3.1.2.3 Analyse op basis van populariteitscijfers

Volgens de cijfers van de VRIND van 2014 heeft 98% van de Vlaamse bevolking ouder dan 18 jaar tv gekeken de voorbije drie maanden. 96% van de Vlaamse bevolking gebruikte de televisie om op de hoogte te blijven van de actualiteit. Terwijl het aandeel Vlamingen dat het televisienieuws volgt ongeveer hetzelfde is gebleven over de periode 2000-2014 is het dagelijks gebruik ervan fors verminderd. De gemiddelde Vlaming blijft dus dit medium gebruiken om zich op de hoogte te stellen van de actualiteit, maar hij doet dat minder frequent.[109]

Uit de studie van Digimeter uit 2015 blijkt dat 97% van de Vlaamse huishoudens toegang heeft tot een televisietoestel. 78% van de Vlaamse huishoudens kijkt dagelijks tv op zijn televisietoestel, 13% via de laptop, 8% via de smartphone en 6% gebruikt zijn tablet. 60% van de Vlamingen beweert dagelijks lineair te kijken, 30% beweert dagelijks timeshifted te kijken. Ondanks de stijging van nieuwe vormen van tv consumptie zoals Netflix, lijken de traditionele televisieomroepen stand te houden. 86% van de Vlaamse huishoudens is ingeschreven op digitale televisie en 78% kijkt dagelijks tv op zijn tv-toestel. Er ontstaan wel nieuwe vormen van tv kijken: 12% heeft een abonnement op Netflix (geschatte gebruikers tussen 120.000 en 155.000) en 26% streamt maandelijks films of series op zijn computer.[110]              

Uit de studie blijkt ook dat 56,8% van de Vlamingen dagelijks naar de nationale tv kijkt voor zijn nieuwsgaring. Dit is een daling van 3,3% ten opzichte van de vorige studie uit 2014. Televisie blijft wel het meest geprefereerde medium voor nieuwsconsumptie (25,2%).[111]

3.1.2.3.1            Productiehuizen

Sommige productiehuizen werken in opdracht van meerdere televisie-omroeporganisaties, sommige voor één enkele en er zijn ook interne productiehuizen. Het digitale magazine Inside TV geeft wekelijks een overzicht van producties die in de maak zijn, of op Vlaamse televisie-omroepen uitgezonden worden. In de eerste jaarhelft van 2016 werden in de overzichten van Inside TV (met de interne productiehuizen van de omroepen inbegrepen) in totaal 17 productiehuizen vermeld die 5 of meer producties verzorgen. Zij worden weergegeven in Tabel 72. Ze verzorgden samen 251 producties.

Daarnaast werden er in Inside TV 41 productiehuizen vermeld met minder dan 5 producties. 3 daarvan verzorgden 4 producties, 5 productiehuizen maakten elk 3 producties, 8 productiehuizen stonden in voor telkens 2 producties en 25 productiehuizen werden met slechts 1 productie vermeld.

Wanneer diezelfde informatie vanuit het perspectief van de omroepen bekeken wordt, blijkt dat vooral VRT, Medialaan en SBS zeer veel Vlaamse producties programmeren. Die maken ze ofwel in eigen huis, ofwel doen ze beroep op verschillende onafhankelijke productiehuizen.

Productiehuis

Aantal

Opdrachtgevers

V

R

T

M

e

d

i

a

l

a

a

n

S

B

S

V

I

M

N

S

t

u

d

i

o

1

0

0

P

r

o

x

i

m

u

s

S

a

n

o

m

a

C

o

n

c

e

n

t

r

a

T

e

l

e

n

e

t

L

i

f

e

!

T

V

 

D

i

s

c

o

v

e

r

y

R

e

g

i

o

n

a

a

l

W

a

l

l

o

n

i

ë

 

N

e

d

e

r

l

a

n

d

O

n

l

i

n

e

 

F

i

l

m

 

I

n

t

e

r

n

a

t

i

o

n

a

a

l

O

n

b

e

k

e

n

d

VRT

78

78

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Medialaan[112]

26

 

25

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Studio 100

21[113]

12

2

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

1

7

1

 

 

 

deMENSEN

16

12

3

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sputnik Media

15

6

 

4

 

 

 

 

 

 

 

2

1

 

2

 

 

 

 

