1.4.6 Distributie mobiel internet: mobiele telefonie aanbieders
Opdat de klant mobiel kan surfen dient hij over een geschikt mobiel toestel en een mobiele aansluiting te beschikken. Er kan ofwel via draadloos internet (WIFI) gesurft worden, ofwel door gebruik te maken van een mobiel netwerk. Proximus, Telenet en Orange beschikken over een eigen mobiel netwerk. De federale overheid besliste in 2018 om een vierde mobiele netwerkoperator toe te laten op de Belgische markt. Telenet kocht in 2016 het netwerk van Base Company over, nadat het daarvoor toestemming had gekregen van de Europese Commissie. Telenet bleef echter nog tot 2018 gebruik maken van het netwerk van Orange via een MVNO-deal.
Verschillende ondernemingen maken gebruik van de infrastructuur van één van de drie mobiele netwerken in België als zogenaamde MVNO (Mobile (Virtual) Network Operator). Er wordt een onderscheid gemaakt tussen zogenaamde ‘light MVNO’ en ‘full MVNO’, afhankelijk van hoeveel diensten de MVNO zelf beheert. Mobile Vikings nv [237] (dochterbedrijf van DPG Media) werd in 2018 de derde full MVNO-operator naast Lycamobile en Vectone. Een andere full MVNO Join Experience zette zijn activiteiten eind 2018 stop. Vectone Mobile stopte zijn diensten in 2019, waardoor er momenteel slechts 2 full MVNO-operatoren zijn. [238]
De ontwikkeling van 5G maakt deel uit van een proces dat al enkele jaren geleden is gestart, op initiatief van de Europese Unie. Zo stelt het Europees wetboek voor elektronische communicatie, een gecoördineerd tijdschema van de toewijzingen voor specifieke 5G-frequentiebanden op. Hierbij werden in het kader van de Europese uitrol van de 5G-technologie een aantal radiofrequentiebanden aangeduid om ter beschikking te worden gesteld van de markt. Zo dient de 3400-3800 MHz radiofrequentieband vóór 31 december 2020 ter beschikking gesteld te worden.
Daarnaast voorziet het Vlaamse Regeerakkoord 2019-2024 dat er op de 3500 of 3800 MHz-band 60 MHz aan spectrum beschikbaar komt voor regionale toepassingen en dat daarvoor een regionaal licentiemodel wordt ontwikkeld. [239]
Momenteel bestaat er in België ook geen politiek akkoord over de verdeling, tussen de federale overheid en de Gemeenschappen, van de voorziene opbrengsten bij veiling van de 5G-frequenties.Om de situatie tijdelijk te deblokkeren nam het BIPT op 15 juli 2020 besluiten aan inzake de toekenning van voorlopige gebruiksrechten in de 3600-3800MHz-band aan vijf operatoren (Telenet, Proximus, Orange, Cegeka en Entropia).Deze tijdelijke rechten zijn geldig voor het hele Belgische grondgebied en worden toegekend op de frequentieband tussen 3,6 en 3,8 gigahertz. [240] Het BIPT benadrukte dat de gebruikersrechten vervallen als er ooit een veiling plaatsvindt.
Eerder dit jaar, op 31 maart 2020 verraste Proximus met de aankondiging dat het 5G zou lanceren in een 30-tal gemeenten in Vlaanderen en Wallonië. In werkelijkheid was het eerder een soort ‘light-versie’ op de huidige 3G frequentiebanden die Proximus reeds in gebruik heeft.
