8.2. Aanbeveling: Duidelijkheid omtrent publi-reportages
Sedert de inwerkingtreding van het decreet van 27 maart 2009 betreffende radio-omroep en de televisie (het Mediadecreet) kunnen de regionale en private televisieomroeporganisaties publi-reportages uitzenden, die niet in aanmerking worden genomen bij de berekening van het aandeel van televisiereclame- en telewinkelspots, dat per klokuur niet meer dan 20% (ofwel 12 minuten) mag bedragen.
Artikel 81, §5 van het Mediadecreet omschrijft publi-reportages als commerciële communicatie die meer tijd in beslag neemt dan reclamespots omdat het accent ligt op redactionele en informatieve inhoud. Er zijn geen verdere preciseringen of voorschriften inzake vorm of duurtijd in het Mediadecreet opgenomen.
Reeds in het jaarverslag 2009 werd door de VRM geopperd dat dit nieuwe gegeven in de commerciële communicatie een uitdaging met zich zou meebrengen en dat de interpretatie van het karakter van de publi-reportage via de rechtspraak van de VRM verder zou moeten worden verduidelijkt.
Uit de doorlopende monitoring van de uitzendingen van de Vlaamse televisiezenders blijkt dat de publi-reportage, soms ook aangekondigd als infomercial, al vanaf het begin vaak werd toegepast als vorm van commerciële communicatie.
Sedert het voorbije jaar is echter sprake van een duidelijke evolutie van het karakter van de publi-reportage van een reportage voor reclamedoeleinden van langere duur, met algemeen informatieve of beschrijvende verkoopargumenten, naar een klassieke alleenstaande reclamespot met vaak een duurtijd van niet langer dan één minuut.
Ongetwijfeld is dit het gevolg van de ruime interpretatiemogelijkheid die de decretale algemene omschrijving van het begrip de zenders lijkt toe te laten.
De wijze waarop de uitzendmogelijkheid van een dergelijke reportage voor reclamedoeleinden als bijkomende advertentie-inkomstenbron wordt benut, wijkt daardoor steeds vaker af van wat verzoenbaar is met de adequate bescherming van de televisiekijker en met de toegelaten hoeveelheid uitgezonden reclameboodschappen.
Het uitzenden van dergelijke mini-publi-reportages, die in feite veredelde reclamespots zijn, holt de limiet inzake het toegelaten aandeel reclame per klokuur evenals de beperking van het aantal alleenstaande reclamespots per dag verder uit.
De VRM heeft in een recente beslissing van 28 oktober 2013 reeds een signaal gegeven dat deze evolutie niet verenigbaar is met de toepassing van de regelgeving en met het belang van de kijker.
Conform de Europese Richtlijn AVMD dient elke televisiereclameboodschap – in welke vorm ook – met een duur van minder dan 12 minuten te worden beschouwd als een reclamespot. De huidige Vlaamse regelgeving heeft een dergelijke minimumduur niet opgelegd voor publi-reportages. De Europese Commissie heeft de Vlaamse Gemeenschap recent op deze problematiek gewezen.
In overeenstemming met de Europese regelgeving, lijkt het daarom aangewezen bij een volgende decretale wijziging aan deze specifieke vorm van commerciële communicatie wel een minimumduur van 12 minuten te koppelen.