De algemene conclusie van het rapport 2012 is dat :
- De Vlaamse mediasector wordt "in zijn totaliteit" niet gedomineerd door een specifieke mediagroep, toch bestaan binnen verschillende deelmarkten hoge concentratievormen.
- De vele bewegingen en veranderingen in 2012 hebben de bestaande mediaconcentratie niet doen toenemen.
- In de Vlaamse mediasector steken convergentie en crossmedialiteit steeds vaker de kop op. Eenzelfde media-inhoud wordt via verschillende kanalen tot bij de consument gebracht. Meer en meer vervagen zo de grenzen tussen de verschillende mediavormen en ontstaan er mengvormen.
- De onderlinge verhouding tussen de mediagroepen is gewijzigd. Zo ontwikkelde De Vijver Media zich tot een volwaardige mediagroep met een divers aanbod. Alfacam kreeg dan weer te maken met een moeilijk financieel jaar wat impact had op de activiteiten van de groep. Maar hoewel de verschillende mediagroepen elkaar beconcurreren vinden ze elkaar ook voor verschillende vormen van samenwerking (dit leidt tot vergaande verstrengeling van de mediagroepen).
Met betrekking tot de toenemende mate van convergentie en crossmedialiteit stelt de VRM dat de huidige regelgeving niet volledig toepasbaar is voor deze nieuwe media. Eveneens merkt de VRM op dat door het gebruik van nieuw technologieën (o.a. sociale media, interactieve digitale televisie, ...) de gebruiker, al dan niet bewust, veel persoonlijke informatie vrijgeeft. Wanneer deze informatie verzameld wordt, heeft deze potentieel een zeer grote waarde (o.a. commercieel). De VRM vraagt de overheid dan ook om waakzaam te zijn over de manier waarop deze informatie toegankelijk wordt gemaakt.
Conclusies per mediasoort :
Het Vlaamse televisielandschap kende in 2012 wijzigingen in alle segmenten van de waardeketen. De openbare omroep kreeg een derde net, er was de nieuwe start voor VIER en VIJF, tal van nieuwe productiehuizen werden opgericht, Telenet ging van start met een DVB-T aanbod Teletenne, ....Nieuwe technologieën blijven de inkomstenmodellen voor televisieomroepen onder druk zetten. De spanningen rond de verdeling van inkomsten tussen verschillende schakels in de keten blijven zo bestaan.
Bij de radiosector is het belangrijkste nieuwe gegeven dat radio Nostalgie, die voorheen als een keten van regionale zenders opereerde, zijn administratieve situatie aan de werkelijkheid heeft aangepast. Radio Nostalgie werd in 2012 dan ook officieel een landelijk radio. Hierdoor kent Vlaanderen drie landelijke private radio's en zijn er geen private regionale zenders meer.
De sterke tendens naar groepering van lokale radio's blijkt in 2012 bestendigd. De radio's die deel uitmaken van een samenwerkingsverband vertegenwoordigen 71% van het totaal aantal actieve lokale radio's. De VRM merkt hierbij op dat radiomakers het bestaande kader in de praktijk anders inkleuren dan dat het oorspronkelijk door de beleidsmaker was voorzien. De VRM stelt het beleid voor om bij de opmaak van het volgend frequentieplan hier eventueel op te anticiperen.
In het segment van de geschreven pers vielen er weinig wijzigingen in het aanbod te noteren. Het valt algemeen op dat de digitalisering steeds belangrijker wordt. Zo noteerden bijna alle dag-en periodieke bladen een grote stijging in het aantal unieke bezoekers op hun website.
De sector kende echter een moeilijk jaar. Zo is het aantal verkochte exemplaren van de kranten gedaald en kregen ook de periodieke bladen klappen. De concentratie bij de geschreven pers bleef nagenoeg constant.
Voor internet besluit de VRM dat deze markt steeds belangrijker wordt. Dit zowel naar interesse bij de consument als wat de reclame-investeringen betreft. Ook in deze sector bleef de concentratie gelijk.
Het inhoudelijke luik van het rapport werd begin november 2012 afgesloten. Wijzigingen die nadien werden aangekondigd zijn niet meer opgenomen in het rapport.
Het rapport kan worden geraadpleegd op de rapportensite van de VRM: http://www.vrmrapporten.be/rapporten/mediaconcentratie-2012 (nieuw venster)
Een gedrukt exemplaar kan besteld worden via het elektronisch bestelloket van de Vlaamse overheid (nieuw venster)