Twee ondernemingen, Citymesh en Cegeka, de laatste via de overname van het Waalse Gridmax, hadden ondanks bovenstaande blokkeringen reeds 5G frequenties in handen gekregen. Dit gebeurde voor Citymesh en Gridmax eerder toevallig, nog voor Europa de 3,4 en 3,6 GHz band koos voor de uitrol van 5G. [241]
Op 18 september 2020 raakte bekend dat drie organisaties en vijf particulieren beroep hebben aangetekend bij het Marktenhof van het Brusselse Hof van Beroep tegen de toekenning van de voorlopige 5G-licenties door het BIPT aan de vijf bovenstaande telecomoperatoren. De klagers vinden dat het BIPT de milieubeoordelingsprocedure niet heeft gerespecteerd en onvoldoende informatie heeft verstrekt aan de ontvangers van de openbare raadpleging. Zij eisen daarom de annulering van de besluiten. [242]
Tabel 46 geeft een lijst van de mobiele operatoren en het netwerk waarover zij opereren. Er waren het afgelopen jaar wel wat verschuivingen in deze markt. Kabelbedrijf Nethys, actief onder de naam VOO, en Telenet sloten in februari 2018 een MVNO-partnerschap af voor de komende 5 jaar. Sinds 2013 biedt VOO mobiele diensten aan zijn klanten via een akkoord met Telenet, waarbij het netwerk van Orange Belgium gebruikt werd. Het partnerschap wordt nu voortgezet op het eigen netwerk van Telenet. [243] Orange Belgium en DPG Media kondigden op 24 mei 2018 dan weer aan dat ze voor vijf jaar een wholesale partnerschap hebben getekend voor de mobiele tak van DPG Media: Mobile Vikings nv, die mobiele diensten levert aan residentiële klanten onder de merken Mobile Vikings en JIM Mobile. [244]
Proximus en Orange sloten in juli 2019 een principeakkoord om samen te werken en hun radiotoegangsnetwerken met elkaar te delen. Het gezamenlijke netwerk zal worden ondergebracht in een 50/50 joint venture, met vestiging in Brussel. De producten en diensten van beide bedrijven blijven strikt gescheiden. [245] Op 22 november 2019 werd het akkoord om hun mobiele netwerkinfrastructuur vanaf begin volgend jaar met elkaar te delen door beide partijen ondertekend. De telecomoperatoren herhaalden dat beiden een eigen weg uitgaan wat betreft het kernnetwerk en de radiofrequenties. Telenet had aangegeven geïnteresseerd te zijn om zich bij de mobiele alliantie aan te sluiten, maar keerde hierop terug en besloot klacht in te dienen bij de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA).
Begin januari 2020 oordeelde de BMA dat Proximus en Orange hun samenwerking tijdelijk moesten staken. [246] Zo mochten werknemers tot en met 16 maart 2020 niet overstappen naar de joint venture. Andere elementen binnen de samenwerking mochten wel doorgaan, zoals bijvoorbeeld het aankopen van netwerkapparatuur en het voorbereiden van de overstap van werknemers. De BMA kondigde echter geen nieuwe maatregelen aan na 16 maart, waardoor de tijdelijke remming wegviel. Desondanks blijft de klacht van Telenet actief en voert de Mededingingsautoriteit verder onderzoek naar de klacht.[247]
Er verdwenen de voorbije jaren ook verschillende virtuele mobiele operatoren: Aldi Talk, SFR Mobile, Contact Mobile, Plug Mobile, Red Bull Mobile, Ortel Mobile, Sudpresse Mobile, Allo RTL en Ello. Er zijn verschillende redenen voor: de verplichte prepaid registratie, de afschaffing van extra kosten voor roaming, de overname van Base en SFR door Telenet en de concurrentie van multiple play bundels. [248] Ello werd stopgezet na de overname door United Telecom.
In 2019 stopten ook Dommel, Billi en Vectone doordat ze geen overeenkomst konden vinden met Proximus. [249] Daarop werd een onderzoek gedaan door de Belgische Mededingingsautoriteit naar mogelijk machtsmisbruik van Proximus ten nadele van de voormalige virtuele operatoren. Het onderzoek leverde niets op. [250]
Er kwam ook een nieuwe mobiele operator bij, met name Neibo. Voor haar mobiele dienst 5/5 Telecom maakt ze gebruik van het netwerk van Orange Belgium.
Daarnaast maakt EDPnet niet langer gebruik van het netwerk van Proximus, maar is het overgeschakeld op het netwerk van Orange Belgium.
