1.2.3 Distributie: omroepsignaaltransmissie

Er bestaan verschillende methoden om televisieomroepsignalen te distribueren. Oorspronkelijk werden tv-signalen enkel op analoge wijze via de ether (=terrestrisch) verspreid (ontvangst via antenne). Sinds de introductie van kabeltelevisie in de jaren 1960-70 is deze vorm van omroepsignaaltransmissie almaar populairder geworden, waardoor het vandaag in Vlaanderen de meest gebruikte technologie is om televisie te ontvangen. Satelliettelevisie bestaat in Vlaanderen, maar het aantal abonnees blijft beperkt.

Door de introductie van digitale terrestriële televisie en de daarop volgende analoge switch-off werd analoge terrestriële televisie volledig vervangen. In 2012 introduceerde Telenet met Teletenne een DVB-T-aanbod dat breder was dan enkel de (gratis) publieke omroepkanalen. Op 31 maart 2014 stopte Telenet echter met de dienst wegens gebrek aan commercieel succes. De VRT bleef als enige gratis uitzenden via DVB-T. Hier kwam op 1 december 2018 evenwel een einde aan, want de openbare omroep kondigde aan dan haar DVB-T-uitzenden stop te zetten. Eind 2017 lanceerde TV Vlaanderen wel een nieuw aanbod via DVB-T, waar ondertussen de VRT-zenders ook deel van uitmaken.

In 2005 werd door Belgacom (ondertussen Proximus) de mogelijkheid gecreëerd om via het telefoonnetwerk digitale televisie te ontvangen. En vandaag de dag maakt over-the-top (OTT) televisie een stevige opmars.

Een overzicht van de categorieën van omroepsignaaltransmissie kan de lezer terugvinden in onderstaande Tabel 19: Platformen voor omroepsignaaltransmissie.

 

Kabel

 

 

Draadloos

 

 

 

Coax

xDSL

Terrestrieel

satelliet

OTT            

vast en draagbaar

mobiel

Geconnecteerde tv

Web-tv

Analoog

digitaal

Digitaal (DVBC)

digitaal

Digitaal

(DVBT)

analoog

Digitaal

(DVBS)

digitaal

         

Tabel 19: Platformen voor omroepsignaaltransmissie

Het Mediadecreet maakt een onderscheid tussen netwerkoperatoren en dienstenverdelers. Onder netwerkoperator wordt de aanbieder van een elektronisch communicatienetwerk verstaan (het bouwen, exploiteren, leiden en beschikbaar stellen van het netwerk).

Onder dienstenverdeler wordt elke rechtspersoon begrepen die door middel van elektronische communicatienetwerken één of meer omroepdiensten levert aan het publiek. De omroeporganisatie die alleen de eigen omroepdiensten ter beschikking van het publiek stelt, is geen dienstenverdeler of communicatienetwerk.

Figuur 7: Waardeketen omroepsignaaltransmissiemarkt geeft de verschillende stadia weer die doorlopen worden om omroepdiensten tot bij de eindgebruiker te brengen en welke bedrijven betrokken zijn in de distributie van televisieomroepsignalen.

De omroepsignaaltransmissiemarkt wordt in sterke mate gekenmerkt door verticale integratie. Operatoren op de omroepmarkt zijn vaak actief in verschillende onderdelen van de waardeketen. De eigenaar van het netwerk is vaak ook verantwoordelijk voor de exploitatie ervan. Bovendien vervullen deze partijen dikwijls ook de rol van dienstenverdeler die pakketten van programma’s levert aan de eindgebruiker op de retailmarkt.[99]

Ten gevolge van de Marktanalysebesluiten van 1 juli 2011 van de Conferentie van Regulatoren voor de elektronische Communicatiesector (CRC), is hier verandering in gekomen. De kabeloperatoren moesten immers aan elke speler die erom vraagt het volgende leveren:

  • toegang tot een doorverkoopaanbod voor hun analoge televisieaanbod;
  • toegang tot hun digitale televisieplatform;
  • toegang tot een doorverkoopaanbod voor breedbandinternet.

Mobistar (nu Orange) was de eerste onderneming om hiervan gebruik te maken. Orange lanceerde zijn aanbod in 2016.

Overeenkomstig het besluit dat genomen is over de markt voor breedbandinternet moest Belgacom (ondertussen Proximus) zijn netwerk openstellen voor een alternatief televisieaanbod.

Op 29 juni 2018 werd de marktanalyse herzien en werden vergelijkbare toegangsverplichtingen als diegene uit vorige marktanalyse opgelegdmet name de toegang tot het platform voor digitale televisie en een doorverkoopaanbod voor analoge televisie. Het doorverkoopaanbod voor analoge televisie wordt echter niet meer afzonderlijk opgelegd, maar enkel in combinatie met de toegang tot het platform voor digitale televisie.