SBS Belgium

14

 

 

14

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zodiak Belgium

12

3

7

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

Woestijnvis

11

1

 

10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hotel Hungaria

10

5

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

1

1

 

 

WBITVP Belgium

8[114]

2

3

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

Eyeworks Belgium

8

3

3

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dedsit

6

 

3

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

Menuet

6[115]

1

4

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

FremantleMedia Belgium

5

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

Panenka

5

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De Chinezen

5

4

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het Nieuwshuis

5

1

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Andere

68[116]

29

19

8

2

1

 

 

1

1

3

 

 

1

2

 

 

 

3

Totaal aantal producties

313[117]

162

69

51

2

5

1

3

2

2

3

2

1

3

13

1

1

2

4

Totaal aantal productiehuizen

58

36

22

15

2

3

1

1

2

2

2

1

1

3

6

1

1

2

4

Tabel 72: Productiehuizen (interne inbegrepen) die in de eerste jaarhelft van 2016 5 of meer producties verzorgden

Bron: VRM o.b.v. Inside TV

Om de populariteit van het aanbod van de productiehuizen te bestuderen, werd gebruik gemaakt van de top 100 van populairste televisieprogramma’s. Voor elk programma werd nagegaan welk productiehuis (intern of extern) het programma heeft gemaakt.                

In 2015 werden de 100 populairste programma’s gemaakt door 22 productiehuizen. Een groot deel van de top 100 werd echter ingenomen door voetbalwedstrijden, wielrennen en veldrijden.

Omdat een top 100 op jaarbasis een vrij beperkte dataset oplevert, werd deze oefening herhaald voor meerdere jaren. De 30 best scorende productiehuizen werden verzameld in Tabel 73: Aantal vermeldingen in top 100 per productiehuis. Er moet worden opgemerkt dat top 100-noteringen slechts een deel van de volledige programmatie vertegenwoordigen. Zij geven louter een indicatie en geen absoluut bewijs over de concentratiegraad binnen de sector van productiehuizen.

De populariteit van de programma’s van productiehuizen hangt uiteraard ook af van de plaats in het programmaschema en dit wordt bepaald door de zenders. Hiermee hangt ook de plaats in de elektronische programmagids samen (mede bepaald door de distributeurs).

