangeboden via streaming op deredactie.be

-          Ook eenmalige uitzendingen werden met VGT aangeboden zoals de boodschappen van de Koning.

-          De toegankelijkheid van het aanbod werd ook verbeterd: zo werden uitzendingen met VGT beter zichtbaar gemaakt in NetGemist, in de videozone op deredactie.be en op Ketnet.be.

 
 

CONCLUSIE: De VRT blijkt deze doelstelling grotendeels behaald te hebben.

De VRT kan, net als in 2013, niet aantonen hoeveel Vlaamse surfers ze bereikt heeft op maandbasis met haar online-aanbod wegens technische problemen. De VRT heeft de doelstelling inzake het beschikbaar maken van beschikbare ondertitels op andere platformen tegen eind 2014 niet behaald. De VRT heeft conform de doelstelling wel een stappenplan opgemaakt.


[1] Hier worden in de eerste plaats TV en radio bedoeld, maar zonder andere mediatypes uit te sluiten.

[2] Bevolking: gangbare referentiegroep die in de officiële onderzoeken wordt gebruikt. bij TV is dit 4+, bij radio 12+

[3] Bereik: verklaart in de laatste maand minstens eenmaal met het VRT-aanbod in contact gekomen te zijn. Kan gemeten worden door CIM PMP onderzoek of ander betrouwbare referentie.

[4] Hier worden in de eerste plaats TV en radio bedoeld, maar zonder andere mediatypes uit te sluiten.

[5] Bevolking: gangbare referentiegroep die in de officiële onderzoeken wordt gebruikt. bij TV is dit 4+, bij radio 12+

[6] Bereik: verklaart in de laatste maand minstens eenmaal met het VRT-aanbod in contact gekomen te zijn. Kan gemeten worden door CIM PMP onderzoek of ander betrouwbare referentie.

[7] De cijfers in de tabel zijn gemiddelde weekcijfers per maand. Doordat het bereik van de radionetten in golven gemeten wordt, zijn cijfers week per week niet mogelijk.

[8] Voor de maand juli en augustus zijn er geen cijfers beschikbaar, daar er tijdens die maand geen veldwerk verricht werd.

[9] Sinds 2013 zijn de bereikcijfers inclusief de gastkijkers (= de kijkers die meekijken bij andere kijkers).