1.3.1 Contentleveranciers
Een publicatie wordt samengesteld uit verschillende redactionele bijdrages. Deze vormen het voornaamste onderdeel van een dagblad of magazine en bestaan uit nieuws en informatie. Enerzijds zorgen eigen redacties en (freelance) journalisten zelf voor de aanlevering van het nieuws. Anderzijds doen kranten en tijdschriften beroep op (inter)nationale persbureaus om nieuwsfeiten aan te brengen. Ook fotoagentschappen worden hierbij gerekend. Naast de artikels zelf, wordt een blad gevuld met advertenties. De verschillende reclamebijdragen worden verkocht door (interne en externe) reclameregies.
1.3.1.1 Redacties
De inhoud van een publicatie komt voornamelijk tot stand op de redactie. Die bepaalt welke onderwerpen in een blad komen en op welke manier deze worden behandeld.
Een uitgeverij heeft vaak meerdere deelredacties. Traditioneel bestaan er deelredacties voor politiek, binnenland, buitenland, cultuur, economie, sport,…. Aangezien artikels ook voor websites gebruikt worden, wordt soms ook een opsplitsing gemaakt tussen redacties die zich enkel bezig houden met geschreven media en deze gericht op digitale media.
Aan het hoofd van een (deel)redactie staat een hoofdredacteur, bijgestaan door redacteurs, eindredacteurs en gewone journalisten. Een gedeelte van de journalisten werkt in loondienst van de uitgeverijen. Uitgeverijen doen ook regelmatig beroep op de input van freelancejournalisten.
In 2013 maakt de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) melding van 644 journalisten die als loontrekkenden in dienst zijn van dagbladen. Daarnaast waren er 227 beroepsjournalisten in loondienst van periodieke bladen. Bovendien zijn er ook nog 434 freelancejournalisten aangesloten bij de VVJ. Gezien zij vaak voor verschillende media werken, is het moeilijk te achterhalen hoeveel van hen voornamelijk bijdrages aan dagbladen of tijdschriften leveren. In totaal zijn er 2.399 geregistreerde Vlaamse beroepsjournalisten.
Bovendien zijn er nog “journalisten van beroep” die werken voor gespecialiseerde, periodieke informatiemedia.
INFOFRAGMENT: Soorten journalisten[17]
Uit het Vademecum Pers en Gerecht van de Koning Boudewijnstichting en de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten blijkt dat het beroep van journalist als een vrije activiteit wordt beschouwd. Dit betekent dat om het even wie het beroep kan uitoefenen en zich daarbij „journalist” kan laten noemen.De wetgeving voorziet echter wel in een titel en statuut voor wie journalistiek als beroep uitoefent. Er zijn twee officiële statuten die je als journalist kan hebben, elk met hun eigen beroepsorganisatie.
Beroepsjournalisten zijn journalisten die werk verrichten voor een algemeen informatiemedium: dagbladen, algemene tijdschriften, radio- of televisieomroepen, internetnieuwsdienst of persagentschap.
Een journalist kan de titel van beroepsjournalist verkrijgen na toekenning door een erkenningscommissie. Door deze erkenning krijgt de beroepsjournalist een nationale perskaart en eventueel een autopersplaat.
Een tweede officieel statuut is dat van de journalist van beroep. In tegenstelling tot de beroepsjournalist is de journalist van beroep werkzaam voor een gespecialiseerd medium. De wetgeving verwijst naar journalisten van de „periodieke pers van gespecialiseerde informatie‟. Deze journalisten van beroep hebben niet de mogelijkheid om erkend te worden. Wel krijgen zij een doorgangsbewijs van de periodieke pers, wat evenwaardig is aan de perskaart van de beroepsjournalist.
Wat de vergoeding van de bijdragen van freelancejournalisten betreft worden barema’s, vastgelegd in een nationale conventie, overeengekomen met de dagbladuitgevers.
Deze stellen per bestelde of gepubliceerde regel tekst een minimumbedrag voorop, afhankelijk van het feit of het artikel in opdracht van de krant of op initiatief van de journalist werd geschreven. Voor publicatie van het werk van freelance fotojournalisten hangen de minimale tarieven af van de oplage van de krant. Daarnaast bestaat de mogelijkheid een voor de journalist gunstiger regeling te bedingen.
Beroepsjournalisten en journalisten van beroep beschikken elk over een erkende beroepsvereniging, respectievelijk de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België (AVBB) en de Vereniging van Journalisten van de Periodieke Pers (VJPP).