Tabel 73: Aantal vermeldingen in top 100 per productiehuis

Productiehuis

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

VRT

30

33

28

48

42

51

46

Medialaan/TvBastards

3

5

7

3

5

5

11

deMensen nv

4

12

9

4

7

5

6

Buitenlandse productie

16

3

7

5

5

7

6

Eyeworks nv

7

3

5

3

5

2

6

Zodiak Belgium nv

-

-

-

-

-

2

5

De Chinezen bvba

-

-

-

1

2

1

3

DED’s It Productions cvba

-

2

3

1

1

3

2

Skyline Entertainment nv

2

2

1

2

3

1

2

Woestijnvis nv

6

20

16

13

4

2

1

De Filistijnen bvba

2

2

1

3

3

2

1

Endemol België nv

3

-

1

1

1

2

1

Koeken Troef bvba

-

1

1

2

1

2

1

Menuet bvba

1

-

2

2

1

2

1

FremantleMedia Belgium nv

2

1

3

4

2

1

1

Hotel Hungaria bvba

-

-

1

1

1

1

1

XINIX nv

-

-

-

-

-

1

1

Blazhoffski bvba

-

-

1

-

-

-

1

Bonka Circus nv

-

-

-

-

-

-

1

Het Nieuwshuis

-

-

-

-

-

-

1

Panenka nv

-

-

-

-

-

-

1

Studio 100 nv

-

-

-

-

-

-

1

Alaska-TV bvba

-

-

-

-

1

2

-

WBITVP Belgium bvba

-

-

-

-

-

2

-

Sultan Sushi bvba

-

5

2

1

4

1

-

Kanakna Productions nv

7

5

6

2

3

1

-

Sputnik TV bvba

1

-

1

1

1

1

-

RV Productions nv

2

2

1

1

-

1

-

De TV-makers nv

-

2

1

-

1

1

-

SBS Belgium nv

-

-

-

-

4

-

-

Aantal Vlaamse productiehuizen

26

17

24

21

23

24

21

Bron: VRM o.b.v. CIM, Inside TV en eigen onderzoek 

Wanneer we de marktaandelen van de productiehuizen berekenen (o.b.v. aantal producties) kunnen de concentratiemaatstaven C4 en HHI berekend worden (Tabel 74). Bij de berekening van deze marktaandelen wordt geen rekening gehouden met kijkcijfers of kosten, enkel het aantal producties opgetekend in de eerste zes maanden van 2016 in het tijdschrift Inside TV wordt gebruikt. Als meerdere productiehuizen tot een mediagroep behoren, bv. Shelter en Medialaan, werden deze marktaandelen samengeteld. Uit de HHI blijkt dat de markt van de productiehuizen een lage concentratiegraad kent.

 

2016

C4

49,69%

HHI

0,0897

Tabel 74: Concentratie-indexen productiehuizen op basis van aantal producties 2016

Bron: VRM o.b.v. CIM, Inside TV en eigen onderzoek

3.1.2.3.2           Televisieomroeporganisaties                                                     
3.1.2.3.2.1            Kijkcijfers                                                               

De CIM-cijfers over de kijktijden voor de belangrijkste Vlaamse omroepen worden publiek gemaakt op de CIM-website. Kijktijden zijn gedefinieerd als het aantal minuten dat een Vlaming per dag naar televisie kijkt. De verdeling wordt weergegeven in Figuur 55: Aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd in 2015 (totale bevolking).

Figuur 55: Aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd in 2015 (totale bevolking) - tekstuele beschrijving figuur 55

Bron: CIM, CIM TV – Noord, 1/1 - 31/12/2015, 02-26h, doelgroep & gasten - GfK Belgium nv, geraadpleegd op 13/07/2016

In Figuur 56: Evolutie van de aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd wordt een evolutie geschetst van het aandeel van de omroepen sinds 2006.

Eén kende in het begin van deze 10 jaar een constante groei, maar in 2012 werd een daling ingezet. 2015 was wel weer een goed jaar voor Eén. In tegenstelling tot Canvas/Ketnet, dat een moeilijk 2015 kende t.o.v. 2014. Dit kan voor een deel verklaard worden door de afwezigheid van het WK voetbal. Canvas zond in 2014 het merendeel van die wedstrijden uit. De kijktijden voor VTM ondergingen tot 2013 een lichte daling. Sinds 2014 nam het aandeel weer toe. VIER en VIJF bleven vorige jaren rond 6% en 3% schommelen maar kenden vanaf 2013 toch een lichte stijging tot respectievelijk 7,8% en 3,9%.

Op 1 januari 2010 werd door het CIM uitgesteld kijken of Time Shifted Viewing (TSV) geïntroduceerd in de meting van de kijkcijfers. Het CIM meet sindsdien niet enkel het kijken naar televisieprogramma's op het moment van uitzending maar ook programma's die tot en met 6 dagen later worden (her)bekeken. De kijkmeter registreert ook ander gebruik van het tv-toestel, zoals dvd kijken, gaming, foto's bekijken enzovoort.

Door de uitgebreide opnamemogelijkheden wijken steeds meer kijkers uit naar uitgesteld kijken om geen programma’s te missen. Bij populaire reeksen loopt het aandeel uitgesteld kijken op tot een derde van het totaal aantal kijkers. Het kan een bedreiging vormen voor de inkomstenmodellen van de omroepen aangezien de reclameblokken doorgespoeld kunnen worden. Om dit te counteren bieden omroepen ook de mogelijkheid om via hun websites programma’s uitgesteld te bekijken. Heel veel jongeren blijken dit te doen. Kijkers krijgen dan wel reclame te zien die niet kan worden doorgespoeld.

INFOFRAGMENT 23: KIJKEN WANNEER JE WIL
Callboys, een Vlaamse tv-serie op VIER, is het eerste tv-programma waarnaar 50 procent van het publiek uitgesteld kijkt. Fictie is het tv-genre dat het meest achteraf bekeken wordt. Maar nog nooit keek zoveel volk uitgesteld. Tot nu toe was de verhouding meestal 70 procent (live) – 30 procent (uitgesteld). Bovendien blijkt ook de cijfers van CIM dat de reeks het vooral goed doet bij jongere kijkers.[118]

Het uitgesteld kijken leidt tot conflicten tussen omroepen en distributeurs over de verdeling van de inkomsten. Het thema werd in het Vlaams Parlement opgevolgd onder de benaming “Signaalintegriteit”, wat heeft geleid tot een aanpassing van het Mediadecreet op 19 juli 2013.

