Rapport Mediaconcentratie in Vlaanderen 2016

Rapport Mediaconcentratie 2016: Merken staan centraal, concentratie in Vlaamse mediasector blijft verder toenemen!

De Vlaamse Regulator voor de Media, de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media, publiceert vandaag het rapport ‘Mediaconcentratie in Vlaanderen 2016’.

De algemene conclusie van het rapport 2016 is dat:

Convergentie en crossmedialiteit zijn ingeburgerd in het Vlaamse medialandschap. Merken zijn de belangrijkste ankerpunten geworden (vb. 2BE werd Q2) en worden probleemloos van de ene mediavorm naar de andere geëxporteerd.

In de Vlaamse mediasector komen veel vormen van horizontale, verticale en crossmediale concentratie voor. Dit geldt in en tussen segmenten van verschillende mediavormen (vb. overname Base door Telenet, overname Mobile Vikings door Medialaan).

Het Vlaamse aanbod aan klassieke mediaproducten is voor 80 tot 100% van de markt in handen van negen mediagroepen. Dit kan een risico inhouden voor de diversiteit van het aanbod.

Op radiovlak blijft het VRT-aandeel meer dan de helft bedragen.
De dominante televisiedistributeur Telenet is in toenemende mate actief in andere delen van de televisiewaardeketen. Zo is Telenet door departicipatie in De Vijver Media actief in productie (Woestijnvis) en aggregatie (zenders VIER, VIJF en ZES). Daarnaast nam het bedrijf ook mobiele telefonie-operator BASE over.
De krantenmarkt wordt gedomineerd door slechts twee grote uitgevers: De Persgroep en Mediahuis

Belangrijkste conclusies per mediasoort:

Radio:

Ten gevolge het overwicht van de VRT-zenders blijft de concentratie binnen de Vlaamse radio zeer groot. De concentratie vergrootte zelfs nog in 2016.

De komende jaren staan enkele veranderingen op til. De landelijke private radio-omroepen worden decretaal verplicht om te investeren in DAB+. Om in afwachting van een analoge switch-off de diversiteit in het commerciële radiolandschap te bewaren, wordt een nieuwe categorie van commerciële radio-omroepen in het leven geroepen in de vorm van commerciële netwerkradio’s. Deze radio’s kunnen vanaf 1 januari 2018 worden opgestart. Lokale radio’s krijgen na 31 december 2017 de mogelijkheid om gebruik te maken van specifieke frequentiepakketten, zodat de mogelijkheid tot ketenvorming verdwijnt.

Televisie:

Bij de televisieomroeporganisaties deden zich vele verschuivingen voor (KADET, CAZ, Q2, ZES). Deze ontwikkelingen moeten gezien worden in het kader van het duidelijker positioneren van zenders voor de advertentiemarkt.

De mediagroepenconcentratie bij de televisieomroepen is groot. Door de verkoop van Bites Europe (Acht/CAZ) aan Medialaan en de start van ‘ZES’ (SBS) zal deze concentratie enkel nog toenemen.

Doorbraak van OTT (Over The Top Televisie, televisiedistributie via internet). Via Proximus TV Overal, STIEVIE of Yelo Play kan de Vlaamse kijker naar televisie kijken via internet. Maar ook de Vlaamse zenders zelf profileren zich op dit terrein. Via hun website en/of app stellen ze meer en meer televisiecontent beschikbaar. Bovendien betreden internationale spelers de Vlaamse televisiemarkt via het internet (vb. Netflix).

Op distributievlak blijft Telenet de belangrijkste speler. Ten gevolge de openstelling van de kabel lanceerde Orange een nieuw aanbod voor digitale televisie.

Geschreven pers

Door de dalende verkoopcijfers en advertentieopbrengsten, blijft de gedrukte pers het moeilijk hebben. Dit geldt voornamelijk voor de magazines. Bij de dagbladen wordt de daling in de gedrukte verkoop voor een stuk gecompenseerd door stijgende digitale verkoopcijfers (voornamelijk bij de ‘kwaliteitskranten’).

De concentratie bij de uitgeversgroepen van kranten is sterk toegenomen door de oprichting van Mediahuis in 2013. De 7 belangrijkste betalende kranten worden sindsdien uitgegeven door slechts 2 uitgeverijen : De Persgroep en Mediahuis.

Beleidsaanbevelingen:

De VRM formuleert in het rapport enkele beleidsaanbevelingen om de mediadiversiteit in Vlaanderen te bevorderen. Deze aanbevelingen hebben betrekking op DAB+, must-offer en de rapportering over televisie kijken via internet

De VRM vraagt bijkomende bevoegdheden met betrekking tot de privacybescherming.

Concentraties aan mandaten:

Voor het eerst rapport de VRM ook over concentraties aan mandaten. Er werd nagegaan hoeveel personen bij meerdere bedrijven een wettelijke functie bekleden. Uit de analyse blijkt dat 15 personen 10 of meer mandaten hebben. De grootste concentratie aan mandaten situeert zich bij de lokale radio’s, waar 1 persoon 74 functies bekleedt. Deze informatie werd per mediavorm uitgetekend in een grafiek.

Het inhoudelijke luik van het rapport werd op 1 oktober 2016 afgesloten. Wijzigingen die nadien werden aangekondigd, zijn niet meer opgenomen in het rapport.