Naast de reeds genoemde belangenverenigingen zijn er nog meer gespecialiseerde organisaties, met name:
- BAJB - De Bond der Autojournalisten van België
- BBS - Belgische Beroepsbond van Sportjournalisten
- BVLJ - Belgische Vereniging van Landbouwjournalisten
- OPPA - Online Professional Publishers Association
- RVDJ – Raad voor de Journalistiek
- VBB - Vereniging van Belgische Bierjournalisten
- VBBJBP - Vereniging van Belgische en Buitenlandse Journalisten van de Periodieke Pers
- VJV – Vlaamse Journalistenvereniging
1.3.1.2 Pers- en fotoagentschappen
Journalisten baseren hun artikels vaak in grote mate op berichten verspreid door (inter)nationale persagentschappen. Persagentschappen zijn bedrijven die tegen vergoeding nieuws opsporen, verzamelen, bewerken en verdelen onder de klanten. Veel zelfstandige journalisten of fotografen laten zich als persbureau opnemen in de Gouden Gids. Zo zijn er minstens 200 pers- en fotobureaus terug te vinden in de Gouden Gids. Tabel 23: Persbureaus in Vlaanderen werd echter beperkt tot de drie belangrijkste persbureaus in Vlaanderen. De buitenlandse persbureaus vallen buiten het opzet van dit rapport.
Tabel 23: Persbureaus in Vlaanderen
Onderneming | Ondernemingsnummer |
---|---|
Agentschap Belga NV | 403481693 |
Press News NV | 448740212 |
Marc Goossens Persbureau | 477889702 |
In tabel 24 worden de grotere fotoagentschappen verzameld.
Sommige persbureaus hebben zich gespecialiseerd in het ontwikkelen van fotomateriaal.[18] De VVJ vermeldt 9 fotoagentschappen. Deze werden in de onderstaande tabel opgenomen[19]. Belga Picture is een bedrijfseenheid van Belga en Image Globe is een samenwerking tussen Belga en Van Parys Media en hebben dus geen eigen ondernemingsnummer. Gezien de omvang van Belga is het wel van belang Belga Picture en Image Globe hier te vermelden.
Het blijkt dat er meer dan 300 persfotografen actief zijn waarvan meer dan 80% een zelfstandig natuurlijk persoon is. Dit bevestigt de opmerking hierboven dat het moeilijk is om de juiste natuurlijke en rechtspersonen uit de lijst te lichten.
Tabel 24: Fotoagentschappen in Vlaanderen
Onderneming | Ondernemingsnummer |
---|---|
Belga News Agency | n.v.t. |
Image Globe | n.v.t. |
Isopix | 425189404 |
Jan Verbeke | 474456890 |
Mozkito | 839012782 |
Persinfo | 467101916 |
Photo News | 419795313 |
Pixelmind (Imagedesk) | 807126409 |
Reporters | 430389691 |
Wouters & Fasseur | 434895738 |
1.3.1.3 Reclameregies en mediacentrales
Reclameregies bieden in de eerste plaats reclameruimte aan in de periodieke publicaties die door adverteerders (hetzij rechtstreeks hetzij via mediacentrales) worden ingevuld. Hierdoor vormen reclameregies de link tussen adverteerders en uitgeverijen.
In de periode september 2012 en maart 2013 werden er volgens Mediaspecs in België meer titels beëindigd dan gelanceerd en dit grotendeels ten gevolge van de economische crisis. Er ontstaan meer kleine regies met een beperkt aantal titels in portfolio.[20]
Een onderscheid kan gemaakt worden tussen interne en externe regies.
Uitgeverijen hebben vaak een aparte bedrijfseenheid of dochteronderneming die een deel van de regie voor haar rekening neemt – de interne regie. Een op zichzelf bestaand bedrijf dat niet exclusief aan één uitgeverij kan worden gelinkt is een externe regie. In de dagbladsector is slechts één externe regie aanwezig, namelijk Scripta NV, een joint venture van de uitgeversgroepen Corelio, Concentra Media en IPM met nationaal bereik. In tabel 25: Reclameregies voor de Vlaamse betalende dagbladen zijn de interne en externe reclameregies opgenomen.
