1.3.2 Aggregatie: Uitgevers

De uitgeverij fungeert als aggregator voor de verschillende kranten- en tijdschriftentitels.

1.3.2.1 Uitgeverijen van dagbladen

In Vlaanderen verschijnen dagelijks negen betalende dagbladen. Daarnaast hebben ze elk ook een digitale versie.

De twee grootste kranten qua oplagen en lezersaantallen (zowel digitaal als niet-digitaal) zijn Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad. Hun populariteit is deels te verklaren door hun toegankelijke aard en doordat De Nieuwe Gazet en De Gentenaar eerder regionale edities zijn geworden van respectievelijk Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad. Het Centrum voor informatie over de Media (CIM) maakt ondertussen geen onderscheid meer tussen deze zusterkranten.

Door de grote verspreiding en hun toegankelijke presentatie worden beide dagbladen aangewezen als “populaire bladen”. De Standaard en De Morgen worden vaak geclassificeerd als “kwaliteitskranten”. De Tijd, hoewel gespecialiseerd in economische berichtgeving, levert ook inspanningen in de richting van algemenere berichtgeving en zou dan ook tot deze categorie gerekend kunnen worden.

Ten slotte zijn er nog twee regionale dagbladen: Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg die beide veel regionaal nieuws brengen en bepaalde redactionele inhoud, zoals buitenlandverslaggeving, delen.

Rekening houdend met de grote overlapping tussen Het Nieuwsblad en De Gentenaar enerzijds, en Het Laatste Nieuws en de Nieuwe Gazet anderzijds, betekent dit dat de lezer keuze heeft tussen 7 betalende dagbladen.  

De krantenuitgevers selecteren de informatie die zal verschijnen, zorgen voor een lay-out en voor het drukken.

De negen Vlaamse dagbladtitels worden uitgegeven door vijf uitgeverijen. Als er naar de aandeelhouderstructuur van enkele mediagroepen wordt gekeken (zie hoofdstuk 2), dan blijven er nog drie uitgeverijen over in Vlaanderen. De Vlijt is bijna volledig eigendom van Concentra. Mediafin is voor de helft in handen van De Persgroep. De Franstalige uitgever Rossel (Le Soir, L’Echo) is eigenaar van de andere helft van Mediafin.
Wanneer de plannen rond het "Mediahuis” doorgezet worden, blijven er zelfs nog maar twee uitgeverijen over, nl. De Persgroep en Corelio/Concentra.

Tabel 28: Uitgeverijen van betaalde dagbladen in Vlaanderen

De overkoepelende organisatie van alle Vlaamse dagbladuitgevers heette vroeger De Vlaamse Dagbladpers (VDP). Maar doordat meer en meer bedrijven naast de gedrukte pers ook de digitale kaart uitspelen met websites en applicaties (kortweg: apps), heeft de Vlaamse Dagbladpers zijn naam gewijzigd in een ruimere benaming, nl. Vlaamse Nieuwsmedia. Het doel van de overkoepelende organisatie van multimediale bedrijven is de promotie van de nieuwsindustrie als innovatieve en duurzame groeisector en het behartigen van de belangen van de bedrijven die het vertegenwoordigt.

De Belgische Vereniging van Dagbladuitgevers (BVDU) groepeert de uitgevers van dagbladen van algemene informatie en beoogt, op federaal vlak, de persvrijheid te promoten, de belangen van de dagbladen te verdedigen, de krant te promoten als reclamemedium en de samenwerking tussen de leden te bevorderen.[27]

1.3.2.2 Uitgeverijen van tijdschriften

Er bestaat in Vlaanderen een grote variatie in het aanbod van vele honderden periodieke bladen, uitgebracht door veel verschillende uitgeverijen.

Omdat het onmogelijk is de volledige markt voor periodieke bladen overzichtelijk op te nemen in dit rapport, bevat tabel 29: Uitgeverijen van periodieke bladen een selectie van de belangrijkste bladen in Vlaanderen[28]. De selectie is gebaseerd op de aangesloten leden van Febelmag, de Federatie van de Belgische Magazines, en werd verder aangevuld met enkele populaire periodieke bladen. Het overzicht werd opgedeeld op basis van de uitgever en het verschijningsritme van de bladen. Het grootste deel van het aanbod wordt verzorgd door Sanoma Media[29], Roularta Media Group en De Persgroep Publishing.

De markt voor periodieke bladen is een relatief dynamische markt. Regelmatig verschijnen nieuwe titels of verdwijnen bestaande titels. Daarnaast zijn er ook overnames van titels.

Een voorbeeld is de overname van het magazine Genieten door uitgeverij Himalaya NV. Oorspronkelijk was dit een magazine van uitgeverij Dupuis Presse. Deze laatste uitgeverij legde in januari 2013 zijn boeken neer, maar werd diezelfde maand nog overgenomen door de nieuwe NV Marcom World.

Een andere evolutie is het verschuiven van gedrukte magazines naar het digitale aanbod. Zo werd de gedrukte publicatie van cycling.be beëindigd en is het enkel digitaal nog raadpleegbaar. Dezelfde evolutie geldt voor Het Nieuwsblad op Zondag. Bij de weekendkrant werd het gedrukte sportmagazine Fan! bijgevoegd. Ook De Koopjeskrant verschijnt enkel nog maar digitaal[30], het (gratis) #Vacature Magazine verdwijnt eveneens naar het digitaal aanbod, maar wordt ook in een afgeslankte versie nog opgenomen als aparte bijlage bij De Morgen en online.

Tabel 29: Uitgeverijen van periodieke bladen

Drie organisaties, met name Febelmag, de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers (UPP) en de Vereniging der uitgevers van de Katholieke Periodieke Pers (VUKPP), verzorgen de belangen van de uitgeverijen van periodieke bladen.
 

1.3.2.3 Uitgeverijen van gratis bladen

De Vlaamse lezer heeft toegang tot een zeer uitgebreid aanbod van gratis bladen. Sommige van die titels hebben een nationaal bereik, al dan niet met regionale edities. De bekendste voorbeelden zijn Metro, Het Nieuwsblad-Rondom, De Streekkrant en de Zondag. Andere titels zijn dan weer beperkt tot een kleiner geografisch gebied. Die lokale initiatieven kennen echter vaak een aanzienlijke verspreiding, mede te danken aan hun gratis karakter. Vele lokale bladen zijn eigendom van een kleine lokale uitgeverij.

In tabel 30: Uitgeverijen van gratis pers in Vlaanderen werd een selectie gemaakt van de grootste gratis verspreide bladen. De lijst is niet exhaustief; er zijn dus nog heel wat andere kleine, lokale bladen die niet werden opgenomen. De omvang geeft wel aan dat de sector van de gratis bladen omvangrijk is.

Uit de lijst verdwenen het afgelopen jaar 2 magazines doordat ook de gratis pers niet ontsnapt aan de digitale evolutie. Zo verdween na 17 jaar de gedrukte versie van #Vacature Magazine (voordien Vacature). Deze wordt enkel nog maar online gepubliceerd en als bijlage bij De Morgen en De Tijd toegevoegd.

Daarnaast verdween het gratis magazine Passe-Partout en werd dit vervangen door Het Nieuwsblad-Rondom.
 

Tabel 30: Uitgeverijen van gratis pers in Vlaanderen