5.2. Marktanalyse

5.2.1. Algemeen kader

Het Europees regelgevend kader voor elektronische communicatienetwerken en -diensten geeft de nationale regelgevende instanties (NRI’s) een aantal opdrachten, onder meer met betrekking tot het aflijnen van de relevante markten, het analyseren van deze relevante markten, en het opleggen (waar passend) van verplichtingen, met name inzake toegang en interconnectie, aan ondernemingen met aanmerkelijke marktmacht op een aantal deelmarkten binnen de telecomsector.

Als gevolg van de federale staatsstructuur en de organisatie van de bevoegdheidsverdeling zijn er in België meerdere NRI’s actief. Van het Belgisch Instituut voor Post en Telecommunicatie (BIPT), de Vlaamse Regulator voor de Media, de Conseil Supérieur de l’Audiovisuel (CSA) van de Franse Gemeenschap en de Medienrat van de Duitstalige Gemeenschap wordt verwacht dat zij deze markten analyseren.

Op basis van rechtspraak van het Grondwettelijk Hof (met name het arrest nr. 128/2005 van 13 juli 2005, BS 5 augustus 2005) dienen de NRI’s in België hiervoor samen te werken. Het samenwerkingsakkoord van 17 november 2006, is in werking getreden na de publicatie van de instemming door het federale Parlement, het Vlaams Parlement en de parlementen van de Duitstalige en de Franse Gemeenschap op respectievelijk 28 december 2006, 2 juli 2007, 6 augustus 2007 en 19 september 2007. Het samenwerkingsakkoord voorziet in de oprichting van een Conferentie voor Regulatoren voor de Elektronische Communicatiediensten (CRC).

5.2.2. Historiek en nieuwe marktanalyse

5.2.2.1. Marktanalyse 2011

Op 1 juli 2011 heeft de CRC o.a. een eerste beslissing genomen over de analyse van de markt voor televisieomroep in het Nederlandse taalgebied, op basis van de ontwerpbeslissing van de VRM. In die beslissing worden een aantal verplichtingen opgelegd aan de operatoren met een sterke machtspositie: Telenet, Tecteo en Numericable.

Op 3 september 2013 heeft de CRC aansluitend bij het besluit van 1 juli 2011 beslissingen aangenomen betreffende de kwalitatieve aspecten van de referentieaanbieidingen van Brutélé, Coditel (Numericable), Tecteo en Telenet, en op 11 december 2013 heeft de CRC beslissingen aangenomen die de tarieven vastleggen die de operatoren, mochten aanrekenen aan de operatoren die via de kabel televisie- en breedbanddiensten willen verstrekken.

In maart 2016 ging Orange (vroegere Mobistar) van start met een commercieel aanbod op basis van de regulering.

De voormelde tariefbeslissing van 2013, in het kader van de implementatie van de eerste ronde van de marktanalyse, werd in 2016 herzien met een kwantitatieve beslissing (= over de herziening van de prijszetting) die werd aangenomen op 19 februari 2016.

Bij arrest van 25 oktober 2017 heeft het Hof van Beroep te Brussel echter zowel de tariefbeslissing van 2013 als 2016 vernietigd. Deze vernietiging leidde onvermijdelijk ook tot de vernietiging van de daarop steunende tariefbeslissing van 19 februari 2016.

De vernietiging sorteerde pas effect op 30 april 2018, aangezien het Hof rekening hield met mogelijke ernstige gevolgen van onmiddellijke vernietiging voor de businessmodellen van de operatoren en met de lopende procedure voor een nieuwe, in 2018 af te ronden, marktanalyse

5.2.2.2. Marktanalyse 2018

Op 29 juni 2018 heeft de CRC onder meer een nieuwe beslissing genomen over de analyse van de markt voor televisieomroep in het Nederlandse taalgebied, op basis van de ontwerpbeslissing van de VRM. Na grondige analyse blijkt dat er nog steeds een gebrek aan concurrentie is op deze markt.