Sinds 1 januari 2016 meet de CIM internet studie ook de videostreaming via pc, tablets en smartphones op enkele Belgische websites. Kijken we naar de resultaten van de eerste week, d.w.z. de week van 4 tot 10 januari 2016, dan zien we dat zes videoplayers gemeten werden en dat gaf volgend resultaat:

Mediaplayer

Dagelijkse paginaopvragingen

Tijd gespendeerd / paginaopvraging (minuten)

Marktaandeel volgens paginaopvragingen

Medialaan player             

253.839

7

42,83%

Deredactie player

191.119

4

32,24%          

VRT player

87.429

2

14,75%

Eén player

55.411

2

9,35%                                  

Roularta player

1.816

4

0,31%

VIJF player

3.104

2

0,52%

Tabel 75: Gegevens i.v.m. videostreaming

Bron: internetstudie CIM (4-10 januari 2016)

Uit deze eerste streamingdata van het oplage- en kijkcijferinstituut CIM blijkt dat online kijkers ruim een kwart miljoen video’s per dag bekijken op de onlinevideoplayer van Medialaan.[119]

Figuur 56: Evolutie van de aandelen van de Vlaamse zenders in gemiddelde kijktijd 2006-2015 - tekstuele beschrijving figuur 56

Bron: VRM op basis van CIM

Wanneer de kijkcijfers voor de zenders per omroeporganisatie gegroepeerd worden (zie Tabel 76:), kunnen de concentratiemaatstaven C3 en HHI berekend worden. We kiezen er hiervoor om de C3 i.p.v. C4 te berekenen omdat er tot en met 2011 enkel cijfers beschikbaar zijn van de drie grote televisiespelers VRT, Medialaan en SBS.

Over de periode 2006-2015 blijft de concentratie nagenoeg constant. Daarbij dient opgemerkt te worden dat het gezamenlijk marktaandeel van de drie grootste spelers zakte van 82% in 2008 naar 78,9% in 2012, maar daarna opnieuw steeg naar 81,2% in 2015. Ook de HHI-index schommelt: van 0,2582 in 2007 tot 0,2714 in 2010, terug naar 0,2590 in 2015. De opkomst van nieuwe themazenders is positief te noemen in dit kader. De verkoop van Bites Europe aan Medialaan en de start van een nieuwe zender ‘ZES’ door SBS zal de mediagroepenconcentratie echter doen toenemen.

Tabel 76: Concentratie-indexen omroeporganisaties op basis van kijkcijfers 2006-2015

 

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

C3

81,00%

80,00%

82,00%

82,00%

80,00%

80,00%

78,90%

79,6%

81,19%

81,2%

HHI

0,2603

0,2582

0,2682

0,2742

0,2714

0,2622

0,2559

0,2564

0,2617

0,2590

Bron: VRM op basis van CIM TV – Noord, 1/1/2006-31/12/2015, 02-26h, doelgroep & gasten - GfK Belgium

Figuur 57: Evolutie concentratie omroeporganisaties 2006-2015 - tekstuele beschrijving figuur 57

Bron: VRM op basis van CIM TV – Noord, 1/1/2006-31/12/2015, 02-26h, doelgroep & gasten - GfK Belgium                                                                            

3.1.2.3.2.2           Online populariteit van tv-merken

Omroepen lonken niet enkel naar de kijker via het televisietoestel. Je kan steeds meer programma’s bekijken op de website van een omroep en omroepen zijn ook actief op sociale media. De grafiek hieronder geeft een overzicht van de online populariteit van enkele Vlaamse omroepmerken. Het aantal websitebezoeken staat op de primaire as (links) en het aantal volgers op sociale media op de secundaire as (rechts).

De populairste website blijft sporza.be, de sportwebsite van de VRT, mede dankzij live videostreams van sportevenementen. Deredactie.be[120], de nieuwssite van de VRT, staat op de tweede plaats en vtm.be vervolledigt de top drie. Het is belangrijk om weten dat VTM Nieuws en VTM Koken onderdeel zijn van vtm.be, en die cijfers daar dus ook in zitten.

