1.3.3. Distributie: Geschreven pers

De distributie van gedrukte media verschilt beduidend van die van andere mediavormen. Zo wordt bij radio, tv  en internet het mediaproduct elektronisch verspreid via een netwerk. Hierdoor ontvangt de eindgebruiker zijn mediaproduct via een ontvangsttoestel (bv. radiotoestel, tv-toestel, computer). Bij geschreven pers daarentegen is er een fysieke overdracht van elk gedrukt exemplaar.

Er is dus logistieke actie vereist om het blad tot bij de lezer te brengen. De lezer kan zich via een abonnement engageren tot regelmatige aankoop of kan beslissen om een exemplaar van een krant of een tijdschrift aan te schaffen via losse verkoop.

In het geval van een abonnement brengt bpost of een dagbladhandelaar het dagblad rechtstreeks tot bij de consument aan huis.

Wanneer de lezer het dagblad zelf aankoopt bij de dagbladhandelaar of distributieketen wordt het dagblad door AMP tot bij de verschillende dagbladhandelaars of distributieketens (vb. warenhuizen, tankstations,…) gebracht. De dagbladhandelaars kunnen ook zelf zorgen voor de verdere verdeling van de kranten en tijdschriften. Sommige zelfstandige dagbladhandelaars maken geen gebruik van de verdeeldiensten van AMP en halen zelf hun kranten op bij de uitgeverij.

De bedrijven die dagbladen verdelen verzorgen ook de distributie van periodieke bladen, maar daarnaast verdeelt ook Imapress NV periodieke bladen naar de lezer of handelaar/keten.

Een groot aantal dagbladhandelaars hebben zich verenigd onder Press Shop NV. Deze distributieketen telt ongeveer 270 winkels in België, uitgebaat door zelfstandige ondernemers. Begin 2012 werd het concept licht aangepast. Er wordt beter ingespeeld op de behoeften van de consument door een onderscheid te maken op basis van de locatie waar een winkel van Press Shop NV zich bevindt. Naast de merknaam Press Shop (voornamelijk winkels in shoppingcentra, winkelstraten, internationale instellingen,…), wordt nu ook de merknaam One Minute gebruikt. Een ander deel werkt onder de naam Relay en het nieuwe merk Hubiz. Zij zijn voornamelijk terug te vinden in luchthavens, trein- en metrostations.

Tenslotte vermelden we ook nog het forum www.perswinkel.be, een gezamenlijk initiatief van enkele zelfstandige dagbladhandelaars. 

Infofragment: daling van het aantal krantenwinkels

Naar aanleiding van de aankondiging door het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen in het najaar van 2010 dat er 1000 krantenwinkels in tien jaar tijd (van 5.750 in 2000 naar 4.750 in 2010) verdwenen zijn en het nogmaals aankaarten van deze situatie door Unizo in 2011 en 2012, werd deze problematiek reeds in de vorige edities van het mediaconcentratierapport aangekaart.

Hierbij werd aangehaald dat krantenwinkels hun deuren vooral sluiten door de lange werkdagen, de krappe winstmarges en het feit dat almaar meer tankstations en grootwarenhuizen kranten en tabak verkopen. Verder werd vermeld dat van handelaars verwacht wordt dat ze klanten werven door gratis producten bij kranten en tijdschriften te verdelen. Maar eenmaal gelanceerd, proberen de uitgevers de klant aan zich te binden door hem een voordelig abonnement aan te bieden.[Verwijzing 35] 

De krappe winstmarges volgen uit het gegeven dat krantenwinkels ook steeds meer moesten betalen aan distributiekosten aan AMP, dat zorgt voor het transport van perstitels naar verkooppunten. In 2009 verdubbelde AMP zijn transportkosten en wijzigde het retoursysteem waardoor onverkochte magazines die krantenwinkels soms ook onbesteld ontvingen, niet meer teruggenomen werden.

Deze situatie werd uiteindelijk, onder andere door Unizo, aan het Hof van Beroep voorgelegd. Deze besliste 29 mei 2012 dat AMP zijn machtspositie misbruikte op de markt van de persdistributie in België.

---

[Verwijzing 35] Het Nieuwsblad, “Elke week sluiten twee krantenwinkels”, 23 september 2010.  

 

Infofragment: Publica Promotion

De onderneming Publica Promotion (KBO-nummer 438311821) neemt een speciale plek in als verdeler van periodieke bladen. De onderneming specialiseert zich namelijk in het verdelen van pakketten van oude edities van periodieke bladen in nieuwe staat in wachtzalen. 

Gratis bladen kunnen verspreid worden op verschillende wijzen. Sommige bladen vindt men terug in displays die opgesteld staan in het straatbeeld, in winkels of in treinstations. Vooral via die laatste mogelijkheid is Metro erin geslaagd een aanzienlijk publiek te bereiken. Andere gratis bladen worden via huis-aan-huis-bedeling verdeeld. In Tabel 32 vindt de lezer de belangrijkste verdelers van gratis pers in Vlaanderen terug.