Concentra en Corelio hebben een joint venture opgericht met de naam “Het Mediahuis”. Indien deze fusie door de Belgische Mededingingsautoriteit (tot 20 augustus 2013 Raad voor de Mededinging)goedgekeurd wordt, verwerven zij op advertentievlak bij de kranten een marktaandeel van ongeveer 63%.[21]
Tabel 25: Reclameregies voor de Vlaamse betalende dagbladen[22]
Onderneming | Publicatie | Soort regie |
---|---|---|
Concentra Media Regie NV | Gazet van Antwerpen | interne regie |
Concentra Media Regie NV | Het Belang van Limburg | interne regie |
Corelio Connect NV | De Standaard | interne regie |
Corelio Connect NV | Het Nieuwsblad / De Gentenaar | interne regie |
Persgroep Advertising | De Morgen | interne regie |
Persgroep Advertising | Het Laatste Nieuws / De Nieuwe Gazet | interne regie |
Scripta NV | Gazet van Antwerpen | externe regie |
Scripta NV | De Standaard | externe regie |
Scripta NV | Het Nieuwsblad / De Gentenaar | externe regie |
Scripta NV | Het Belang van Limburg | externe regie |
Trustmedia België NV | De Tijd | interne regie |
Zoals getoond in tabel 26: Reclameregies van periodieke publicaties doen uitgeverijen van periodieke bladen voor de reclameregie vaker beroep op externe regies. De belangrijkste regies binnen deze groep zijn Roularta en Sanoma Media Belium met elk meer dan 40 titels in portfolio.
Tabel 26 : Reclameregies van periodieke publicaties
Regie | Frequentie | Publicatie | Soort regie |
---|---|---|---|
Corelio Connect NV | weekblad | De Standaard Magazine | interne regie |
Corelio Connect NV | weekblad | De Standaard Weekblad | interne regie |
Corelio Connect NV | weekblad | Het Nieuwsblad magazine | interne regie |
Custom Regie | jaarlijks | Michelingids België/Luxemburg | interne regie |
De Groote Schuur | maandblad | Wing | interne regie |
De Persgroep Publishing | weekblad | Dag Allemaal/Expres | interne regie |
De Persgroep Publishing | weekblad | DM Magazine | interne regie |
De Persgroep Publishing | maandblad | Goed Gevoel | interne regie |
De Persgroep Publishing | weekblad | Joepie | interne regie |
De Persgroep Publishing | weekblad | Nina | interne regie |
De Persgroep Publishing | weekblad | TV Familie/Blik | interne regie |
Golazo | maandblad | Cycling.be magazine[23] | interne regie |
IP Plurimedia (IP Press) | maandblad | Eos | externe regie |
IP Plurimedia (IP Press) | maandblad | Grande | externe regie |
IP Plurimedia (IP Press) | maandblad | Passie voor Voetbal | externe regie |
IP Plurimedia (IP Press) | weekblad | Primo TVgids | externe regie |
IP Plurimedia (IP Press) | tweemaandelijks | Psyche en Brein | externe regie |
Media Selling Place | maandblad | Royals | externe regie |
Minoc Business Press[24] | tweewekelijks | Clickx Magazine | interne regie |
Minoc Business Press | tweemaandelijks | Discovery Magazine | interne regie |
Minoc Business Press | maandblad | PC Magazine België | interne regie |
Minoc Business Press | tweemaandelijks | FWD Home Entertainment Magazine | interne regie |
Minoc Business Press | tweemaandelijks | Shoot | interne regie |
Minoc Business Press | tweemaandelijks | Smart Business Strategies | interne regie |
ProduPress Advertising | maandblad | Actief Wonen | interne regie |
ProduPress Advertising | tweewekelijks | Autogids | interne regie |
ProduPress Advertising | maandblad | Autowereld | interne regie |
ProduPress Advertising | maandblad | Beter Bouwen en Verbouwen | interne regie |
ProduPress Advertising | semestrieel | Miles | interne regie |
Roularta Local Media | weekblad | Krant van West-Vlaanderen | interne regie |
Roularta Media Groep | tweewekelijks | De Apotheker | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Artsenkrant | interne regie |
Roularta Media Groep | maandelijks | Bodytalk | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Datanews | interne regie |
Roularta Media Groep | tweewekelijks | De Specialistenkrant | interne regie |
Roularta Media Groep | tweewekelijks | De Tandarts | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Knack Focus | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Grafisch nieuws | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Grande | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Ik ga bouwen en renoveren | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Industrie Technisch & Manamement | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Knack | interne regie |
Roularta Media Groep | semestrieel | M&C Magazine | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Cash / Moneytalk | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Nest/Tempo Verde | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Plusmagazine | interne regie |
