8.3. Commerciële communicatie met politieke inhoud of vanwege politici

De VRM biedt de Vlaamse omroepen al verscheidene jaren de mogelijkheid aan om voorafgaandelijk richtinggevend advies in te winnen bij de administratie over de conformiteit van geplande uitzendingen, meestal aan de hand van concreet beeldmateriaal. De meeste vragen hebben betrekking op de correcte toepassing van de regels rond commerciële communicatie.

Recent werden er door enkele omroepen vragen gesteld rond de mogelijkheid om reclametijd ter beschikking te stellen aan politici of voor betaalde boodschappen met een politieke inhoud. Uit de huidige regelgeving blijkt niet duidelijk wat hieromtrent mogelijk is.

Artikel 49 van het Mediadecreet staat momenteel toe dat omroepen aan politieke (kandidaat) mandatarissen en politieke partijen commerciële communicatie ter beschikking te stellen tijdens de sperperiode voor de verkiezingen, mits naleving van de wetgeving betreffende de verkiezingsuitgaven. Deze bepaling werd ingevoerd om een gelijke behandeling met de gedrukte politieke advertenties in de verkiezingsperiode mogelijk te maken.

De Wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven verbiedt echter de uitzending van dergelijke reclamespots op radio en televisie tijdens de sperperiode. Artikel 49 van het Mediadecreet kan dus in de praktijk niet worden toegepast.

Volgens uitspraken van het EHRM en het Grondwettelijk Hof is het niet redelijk verantwoord om een absoluut verbod tot uitzending van reclame voor politieke partijen of reclame met een politiek karakter op te leggen.

Vroegere verbodsbepalingen om tegen betaling aan politieke (kandidaat)mandatarissen en politieke partijen zendtijd ter beschikking te stellen of die inhielden dat reclame geen politieke strekking mochten vertonen, werden opgeheven.

Aangezien er geen algemeen verbod meer is om reclame met politieke strekking uit te zenden, zouden politieke (kandidaat) mandatarissen en politieke partijen net zoals andere organisaties (van werknemers of werkgevers of syndicale of andere belangenorganisaties) dit ook kunnen doen. Het lijkt immers absurd dat eenieder reclame met politieke strekking zou kunnen laten uitzenden, behalve politici of politieke partijen zelf.

Het lijkt daarom aan te bevelen decretaal duidelijk vast te leggen of en voor wie reclame met politieke strekking via omroep mogelijk is en binnen welke voorwaarden.