|
Aanbieder |
Ondernemingsnummer |
Merknaam |
Via netwerk |
|
Carrefour Belgium nv |
448826918 |
Carrefour Mobile |
Telenet Group nv |
|
Centrea cv (Belgian Telecom) |
478734986 |
Be Mobile |
Telenet Group nv |
|
Lycamobile bv |
887848918 |
Lycamobile |
Telenet Group nv |
|
Telenet Group nv |
462925669 |
Telenet |
Telenet Group nv |
|
Telenet Group nv |
462925669 |
Base Turk |
Telenet Group nv |
|
Telenet Group nv |
462925669 |
Base |
Telenet Group nv |
|
United Telecom nv |
446133484 |
United Telecom |
Telenet Group nv |
|
Ello Mobile |
Telenet Group nv |
||
|
Voo SA |
696668549 |
Voo Mobile |
Telenet Group nv |
|
Mobile Vikings nv |
886946917 |
JIM Mobile |
Orange Belgium nv |
|
Mobile Vikings nv |
886946917 |
Mobile Vikings |
Orange Belgium nv |
|
Orange Belgium nv |
456810810 |
Orange |
Orange Belgium nv |
|
Transatel |
Buitenland (Frankrijk) |
Transatel |
Orange Belgium nv |
|
Neibo cv |
696686860 |
5/5 Telecom |
Orange Belgium nv |
|
EDPnet nv |
466070845 |
EDPnet Mobile |
Orange Belgium nv |
|
Proximus nvpr |
202239951 |
Proximus |
Proximus nvpr |
|
Proximus nvpr |
202239951 |
Scarlet |
Proximus nvpr |
Tabel 46: Overzicht mobiele operatoren en het netwerk waarover zij opereren (zakelijke markt uitgezonderd) [251] [252]
In februari 2020 raakte bekend dat het Brugse bedrijf Citymesh haar zinnen had gezet op een deel van de frequentieband die is toegewezen voor 4G. Dit frequentieblok werd al in 2011 geveild, maar bleef al die tijd onbenut. De drie grote operatoren (Telenet, Proximus en Orange) mogen niet meebieden aangezien zij reeds gebruiksrechten voor 4G hebben. Op 25 mei 2020 kreeg Citymesh een 4G-licentie toegekend door het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT). Deze gebruiksrechten zijn vijftien jaar geldig. Citymesh haalde eerder ook al een tijdelijke 5G-licentie binnen. [253] Het bedrijf specialiseert zich enkel op bedrijven met haar Business-to-Business diensten.
INFOFRAGMENT: VERBRUIK VAN MOBIELE DATA DAALT DOOR CORONA
In tegenstelling tot de gigantische stijging van het verbruik van vast internet, is het verbruik van mobiele dataverbruik gedaald omwille van het feit dat telewerken werd aangeraden/verplicht en onnodige verplaatsingen werden afgeraden. Mensen maakten dus meer gebruik van hun vaste internetverbinding in plaats van hun mobiele netwerk. Door het monitoren van het mobiele dataverkeer buiten de woonplaats was het mogelijk om te meten hoe goed de coronamaatregelen werden opgevolgd. [254]
[237] Vanaf 16 september 2019 werd de vennootschapsbenaming van Unleashed gewijzigd naar Mobile Vikings nv.
[238] Astel, “Einde van Dommel, Billi en Vectone: welke internetaanbieder en gsm-operator kiezen?”, https://www.astel.be/nl/info/Einde-van-Dommel-Billi-en-Vectonewelke-int…, 4 april 2019.
[239] Vlaams Parlement, “Vlaamse Regering 2019 – 2024 Regeerakkoord”, http://docs.vlaamsparlement.be/docs/varia/regeerakkoord-2019-2024.pdf.
[240] BIPT, “Communicatie over de toekenning van voorlopige gebruiksrechten in de 3600-3800 MHz-radiofrequentieband na de gehouden openbare raadpleging”, https://www.bipt.be/file/cc73d96153bbd5448a56f19d925d05b1379c7f21/39fe4….
[241] De Tijd, Moens, B., & Rousseau, S., “Vlaanderen maakt zelf werk van uitrol 5G”, 1 oktober 2019.
De Tijd, Haeck, P., “5G-uitrol in België tegen de zomer mogelijk”, 1 februari 2020.
De Tijd, Haeck, P., “Proximus start ook 5G-test in Antwerpse haven”, 6 februari 2020.
De Tijd, De Preter, W., “Drie grote operators en ICT-groep Cegeka azen op 5G-licentie”, 29 februari 2020.
BIPT, “BIPT neemt 5 operatoren in aanmerking voor de toekenning van voorlopige gebruiksrechten die de introductie van 5G mogelijk moet maken”, https://www.bipt.be/consumenten/publication/bipt-neemt-5-operatoren-in-…, 24 maart 2020.
