1.3.1. Contentleveranciers

Een periodieke publicatie wordt samengesteld uit verschillende redactionele bijdrages. Deze vormen het voornaamste onderdeel van een dagblad of magazine en bestaan uit nieuws en informatie.

Enerzijds zorgen eigen redacties en journalisten zelf voor de aanlevering van het nieuws. Anderzijds doen kranten en tijdschriften beroep op (inter)nationale persbureaus om nieuwsfeiten aan te brengen. Ook fotoagentschappen worden hierbij gerekend.

Naast de artikels zelf, wordt een blad gevuld met advertenties. De verschillende reclamebijdragen worden geleverd door reclameregies. Aangezien het businessmodel voor gratis publicaties volledig gebaseerd is op advertentie-inkomsten, zal voor deze laatste subcategorie de verhouding tussen de hoeveelheid publiciteit en de redactionele inhoud anders liggen. 

1.3.1.1. Redacties

De inhoud van een publicatie komt voornamelijk tot stand op de redactie. Die bepaalt welke onderwerpen in een blad komen en op welke manier deze worden behandeld. Een uitgeverij heeft vaak meerdere deelredacties. Enerzijds bestaan er traditioneel redacties over politiek, binnenland, buitenland, cultuur, economie, sport,…. Anderzijds wordt er door de digitale evolutie ook een opsplitsing gemaakt tussen redacties die zich enkel bezig houden met geschreven media en deze met digitale media.
Aan het hoofd van een (deel)redactie staat een hoofdredacteur, bijgestaan door redacteurs, eindredacteurs en gewone journalisten.

Een gedeelte van de journalisten werkt in loondienst van de uitgeverijen. Uitgeverijen doen ook regelmatig beroep op de input van freelancejournalisten.

In 2012 maakt de VVJ melding van 621 journalisten die als loontrekkenden in dienst zijn van dagbladen. Daarnaast waren er 228 beroepsjournalisten in loondienst van periodieke bladen. Bovendien zijn er ook nog 390 freelancejouranlisten aangesloten bij de VVJ. Gezien zij vaak voor verschillende media werken, is het moeilijk te achterhalen hoeveel van hen voornamelijk bijdrages aan dagbladen of tijdschriften leveren.

Bovendien zijn er nog “journalisten van beroep” die werken voor gespecialiseerde, periodieke informatiemedia. De Vereniging van de Journalisten van Periodieke Pers (VJPP-AJPP)[24] maakt melding van 876 journalisten van beroep die lid zijn van de VJPP en haar Franstalige tegenhanger AJJP.

[24] VJPP-AJPP, http://www.ajpp-vjpp.be situatie op 29/09/2011

Infofragment : Soorten journalisten [verwijzing 25]

Uit het Vademecum Pers en Gerecht van de Koning Boudewijnstichting en de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten blijkt dat het beroep van journalist een vrije activiteit is. Dit betekent dat om het even wie het beroep kan uitoefenen en zich daarbij ‘journalist’ kan laten noemen.

De wetgeving voorziet echter wel in een titel en statuut voor wie journalistiek als beroep uitoefent. Er zijn twee officiële statuten die je als journalist kan hebben, elk met hun eigen beroepsorganisatie.

Beroepsjournalisten zijn journalisten die werk verrichten voor een algemeen informatiemedium: dagbladen, algemene tijdschriften, radio- of televisieomroepen, internetnieuwsdienst of persagentschap.

Een journalist kan de titel van beroepsjournalist verkrijgen na toekenning door een ‘erkenningscommissie’. Door deze erkenning krijgt de beroepsjournalist een nationale perskaart en eventueel een autopersplaat.

Een tweede officieel statuut is dat van de journalist van beroep. In tegenstelling tot de beroepsjournalist is de journalist van beroep werkzaam voor een gespecialiseerd medium. De wetgeving verwijst naar journalisten van de ‘periodieke pers van gespecialiseerde informatie.’ Deze journalisten van beroep hebben niet de mogelijkheid om ‘erkend’ te worden. Wel krijgen zij een doorgangsbewijs van de periodieke pers, wat evenwaardig is aan de perskaart van de beroepsjournalist.

Wat de vergoeding van de bijdragen van freelancejournalisten betreft worden barema’s, vastgelegd in een nationale conventie, overeengekomen met de dagbladuitgevers.
Deze stellen per bestelde of gepubliceerde regel tekst, afhankelijk van het feit of het artikel in opdracht van de krant of op initiatief van de journalist werd geschreven, een minimumbedrag voorop. Voor publicatie van het werk van freelance fotojournalisten hangen de minimale tarieven af van de oplage van de krant. Daarnaast bestaat de mogelijkheid een voor de journalist gunstiger regeling te bedingen.

Beroepsjournalisten en journalisten van beroep beschikken elk over een erkende beroepsvereniging, respectievelijk de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België (AVBB) en de Vereniging van Journalisten van de Periodieke Pers (VJPP).

---

[Verwijzing 25] Bron: Vademecum Pers en Gerecht

Naast de reeds genoemde belangenverenigingen zijn er nog meer gespecialiseerde organisaties, met name:

• VBBJBP - Vereniging van Belgische en Buitenlandse Journalisten van de Periodieke Pers
• BAJB - De Bond der Autojournalisten van België
• VBB - Vereniging van Belgische Bierjournalisten
• BBS - Belgische Beroepsbond van Sportjournalisten
• BVLJ - Belgische Vereniging van Landbouwjournalisten 

1.3.1.2. Pers- en fotoagentschappen

Journalisten baseren hun artikels vaak in grote mate op berichten verspreid door (inter)nationale persagentschappen. Persagentschappen zijn bedrijven die tegen vergoeding nieuws opsporen, verzamelen, bewerken en verdelen onder de klanten. Veel zelfstandige journalisten of fotografen laten zich als persbureau opnemen in de gouden gids. Zo zijn er minstens 75 pers- en fotobureaus terug te vinden in de gouden gids. Tabel 23: Persbureaus in Vlaanderen werd echter beperkt tot de drie belangrijkste persbureaus in Vlaanderen. De buitenlandse persbureaus vallen buiten het opzet van dit rapport.