De drie omroepmerken Sporza, Deredactie en VTM springen er ook uit qua aantal volgers op sociale media. Als we opsplitsen naar de verschillende soorten sociale media zien we dat zowel op Facebook als op Twitter Deredactie, Sporza en VTM het populairst zijn.[121] VTM Nieuws komt wel dichterbij. VTM, Q2 en Ketnet hebben de populairste YouTube-kanalen. Instagram wordt dan weer vooral succesvol gebruikt door VTM, Ketnet en Eén. Sinds juli 2015 bestaat ook een apart Instagramkanaal van VTM Nieuws met korte nieuwsfilmpjes. Ook Snapchat hebben de omroepmerken tegenwoordig gevonden.

Opvallend is dat de zenders zelf van de VRT (Een, Canvas en Ketnet) online heel wat minder populair zijn dan de merken Deredactie en Sporza.

Figuur 58: Online populariteit televisieomroepmerken - tekstuele beschrijving figuur 58

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek bij betrokken sociale netwerken in september 2016

In de figuur hieronder worden de marktaandelen van de mediagroepen getoond. We zien dat de openbare omroep zeer overheersend is in het online omroeplandschap. Dit is meer uitgesproken bij de websites dan bij de sociale mediaprofielen ( de grafiek bevat geen streamingcijfers). Bij websitebezoeken is er geen categorie andere[122] en gaat het enkel om websites van tv-merken van VRT, Medialaan en SBS Belgium.

Figuur 59: Marktaandelen mediagroepen televisie - tekstuele beschrijving figuur 59

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek

Wanneer we kijken naar apps, zien we dat er eind 2015 geïnvesteerd is in nieuwe apps om televisie op te kijken. Jonge tv-kijkers kiezen meer en meer voor deze alternatieve manier van kijken. Via het internet boksen zenders zo op tegen grote internationale groepen als Google en Facebook. Maar de Vlaamse zenders slagen er met hun digitale initiatieven aardig in om jonge kijkers ook op het web aan zich te binden. Zo werden vorig jaar via de VTM-app de afleveringen van VTM-programma’s meer dan dertig miljoen maal bekeken.[123]

Medialaan neemt hierin duidelijk het voortouw. Haar belangrijkste zender VTM heeft een app waar niet alleen content herbekeken kan worden, maar ook live tv gestreamd kan worden. De STIEVIE FREE app werd begin 2016 gelanceerd. Via deze app kunnen alle programma’s van de zenders van Medialaan gratis bekeken worden, tot zes dagen nadat ze (lineair) zijn uitgezonden. De app van het betalende STIEVIE is sinds de aankondiging van STIEVIE FREE niet meer te downloaden in de App Store. Het is niet duidelijk of STIEVIE zoals het nu actief is (waar niet alleen programma’s van Medialaan, maar ook van VRT en SBS kunnen herbekeken worden) blijft bestaan.

De VRT heeft met Sporza en Deredactie.be twee populaire apps, die vooral een mobiele versie van de website inhouden. Daarnaast biedt Deredactie.be-app ook (delen van) uitzendingen van actualiteitsprogramma’s. Sporza lanceerde ook een nieuwe app: Sporza Voetbal, waar je live scores kunt volgen.

Dit jaar lanceerde de VRT ook twee nieuwe apps voor Canvas en VRT Nieuws met de focus op het herbekijken van content vIa Apple TV. Apple TV is een eigen tv-platform waarmee je via apps tv kan kijken. Dit zou een groot gevolg kunnen hebben op de televisiemarkt: als alle tv-omroepen een app hebben, heb je niet langer een abonnement op digitale televisie nodig, maar enkel een internetaansluiting. Vooralsnog komt Apple TV in Vlaanderen geen spectaculaire uptake. Digimeter[124] stelt dat 5,7% van de Vlamingen een Apple TV Box hebben.

Verschillende zenders hebben apps die met afzonderlijke programma’s te maken hebben, zoals De Slimste Mens Ter Wereld van VIER. Kaatje van Ketnet heeft haar eigen app met spelletjes. Bovendien zijn er verschillende apps onder de naam ‘tv-gids’ die een overzicht geven van de tv-programmatie; de tv-gids  van Humo is het populairste.