De CRC stelt vast dat Telenet, Brutélé en Nethys nog steeds een aanmerkelijke marktmacht hebben op de zgn. wholesalemarkt. De CRC besluit daarom dat hun netwerken open moeten blijven voor concurrerende operatoren die toegang vragen en ontwikkelt een hele reeks maatregelen ter bevordering van de concurrentie.

De operatoren worden o.a. verplicht om billijke prijzen te hanteren voor hun diensten inzake wholesaletoegang tot omroep. Er wordt gesteld dat deze verplichtingen zullen worden geverifieerd aan de hand van een bottom-up LRIC-kostenmodel (of BULRIC) dat de kosten van een efficiënte operator weerspiegelt, waarbij zoveel mogelijk rekening zal gehouden worden met de methode voor de berekening van de kosten die de Europese Commissie aanbeveelt.

Het BIPT startte op 13 december 2018 met een raadpleging aan geïnteresseerde partijen om commentaar en observaties te geven over een methodologie die gehanteerd wordt om een theoretisch kostenmodel uit te werken.

In een volgende fase werd dit model o.a. door de VRM gebruikt bij de aanmaak van een ontwerp van prijsbeslissing. Een ontwerp van beslissing werd op 5 juli 2019 gepubliceerd op de VRM-website ter consultatie. De belanghebbenden hadden tot 6 september 2019 de tijd om hun opmerkingen mee te delen.

Op 31  oktober 2019 publiceerde de VRM op zijn website een “Verslag over de openbare raadpleging over de beslissing betreffende de maandelijkse tarieven voor wholesaletoegang tot de netwerken van de kabeloperatoren in het Nederlandse taalgebied”.

Het ontwerp van prijsbeslissing werd aangepast, doorliep de nodige formaliteiten, en de CRC heeft daarop volgend in mei 2020 een aantal beslissingen genomen over de wholesaletoegangstarieven voor de kabelnetwerken van Telenet, Brutélé en Voo NV.

De VRM organiseerde op 8 oktober 2020 ook een Raadpleging over het ontwerp v.an beslissing betreffende analyse van de enige heffingen (one-time fees) & maandelijkse huurprijs "SLA Repair" van de referentieaanbiedingen vanTelenet & VOO NV in Nederlandse taalgebied voor wholesaletoegang tot digitale & analoge tv-aanbod.

Deze raadpleging liep tot 12 november 2020, en het verslag van de raadpleging werd op 23 december 2020 gepubliceerd op de VRM-website gepubliceerd en aan de decretaal voorziene bestemmelingen bezorgd.

De VRM zag er ook op toe dat de marktanalysebeslissing correct werd uitgevoerd. In dat licht volgde de VRM de verschillende implementatieprojecten (voornamelijk single installer en broadband only) op regelmatige tijdstippen en met alle betrokken partijen van dichtbij op, zodat de beoogde maatregelen binnen de vastgelegde termijnen werden uitgevoerd. Tegelijkertijd wordt aan een besluit rond de referentie-aanbiedingen gewerkt.

De beslissingen die de CRC nam op 29 juni 2018 leggen aan de operatoren met aanmerkelijke marktmacht ondermeer  verplichtingen op met betrekking tot het uitwerken van een referentieaanbod  

• voor de doorverkoop van de analoge en toegang tot Brutélé’s, Nethys en Telenet’s digitale signalen in haar basis televisieaanbod aan derden,  
• voor het uitwerken van een referentieaanbod voor centrale toegang tot het kabelnetwerk met het oog op het aanbieden van breedbanddiensten op het kabelnetwerk door derden. 

Er werd aan geïnteresseerde partijen om commentaar en observaties te geven betreffende de voorstellen die ingediend werden door de operatoren. 

In de loop van 2020 werd er door de VRM in samenwerking met de andere regulatoren gewerkt aan een aangepast ontwerp van beslissing.