In Tabel 24 worden de grotere fotoagentschappen verzameld.

Sommige persbureaus hebben zich gespecialiseerd in het ontwikkelen van fotomateriaal. Bij het opzoeken van persfotografen in Vlaanderen en Brussel in de VKBO op basis van de NACEBEL-code 74.202 ‘Activiteiten van persfotografen’, blijkt dat er meer dan 300 persfotograven actief zijn waarvan meer dan 80% een zelfstandig natuurlijk persoon is. Dit bevestigt de opmerking hierboven dat het moeilijk is om de juiste natuurlijke en rechtspersonen uit de lijst te lichten.

De VVJ, de Vlaamse Vereniging van Journalisten, vermeldt 9 fotoagentschappen. Deze werden in de onderstaande tabel opgenomen. Belga Picture en Image Globe zijn bedrijfseenheden van Belga en hebben dus geen eigen KBO-nummer. Gezien de omvang van Belga, is het wel van belang Belga Picture en Image Globe[26] hier te vermelden.

[26] Belga en Van Parys Media, “About us”, http://www.imageglobe.be/portal/about-us

1.3.1.3. Mediabureaus

Een relatieve jonge specialisatie binnen de waardeketen is het ontstaan van mediabureaus. In tegenstelling tot reclameregies die de praktische uitvoering van reclamespots organiseren, specialiseren zij zich in het adviseren van adverteerders welke mediaplatformen of een combinatie hiervan het meest efficiënt zijn.

Tussen 2002 en 2011 kwamen er meer mediabureaus op de markt met een verhoging van het aantal werknemers tot gevolg. Door de toename nam de concurrentie toe.[27]

In België zijn de volgende mediabureaus gekend:

[27] Wim de Mont, PUB, “Mediabureaus tussen 2002 en 2010 : Meer omzet, minder winst”, pub5, 5 april 2012 

1.3.1.4. Reclameregies

Reclameregies bieden in de eerste plaats reclameruimte aan in de periodieke publicaties, die door adverteerders of mediacentrales worden ingevuld. Hierdoor vormen zij de link tussen adverteerders en uitgeverijen. Hierbij moet een onderscheid gemaakt worden tussen interne en externe regies.

Uitgeverijen hebben vaak een aparte bedrijfseenheid of dochteronderneming die een deel van de regie voor haar rekening neemt – de interne regie. Een op zichzelf bestaand bedrijf dat niet exclusief aan één uitgeverij kan worden gelinkt is een externe regie. In de dagbladsector is slechts één externe regie aanwezig, namelijk Scripta NV, een joint venture van de uitgeversgroepen Corelio, Concentra Media en IPM met nationaal bereik. Dit wordt geïllustreerd in Tabel 26: Reclameregies voor de Vlaamse betalende dagbladen. De andere regies in onderstaande tabel zijn telkens interne reclameregies.

Tabel 26 : Reclameregies voor de Vlaamse betalende dagbladen[28]

Infofragment : Newspaperwork

Newspaperwork is een online marketing platform dat in augustus 2012 werd opgericht door verschillende mediabedrijven die instaan voor betalende Belgische krantentitels. Het platform is sinds september online. Het vormt een kenniscentrum dat de impact van dagbladadvertenties zichtbaarder maakt en de creativiteit ervan wil aanmoedigen.

Zoals getoond in Tabel 27: Reclameregies van periodieke publicaties doen uitgeverijen van periodieke bladen voor de reclameregie vaker beroep op externe regies.

Daarnaast zijn er nog regies die zich bezig houden met niche of merkgerelateerde magazines, zoals Media Service (bv. Boer en tuinder, Idee, Cactus, Management en Techniek,.. ) en Custom Regie (bv. BeTV, Delhaize, Live, Brico Magazines, IKEA …).

De meeste gratis bladen zorgen intern voor de reclameregie. Wanneer gratis bladen toch beroep doen op een externe regie, komen ze vaak terecht bij Roularta Local Media. 

Infofragment : Crossmediale cel 'The Pool'

Door de toenemende convergentie en crossmedialiteit van media en om adverteerders een beter bereik te bieden van de beoogde doelgroep, hebben de bedrijven binnen De Vijver Media (Corelio, Humo Media, Sanoma Media en SBS Belgium) een crossmediale cel, ‘The Pool’, opgericht. De bedoeling is dat adverteerders via ‘The Pool’ hun advertenties gemakkelijk zowel via print, digitaal als audiovisueel kunnen bekendmaken en zo een verhaal kunnen creëren. Het is een overkoepelende cel die de verschillende mediamerken optimaal gaat combineren voor crossmediale campagnes.[Verwijzing 29]

---

[Verwijzing 29] Corelio, “Corelio, Humo Media, Sanoma Media en SBS Belgium lanceren ‘The Pool’”, 23 februari 2012
http://www.corelioconnect.be/nl/content/corelio-humo-media-sanoma-media-en-sbs-belgium-lanceren-%E2%80%98-pool%E2%80%99