Naam applicatie

Groep

Aantal installaties 2016

Yelo TV

Telenet

1.000.000-5.000.000

VTM

Medialaan

500.000-1.000.000

Sporza

VRT

100.000-500.000

Deredactie.be

VRT

100.000-500.000

Sporza voetbal

VRT

100.000-500.000

Proximus TV

Proximus

100.000-500.000

VTM Nieuws

Medialaan

100.000-500.000

VTM Koken

Medialaan

100.000-500.000

De Slimste Mens Ter Wereld

SBS Belgium

100.000-500.000

Sta op Met Geubels

SBS Belgium

100.000-500.000

STIEVIE

Medialaan

50.000-100.000

STIEVIE FREE

Medialaan

50.000-100.000

Humo’s tv-gids

De Persgroep

50.000-100.000

Sporza Rio 2016

VRT

50.000-100.000

Ketnet

VRT

10.000-50.000

Ketnet Junior

VRT

10.000-50.000

Kaatje van Ketnet

VRT

10.000-50.000

VIER Recepten

SBS Belgium

10.000-50.000

De Mol België

SBS Belgium

10.000-50.000

VTMKZOOM app

Medialaan

10.000-50.000

Proximus 11

Proximus

10.000-50.000

Play Sports

Telenet

10.000-50.000

Wanagogo

Wanagogo

10.000-50.000

TV Vlaanderen Live TV

M7 Group

10.000-50.000

VIER

SBS Belgium

5.000-10.000

VIJF

SBS Belgium

1.000-5.000

Tabel 77: Aantal installaties applicaties televisie via Google Play

Bron: VRM op basis van Google Play

3.1.2.3.3           Distributie

In de figuur hieronder geven we de evolutie weer van het aantal kabelabonnees. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen analoge en digitale tv.

In Vlaanderen vormt coaxkabel de enige manier om nog analoge tv-signalen te ontvangen. Binnen hun bedieningsgebied waren Telenet, Numericable (SFR) en Nethys (intercommunale) dus de enige dienstenverdelers op de markt voor analoge tv-signaaldistributie, voor de komst van Orange.

De populariteit van analoge tv vermindert echter. Figuur 60 toont een duidelijke afname van het aantal kijkers dat enkel nog via analoge kabel kijkt. Hierbij dient wel verduidelijkt te worden dat er een groot aantal analoge tv-klanten blijft bestaan die naast hun analoog abonnement een digitaal abonnement nemen.

Figuur 60: Evolutie van het aantal kabelabonnees (coax en IPTV) - tekstuele beschrijving figuur 60

Bron: VRM op basis van informatie uit jaarverslagen

De eenmalige stijging van het aantal Telenetklanten in het voorjaar van 2009 kan verklaard worden door de overname van abonnees in het Interkabelgebied. Daarnaast besloot Telenet om vanaf 1 januari 2012 de digitale INDI-klanten als analoge klanten te beschouwen aangezien er geen interactiviteit bestaat en de abonnees geen toenemende bedrijfsopbrengsten generen. Vanaf 26 november 2012 werd het digitale signaal volledig afgebouwd doordat de leveranciers het achterliggende digitale INDI-platform niet langer ondersteunen.

Wat (al dan niet interactieve) digitale televisie betreft zijn er op verschillende platformen verschillende aanbieders actief. Over het Vlaamse grondgebied heeft Telenet ongeveer evenveel digitale abonnees als concurrent Proximus over heel België. Proximus geeft enkel het aantal klanten prijs over heel België en daar zitten ook de klanten van dochter Scarlet bij. In 2015 zijn bovendien de klanten van SNOW (BASE) overgestapt naar Scarlet. Dit verklaart een deel van de abonneestijging bij Proximus.

Er bestaan nog andere distributievormen dan kabel. Over-the-top (OTT) televisie, televisie via internet, is momenteel aan een opmars bezig, vooral bij jongeren. Zowel Telenet als Proximus bieden OTT-televisie aan aan hun abonnees. Telenet had op 31 december 2015 445.692 abonnees die actief gebruik maken van de Yelo Play app en/of yelotv.be.[125] Proximus biedt eenzelfde dienst aan via Proximus TV Overal, maar de cijfers hiervoor zijn niet beschikbaar. Een derde Vlaams initiatief is Stievie. Momenteel is het echter onmogelijk om nieuwe klant te worden van het initiatief. Bestaande klanten kunnen er nog wel van gebruikmaken. Ook de abonnee-aantallen van STIEVIE zijn niet beschikbaar. Digimeter[126] schat het aantal STIEVIE én STIEVIE FREE accounts tussen de 19.000 en 24.000 in augustus en september 2015.