Roularta Media Groep | maandblad | Royals | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Sport/Voetbalmagazine | interne regie |
Roularta Media Groep | semestrieel | The Good Life | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Trends | interne regie |
Roularta Media Groep | tweemaandelijks | Trends Style | interne regie |
Roularta Media Groep | weekblad | Weekend Knack | interne regie |
Sanoma Media Advertising | maandblad | Feeling | interne regie |
Sanoma Media Advertising | maandblad | Feeling Wonen | interne regie |
Sanoma Media Advertising | weekblad | Flair | interne regie |
Sanoma Media Advertising | tweewekelijks | Geronimo Stilton Magazine | interne regie |
Sanoma Media Advertising | weekblad | Humo | interne regie |
Sanoma Media Advertising | semestrieel | Kids Only | interne regie |
Sanoma Media Advertising | weekblad | Libelle | interne regie |
Sanoma Media Advertising | weekblad | Libelle Lekker! / Libelle Mama! | interne regie |
Sanoma Media Advertising | halfjaarlijks | LUST (Zomer/Winter) | interne regie |
Sanoma Media Advertising | maandblad | Marie Claire Vlaams | interne regie |
Sanoma Media Advertising | jaarlijks | Pink Ribbon | interne regie |
Sanoma Media Advertising | weekblad | Story | interne regie |
Sanoma Media Advertising | weekblad | TeveBlad | interne regie |
Sanoma Media Advertising | maandblad | Vitaya | interne regie |
Think Media Magazine | maandblad | Ché | interne regie |
Think Media Magazine | maandblad | Chief | interne regie |
Think Media Magazine | maandblad | Ambiance Culinaire/ Culinaire Ambiance | interne regie |
Think Media Magazine | weekblad | Menzo | interne regie |
Think Media Magazine | weekblad | Motoren en Toerisme | interne regie |
Think Media Magazine | maandblad | MotorWereld | interne regie |
Think Media Magazine | weekblad | Officieel Playstation Magazine | interne regie |
Think Media Magazine | weekblad | P-magazine | interne regie |
Trevi Plus | weekblad | Kerk en Leven | externe regie |
Trevi Plus | vakbladen | Notarisblad, Elektro Visie, Bouwunie, Z.O. magazine, ... | externe regie |
Daarnaast zijn er nog regies die zich bezig houden met niche of merkgerelateerde magazines, zoals Media Service (bv. Boer en tuinder, Idee, Cactus, Management en Techniek, ...) en Custom Regie (bv. BeTV, IKEA …).
De meeste gratis bladen zorgen intern voor de reclameregie. Wanneer gratis bladen toch beroep doen op een externe regie komen ze vaak terecht bij Roularta Local Media.
Ter vervollediging lijst tabel 27 de belangrijkste mediabureaus/-centrales in België op. Zij verdelen het budget van de adverteerder tussen de reclameruimten binnen de verschillende mediavormen (internet, pers, radio, televisie). De meesten maken als business unit deel uit van een groep. Tussen haakjes staan de groepen waartoe de business units behoren.
Tabel 27: Mediacentrales in België
Mediabureaus | Ondernemingsnummer |
---|---|
BPN (ex Brand Connection) (IPG Mediabrands Belgium) | 430415229 |
Carat Belgium (Aegis Media) | 440208566 |
Havas Media Belgium (-) | 476461723 |
IPG Mediabrands Belgium | 430415229 |
Maxus (Group M) | - |
Mediaedge : CIA Belgium (Group M) | 449462069 |
Mindshare (Group M) | 427832356 |
Mundomedia (-) | 452904084 |
OMD (Omnicom Media Group) | 439833038 |
PHD Media | 461882326 |
Space (-) | 431666727 |
Universal Media (IPG Mediabrands Belgium) | 430415229 |
Vizeum Belgium (Aegis Media) | 862041968 |
Zenith Optimedia Belgium (-) | 451263301 |
[17] Vademecum Pers en Gerecht, zie http://www.pers-gerecht.be
[18] Persfotografen in Vlaanderen en Brussel in de VKBO op basis van de NACEBEL-code 74.202 „Activiteiten van persfotografen‟.
[19] Jan Verbeke Producties behoort niet tot de door de VVJ opsomde lijst van fotoagentschappen, maar is wel als dusdanig actief.
[20] Mediaspecs, “Reclameregies beschikken gemiddeld over kleiner portfolio”, http://news.mediaspecs.be/reclameregies-beschikken-gemiddeld-over-kleiner-portfolio, 25 maart 2013
[21] Berekening VRM
[22] De interne regie van De Persgroep – De Persgroep Advertising – is een bedrijfsentiteit van de Persgroep en heeft dan ook geen eigen ondernemingsnummer.
[23] Voorheen was de regie van dit magazine in handen van Concentra Media Regie onder de naam Cyclo Sprint. Na overname van dit magazine door Golazo werd de naam in januari 2013 gewijzigd naar cycling.be magazine.
Mediaspecs, “Cyclo Sprint wordt cycling.be magazien en verdubbelt oplage”, 11 januari 2013, http://insights.mediaspecs.be/cyclo-sprint-wordt-cyclingbe-magazine-en-verdubbelt-oplage
[24] HUB Uitgevers vroeg in augustus 2013 het faillissement aan wegens liquiditeitsproblemen en de moeilijke marktsituatie.