Korte samenvatting van de beslissing:
Over het Content Creator Protocol
De herziene Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten werd in 2021 omgezet in het Vlaamse Mediadecreet. Hierdoor kunnen kanalen en profielen op sociale mediadiensten zoals Youtube, Instagram en Tiktok ook beschouwd worden als audiovisuele mediadiensten of omroepdiensten. Bijgevolg moeten ook de bepalingen uit het Mediadecreet met betrekking tot commerciële communicatie nageleefd worden.
Zo bepaalt artikel 53 van het Mediadecreet dat commerciële communicatie en boodschappen van algemeen nut gemakkelijk als zodanig herkenbaar moeten zijn. Dit geldt dus ook voor content creators, influencers en vloggers die onder de definitie vallen van omroeporganisatie.
Zoals bepaald door de algemene kamer van de VRM op de vergadering van 27 september 2021 is er sprake van duidelijk herkenbare aanduiding indien volgende drie elementen cumulatief aanwezig zijn in elke video:
- Het woord “advertentie” of “publiciteit” staat aan het begin van de beschrijving
- Het merk, product of dienst is getagd aan het begin van de beschrijving
- De disclaimer feature voor het gebruik van commerciële communicatie van de platformdienst werd geactiveerd bij het uploaden van de video
Naar aanleiding van de omzetting van de herziene Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten in het Mediadecreet, en de (mogelijke) gevolgen hiervan voor personen die video’s op sociale media plaatsen, heeft de VRM in december 2021 het Content Creator Protocol (CCP) op zijn website gepubliceerd. Dit CCP werd nadien ook nader toegelicht op een webinar, door middel van informatievergaderingen en via persoonlijke contactopname (zoals ook bij Maximiliaan Verheyen het geval was).
In het CCP worden aanwijzingen gegeven voor het duidelijk herkenbaar maken van commerciële communicatie voor volgers en kijkers. De VRM dient echter steeds in concreto, geval per geval, te beoordelen of commerciële communicatie al dan niet gemakkelijk als zodanig herkenbaar is.
Content Creator Protocol – aanduiding commerciële communicatie
Er is sprake van commerciële communicatie in volgende situatie:
- Je vermeldt (visueel en/of auditief) een merk, bedrijf, product of een dienst in je video.
EN - Je ontvangt een voordeel van het bedrijf achter dit merk, product of dienst.
Een voordeel kan bijvoorbeeld zijn: een betaling, een gratis of met korting gekregen product (make-up, verzorgingsproducten, juwelen, kleding, games, mobiele telefoons, speelgoed, …) bruikleen (auto’s, …), eten, drinken, restaurantbezoeken, hotelovernachtingen, reizen, evenementen, unieke ervaringen, cadeaubonnen, een commissie via affiliate link, …
Wanneer een video commerciële communicatie bevat, moet de commerciële communicatie duidelijk herkenbaar worden gemaakt voor volgers en kijkers. Dit gebeurt door volgende drie stappen:
- Label je commerciële communicatie met ‘advertentie’ of ‘publiciteit’ aan het begin van je beschrijving
- Tag je partner (s): @partner
- Geef binnen het platformsysteem aan dat jouw video commerciële communicatie bevat.
Kwalificatie van Maximiliaan Verheyen als Vlaamse omroeporganisatie
De VRM is van oordeel dat Maximiliaan Verheyen moet gekwalificeerd worden als een Vlaamse omroeporganisatie, die bijgevolg onderworpen is aan de verplichtingen uit het Mediadecreet. Hij biedt volgende niet-lineaire televisiediensten aan:
- Maximiliaan Verheyen (Youtube)
- maximiliaanverheyen (Instagram)
- @maximiliaanv (Tiktok)
Die betroffen diensten hebben namelijk een economisch karakter: er worden inkomsten verworven door de activiteiten die uitgeoefend worden op deze diensten. Er is sprake van redactionele verantwoordelijkheid: Maximiliaan Verheyen oefent effectieve controle uit op de keuze van de video’s en de organisatie ervan. Het hoofddoel van de dienst bestaat erin om audiovisuele programma’s te leveren voor het algemene publiek: de video’s worden openbaar online geplaatst voor het algemene publiek, ter informatie, vermaak, educatie of met culturele inslag door middel van elektronische communicatienetwerken.
Vaststellingen bij de online geplaatste video’s van Maximiliaan Verheyen
De VRM controleerde de online video’s van Maximiliaan Verheyen op Youtube, Instagram en TikTok (21 augustus 2022 – 21 september 2022).
Voordien werd Maximiliaan Verheyen reeds verschillende malen gecontacteerd door de onderzoekscel van de VRM, naar aanleiding van door hem online geplaatste video’s waarin mogelijk commerciële communicatie niet gemakkelijk als zodanig herkenbaar werd gemaakt.
Op zijn Youtube, Instagram en Tiktok-profiel werden tijdens de onderzochte periode in totaal vierentachtig video’s online geplaatst.
In acht van deze onderzochte video’s is commerciële communicatie aanwezig die niet als dusdanig gemakkelijk herkenbaar werd gemaakt voor de kijkers. Zo werd in bepaalde video’s geen melding gemaakt van het gebruik van commerciële communicatie. In een andere video werd wel enige notie gemaakt van de aanwezigheid van commerciële communicatie, maar onvoldoende om gemakkelijk als dusdanig herkenbaar te zijn.
De in het Content Creator Protocol voorgestelde stappen om commerciële communicatie gemakkelijk als zodanig herkenbaar te maken werden dus niet, niet volledig of foutief uitgevoerd.
Bij het bepalen van de sanctie wordt rekening gehouden met het gegeven dat deze regelgeving nieuw is voor content creators, influencers en vloggers (ook al werden zij reeds uitvoerig geïnformeerd) en de niet-naleving ervan voor het eerst door de VRM wordt gesanctioneerd.
De VRM besluit Maximiliaan Verheyen te waarschuwen voor deze inbreuken op het Mediadecreet.
Lees meer over het Content Creator Protocol op deze pagina's
Op de hoogte blijven van het nieuws van de VRM?
Twitter: www.twitter.com/vrmmedia
Whatsapp-verzendlijst: +32 474 49 11 48 (voeg VRM toe aan het adresboek in je smartphone en stuur in Whatsapp een bericht met 'naam voornaam, inschrijving')
Linkedin: Onze pagina kan bereikt worden via deze link.
Of schrijf in op onze nieuwsbrief