Dienstenverdeler

Merknaam

Aantal abonnees

Proximus nv

Proximus TV Overal

Niet beschikbaar

Stievie nv

STIEVIE

Niet beschikbaar

Telenet bvba

Yelo Play

445.692

Tabel 78: Populariteit Vlaamse OTT-spelers

De ontwikkeling van OTT-diensten zorgt voor aanpassingen binnen de business modellen van traditionele distributeurs. OTT-diensten richten zich meestal tot een niche met een beperkter aanbod voor een lagere prijs, terwijl gevestigde televisieverdelers een groot aanbod hebben voor een hogere prijs. Dit zorgt ervoor dat consumenten meer mogelijkheden krijgen, distributeurs meer perspectieven hebben en rechtenhouders hun aanbod via meerdere kanalen kunnen verkopen.    

INFOFRAGMENT: DE FINANCIELE RELATIE TUSSEN OMROEPEN, DISTRIBUTEURS EN AUTEURS

Door de dubbelzijdigheid van de televisiemarkt kunnen omroeporganisaties als klant én als leverancier beschouwd worden van distributeurs en vice versa. Er kunnen dus geldstromen in beide richtingen lopen. Deze materie is complex en weinig transparant vermits de omroepen enerzijds transportkosten betalen voor de verspreiding van het signaal, maar anderzijds (samen met de auteurs) auteursrechten ontvangen.

Door allerhande belanghebbenden wordt het gebrek aan transparantie over de verdeling van de geïnde auteursrechten aangeklaagd.

De marktpartijen zijn niet geneigd informatie over deze materie openbaar te maken. Vaak zijn zij zelf tot vertrouwelijkheid gebonden in de contracten die werden aangegaan.

Sinds 2010 vraagt de VRM inzicht in de overeenkomsten die de dienstenverdelers aangingen met de omroeporganisaties. Daarnaast werden overzichten verschaft van de effectief betaalde/ontvangen bedragen voor de periode van de voorbije vijf jaar. Deze oefening wordt jaarlijks herhaald.

Details kunnen niet vrijgegeven worden aangezien zij op strikt vertrouwelijke basis werden meegedeeld. Oorspronkelijk werd enkel informatie opgevraagd over de transfers tussen omroepen en distributeurs. Sinds 2012 vroeg en kreeg de VRM ook de gegevens over de bedragen die aan andere rechthebbenden betaald werden.

De kabeloperatoren factureren de auteursrechten apart omdat ze, wat betreft de prijs van het basisabonnement, onder de controle van de Prijzendienst vielen. Extra’s, zoals auteursrechten, worden apart op de factuur vermeld en op die manier kan iedereen berekenen hoe groot de te verdelen som is. Bij andere distributeurs (zoals Proximus) zijn de omroeptransmissiediensten en auteursrechten niet apart gefactureerd, maar inbegrepen in de prijs van een “pack”. Daardoor is het voor de begunstigden niet meteen mogelijk om te berekenen hoeveel er in totaliteit uitgekeerd zou moeten worden.

De variatie binnen de aangeleverde prijsinformatie is zodanig groot dat het de VRM niet toestond er een eenduidige logica uit te distilleren.

Voor sommige contracten wordt een vergoeding per abonnee per maand afgesproken, soms wordt er gewerkt met forfaitaire bedragen. In een aantal gevallen bevatten de overeenkomsten ook engagementen tot het spenderen van behoorlijk hoge advertentiebudgetten op bepaalde zenders.

De balans wijst in het merendeel van de gevallen in het voordeel van de omroepen, maar in sommige gevallen is dit omgekeerd. Deze verhouding blijkt niet per se bevestigd door de populariteit van de zenders in kwestie. De betaalde bedragen schommelen tussen nul euro, over enkele duizenden euro, tot meerdere miljoenen euro. Voor eenzelfde omroep kunnen de bedragen in de relatie met een ander platform zelfs in een volledig andere grootorde liggen. Zo wordt er bijvoorbeeld op sommige platformen in verhouding zeer veel betaald aan buitenlandse openbare omroepen, terwijl dit bij andere platformen minder het geval is.


