3.4.2 De wereld in Vlaanderen

De internationalisering manifesteert zich ook in de omgekeerde richting. Doorheen de jaren hebben enkele internationale - veelal Amerikaanse - mediabedrijven zich ontwikkeld tot grote wereldwijde spelers, die ook in belangrijke mate op de Vlaamse markt actief zijn. In tabel 95: De grootste mediabedrijven in Europa, hun inkomsten in 2012 en hun media-activiteiten vindt de lezer een overzicht van de 25 grootste mediabedrijven ter wereld. De ondernemingen zijn gerangschikt volgens media-inkomsten uit 2012.  

De directe invloed van die internationale mediagroepen in Vlaanderen uit zich vooral in het leveren van content (muziek, tv-programma’s). Zoals hieronder bij de overzichten per productcategorie wordt beschreven zijn sommige mediabedrijven uit de lijst wel via dochterondernemingen in Vlaanderen actief. Een duidelijk voorbeeld hiervan is Sanoma uit Finland dat tegenwoordig een aandeel heeft in SBS Belgium, het bedrijf boven de tv-zenders VIER en VIJF.

Daarnaast worden belangrijke posities in de schakels televisie- en internetdistributie ingenomen door dochters van buitenlandse ondernemingen, met name door Telenet (dochter van Liberty Global) Mobistar (dochter van France Telecom) en Base Company (dochter van de KPN Group).

Tabel 95: De grootste mediabedrijven in Europa, hun inkomsten in 2012 en hun media-activiteiten

Bron: http://www.mediadb.eu/en/data-base/international-media-corporations/pearson-plc.html en jaarrekeningen mediaondernemingen
Mediaopbrengsten verwijst naar opbrengsten uit advertenties, publiciteit, radio- of televisietransmissie, tv en filmproducties, muziek, geschreven pers, distributiediensten, abonnementen, overheidssteun, etc. Retailverkoop, themaparken, games, etc. zijn niet inbegrepen.

3.4.2.1 RADIO

De belangrijkste radio-omroeporganisaties in Vlaanderen zijn in Vlaamse handen. Op het leveren van de muziek na, zijn er voorlopig geen grote internationale radiospelers aanwezig in de eerste schakels van de radiowaardeketen in Vlaanderen.

In de radiodistributiemarkt zijn vooral buitenlandse ondernemingen actief. Het betreft hier het Nederlandse Broadcast Partners en het Noorse Norkring.

3.4.2.2 TELEVISIE

De productiehuizen Woestijnvis en deMENSEN werden overgenomen door SBS Belgium, een dochtermaatschappij van De Vijver Media. Deze laatste onderneming is ontstaan uit het consortium van Corelio, het Finse Sanoma en Waterhouse & Waterhouse waarbij 1/3de dus ingenomen wordt door een buitenlandse onderneming. Het productiehuis ‘deMensen’ werd intussen afgestoten door De Vijver Media.

Daarnaast blijven er een groot aantal dochtermaatschappijen van internationale huizen actief in dit segment. Het moederbedrijf van het Vlaamse Fremantlemedia heeft wereldwijd in 22 landen dochterbedrijven en maakt deel uit van RTL Group. Deze laatste is in handen van Bertelsmann, het belangrijkste mediabedrijf op basis van inkomsten in Europa (zie voorgaande tabel). Eyeworks, een van oorsprong Nederlands productiehuis, heeft vestigingen in een vijftiental landen waaronder België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Kanakna Productions is de dochter van Zodiak Entertainment, dat aanwezig is in 18 verschillende landen. Het Vlaamse productiehuis Blazhoffski is een dochter van Blazhoffski Nederland. Het Nederlandse Endemol heeft 24 dochterondernemingen waaronder Endemol België.

Binnen het segment distributie is de buitenlandse aanwezigheid aanzienlijker. Door de overname van het VRT-zenderpark betrad het Noorse Norkring de Vlaamse markt voor omroeptransmissie. Satelliet-dienstenverdeler TV Vlaanderen wordt sinds december 2009 door de Luxemburgse M7Group gecommercialiseerd.

Ook Mobistar, dochter van het Franse France Telecom, ging eind 2010 van start met een satellietaanbod. Afgelopen jaar kondigde Mobistar echter aan dat vanaf 22 mei 2013 de verkoop van internet, televisie en vaste telefonie aan particulieren zou worden geschorst door een te lage rentabiliteit. Op 15 september 2013 stopte het bedrijf met televisie. Anderzijds betrad Base Company, een dochter van de Nederlandse KPN-groep, de markt met haar Snow-aanbod (telefonie, internet en televisie)

Fox International Channels Netherlands is hoofdaandeelhouder van de mediaregie Transfer.

Ten slotte is er nog de kabelverdeler Telenet dat voor de helft eigendom is van het Amerikaanse Liberty Global.

3.4.2.3 GESCHREVEN PERS

De buitenlandse invloed op de Vlaamse markt voor geschreven pers situeert zich vooral bij het Finse Sanoma WSOY. Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in het uitgeven van periodieke bladen en is aanwezig in 12 landen. In België worden meer dan 48 magazines van de groep verdeeld.

Admedia, de Belgische divisie van Sanoma Media Netherlands, staat in voor de commercialisatie van Nederlandse tijdschriftentitels vanuit België. In mei werd deze divisie echter stopgezet. De commercialisatie zal vanuit Nederland plaatsvinden.

Begin 2012 werd een nieuwe divisie van Roularta Media Group opgestart, namelijk International Media Service (IMS). Zij hebben het beheer over de magazines van Group Express Roularta Frankrijk en andere buitenlandse kwaliteitsmagazines. Het vertegenwoordigt Elsevier Media (Nederland) in België. 

3.4.2.4 INTERNET

De ondernemingen die belangrijke mediagerelateerde Vlaamse websites in hun beheer hebben zijn hoofdzakelijk Vlaamse ondernemingen. Veel andere belangrijke sites (waaronder sociale netwerken, waar mensen hoe langer hoe meer aan nieuwsgaring doen) zijn echter voornamelijk van buitenlandse oorsprong. Door de vrije toegankelijkheid van het medium is het niet mogelijk een exhaustieve lijst op te maken van de buitenlandse ondernemingen die actief zijn op de Vlaamse markt.

De schakel distributie kent wel, zowel voor mobiel als voor vast internet, een grote internationale aanwezigheid.

Youtube heeft plannen om met de distributie van mediacontent in België te starten. Zo hebben VTM, 2BE en Jim reeds een aparte pagina op Youtube om hun programma’s aan te bieden. In een latere fase zullen Vitaya en VtmKzoom volgen. De commercialisering wordt door de VMMa zelf gedaan.