De Tijd, Haeck, P., “Hasseltse IT-groep Cegeka koopt zich weg naar 5G”, 12 mei 2020.
Bruzz, “Proximus rolt '5G light' uit, maar niet in Brussel”, https://www.bruzz.be/economie/proximus-rolt-5g-light-uit-maar-niet-brussel-2020-03-31, 31 maart 2020.
DataNews, Van Leemputten, P., “Vlaams mediaminister Dalle kritisch over 5G-studie BIPT”, https://datanews.knack.be/ict/nieuws/vlaams-mediaminister-dalle-kritisch-over-5g-studie-bipt/article-news-1590567.html, 21 april 2020.
DataNews, Van Leemputten, P., “Groenen willen voorlopige 5G-licenties uitstellen”, https://datanews.knack.be/ict/nieuws/groenen-willen-voorlopige-5g-licenties-uitstellen/article-news-1594289.html, 30 april 2020.
De Tijd, Rousseau, S., “Niet meer dan bijrol voor China in 5G-netwerk”, 25 juni 2020.
De Tijd, Haeck, P., “Vlaanderen maakt opening over 5G-geld”, 2 juli 2020.
De Standaard, Lemmens, K., “BELGIË ZET HUAWEI NIET AAN DE DEUR”, 14 juli 2020.
DataNews, Van Leemputten, P., “Operatoren krijgen tijdelijke 5G-licenties vanaf 1 augustus”, https://datanews.knack.be/ict/nieuws/operatoren-krijgen-tijdelijke-5g-licenties-vanaf-1-augustus/article-news-1620473.html, 15 juli 2020.
[242] Het Laatste Nieuws, “Voorlopige 5G-licenties aangevochten voor hof van beroep”, 18 september, 2020.
[243] Telenet, “Nethys en Telenet sluiten een belangrijk partnerschap omtrent VOOmobile”, https://press.telenet.be/nethys-en-telenet-sluiten-een-belangrijk-partn…, 6 februari 2018.
[244] Medialaan, “Orange Belgium en Medialaan bundelen de krachten”, https://medialaan.be/nl/orange-belgium-en-medialaan-tekenen-een-full-mv…, 24 mei 2018.
[245] De Tijd, Rousseau, S., “Proximus en Orange Belgium gaan 5G-factuur delen”, 12 juli 2019.
De Tijd, Haeck, P., “Orange en Proximus bezegelen mobiele alliantie”, 23 november 2019.
[246] Het Laatste Nieuws, “Rem op samenwerking Proximus-Orange”, 11 januari 2020.
[247] DataNews, van der Ven, M., “Proximus en Orange mogen plan om netwerkinfrastructuur te delen hervatten”, https://datanews.knack.be/ict/nieuws/proximus-en-orange-mogen-plan-om-n…, 18 maart 2020.
[248] Test-Aankoop, “Aantal mobiele virtuele operatoren daalt verder”, https://www.test-aankoop.be/hightech/gsms-en-smartphones/nieuws/mobiele…, 7 maart 2018.
[249] Astel, “Einde van Dommel, Billi en Vectone: welke internetaanbieder en gsm-operator kiezen?”, https://www.astel.be/nl/info/Einde-van-Dommel-Billi-en-Vectonewelke-int…, 4 april 2019.
[250] De Tijd, “Geen machtsmisbruik tegen Dommel en Billi”, 12 juli 2019.
[251] Mobile Vikings nv is een 100% dochtermaatschappij van DPG Media nv.
[252] Deze lijst werd samengesteld op basis van de website van Test-Aankoop (https://www.test-aankoop.be/hightech/gsms-en-smartphones/module/kaart-van-mobiel-netwerkbereik) en werd voor het laatst geraadpleegd op 29 juli 2020.
[253] De Tijd, Haeck, P., “Telecommarkt voor bedrijven breekt open”, 21 februari 2020.
Het Nieuwsblad, “Bedrijf uit Brugge haalt als vierde telecombedrijf 4G-licentie binnen”, 25 mei 2020.
[254] Gazet van Antwerpen, Stassijns, T., & Van Wiele, S., “Coronacrisis in cijfers: waterverbruik daalt, huisvuil stijgt, internetverbruik gaat door het dak”, 26 maart 2020.