[109] Studiedienst van de Vlaamse Regering (2015), VRIND 2015 Vlaamse Regionale Indicatoren, pp. 323-324. De studiedienst van de Vlaamse regering geeft jaarlijks een overzicht weer van Vlaamse regionale indicatoren.

[110] iMinds Digimeter, “Measuring Digital Media Trends in Flanders aug-okt 2015”, 2015, pp. 42-43. Het iMinds digimeter rapport brengt elk jaar het bezit & gebruik van media(technologie) bij Vlamingen in kaart.

[111] iMinds Digimeter, “Measuring Digital Media Trends in Flanders aug-okt 2015”, 2015, pp. 194-198. Het iMinds digimeter rapport brengt elk jaar het bezit & gebruik van media(technologie) bij Vlamingen in kaart.

[112] We rekenen hier alle producties die Medialaan intern verzorgt, maar ook de producties van zijn interne productiehuis TvBastards en diens productiecellen Shelter en Operatie Koekoek.

[113] Studio 100 maakt vaak programma’s voor Belgische en Nederlandse omroepen tegelijk: Bumba (VRT en Nederland), K3 zkt K3 (Medialaan en Nederland), Piet Piraat (VRT en Nederland), Samson & Gert (VRT en Nederland).

[114] ‘Temptation Island’ werd zowel op de Vlaamse als de Nederlandse televisie uitgezonden.

[115] ‘Als Dijken Breken’ was een coproductie met Joco Media die zowel voor een Belgische als voor een Nederlandse omroep geproduceerd werd.

[116] Twee producties waren zowel voor de Vlaamse als voor de Nederlandse tv-markt.

[117] Door verschillende coproducties is de optelsom van alle aantallen groter dan het eigenlijke totale aantal producties. Dit komt omdat dubbeltellingen hieruit gehaald werden, maar coproducties wel telkens als 1 geteld werden voor elk productiehuis afzonderlijk.

[118] Valerie Droeven, De Standaard, “Uitgesteld kijken naar uitgestelde orgasmes”, 29 september 2016.

[119] De Tijd, “Videoplayer Medialaan haalt kwart miljoen views”, 27 januari 2016.

[120] Deredactie.be zou in 2017 omgedoopt worden tot vrtnieuws.be.

Focus Knack, “Deredactie.be wordt vrtnieuws.be”, 23 september 2016, http://focus.knack.be/entertainment/tv-radio/deredactie-be-wordt-vrtnieu...

[121] Sporza heeft verschillende accounts op Twitter. Het totaal aantal volgers op Twitter is hier een samentelling van de accounts Sporza, Sporza Live en Sporza Wielrennen.

[122] Categorie andere bij social mediavolgers bestaat uit: Discovery Channel, Nickelodeon, Spike, Acht/CAZ, Njam!, Studio 100 TV, Fox, Disney Channel, Comedy Central, Dobbit TV, Kanaal Z, TLC, MTV, Stories TV, Anne, PlattelandsTV, Ment TV, Actua-TV en Evenaar. Let op: Voor Nickelodeon en Fox zijn de cijfers van Facebook weggelaten. Ze hebben wel een Vlaamse pagina, maar de vind-ik-leuks van al hun pagina’s worden er weergegeven. De cijfers van Disney Channel werden wel meegeteld, zij hebben een geaggregeerde pagina voor de Benelux. De zenders waarvoor het CIM kijkcijfers berekent vindt u op http://www.cim.be/nl/zenderlijsten.

[123] De Tijd, “VTM rondt kaap van 1 miljoen downloads met mobiele app”, 2 maart 2016.

[124] iMinds Digimeter, “Measuring Digital Media Trends in Flanders aug-okt 2015”, 2015, p. 17. Het iMinds digimeter rapport brengt elk jaar het bezit & gebruik van media(technologie) bij Vlamingen in kaart.

[125] “Resultaten voor het volledige jaar 2015”, persbericht Telenet, 10 februari 2015.

[126] iMinds Digimeter, “Measuring Digital Media Trends in Flanders aug-okt 2015”, 2015, p. 53. Het iMinds digimeter rapport brengt elk jaar het bezit & gebruik van media(technologie) bij Vlamingen in kaart.