Deze toegangsverplichting wordt aangevuld met verplichtingen inzake transparantie, non-discriminatie en controle van de groothandelsprijzen. De berekening van de groothandelsprijs zal veranderen van de huidige “retail-minus”-methode naar, in eerste instantie en in afwachting van een kosten gebaseerd model, een billijke prijs waarbij de verhuurder een marge op zijn kosten aanrekent.

Buiten dit verplichte aanbod bestaat ook de mogelijkheid van een onderhandeld wholesalecontract. Op die manier maakte Base Company als dienstenverdeler gebruik van het Belgacomnetwerk om zijn triple playaanbod Snow te verkopen. De dienst werd echter stopgezet op 30 juni 2015.

Vanaf 3 juli 2017 ging het Easy Switch-project van start. Het maakt het o.a. voor consumenten van bundels met digitale televisie eenvoudiger om van operator te veranderen. De operatoren moeten de overschakeling zelf regelen, net zoals energieleveranciers. In 2018 was 20% van de acquisities gebaseerd op easy switch, terwijl dit in het tweede semester van 2017 nog rond de 17% lag.[100]

Figuur 7: Waardeketen omroepsignaaltransmissiemarkt[101]- Tekstuele beschrijving figuur 7

 

1.2.3.1         Omroepsignaaltransmissie via coaxkabel

Tot in 2008 kende Vlaanderen 8 erkende kabelverdelers, elk actief binnen een aparte geografische zone. Door zijn overnamepolitiek heeft Telenet gradueel de controle verworven over de kabeldistributie op het overgrote deel van het Vlaamse grondgebied.

Na de overname van UPC door Telenet in 2007, het kabelakkoord van 2008 (waarbij Telenet de activiteiten van Interkabel overnam)[102] en de overname van SFR in 2017, blijven er in Vlaanderen slechts 2 kabelbedrijven actief. VOO[103] bedient Voeren.[104] Alle andere Vlaamse gemeenten worden van kabel voorzien door Telenet. Op 1 maart 2019 werd Coditel Brabant bvba en het commercieel aanbod SFR definitief stopgezet. Sedertdien treedt Telenet in Drogenbos en Wemmel op als dienstenverdeler. Deze 2 kabelverdelers bieden zowel analoge kabel als interactieve digitale televisie via de coaxkabel aan.

Netwerkbeheerder

Ondernemings-nummer

Dienstenverdeler

Ondernemings-

nummer

Benaming commercieel aanbod

Fluvius System operator cvba

477445084

FASTfiber (Centrea cvba)

478734986

-

Orange Belgium nv

456810810

Orange

VOO nv[105] (intercommunale)

696668549

VOO nv (intercommunale)

696668549

VOO

VOO nv (intercommunale)

696668549

Orange Belgium nv

456810810

Orange

Telenet bvba

473416418

Telenet bvba

473416418

Telenet

Telenet bvba

473416418

Orange Belgium nv

456810810

Orange

Tabel 20 Omroepsignaaltransmissie via coaxkabel

VOO en Telenet zijn zowel netwerkoperator als dienstenverdeler. Dit is ook het geval voor Telenet in Interkabelgebied, waar Interkabel de eigenaar van het netwerk bleef.

Mobistar lanceerde in het eerste kwartaal van 2016 een aanbod digitale tv. Het maakt daarvoor gebruik van de kabelinfrastructuur van Nethys en Telenet. De merknaam Mobistar werd vanaf 9 mei 2016 vervangen door Orange. Orange startte ook gesprekken op met Coditel Brabant om zijn infrastructuur te gebruiken om digitale televisie aan te bieden. Deze werden verdergezet na de overname van Coditel door Telenet en ondertussen kan Orange digitale televisie aanbieden via het voormalige SFR-netwerk.

INFOFRAGMENT 11: SUPERSNEL DIGITAAL NETWERK – FLUVIUS VAN START MET PILOOTPROJECT GLASVEZEL-TOT-IN-DE-WONING

Eind 2017 werd door Vlaams minister van Economie en Innovatie Philippe Muyters de ambitie uitgesproken om in Vlaanderen een supersnel digitaal netwerk uit te bouwen. Eerst door te kijken of de marktspelers toekomstgaranties kunnen geven. Als dat niet lukt, desnoods door als overheid zelf initiatief te nemen en te investeren. Het moest gaan om een open infrastructuur, gebiedsdekkend, supersnel en betaalbaar voor de Vlaming.[106]

Fluvius, het fusiebedrijf van Eandis en Infrax, zou als overheidsbedrijf dit netwerk kunnen aanleggen.[107] Uiteindelijk liet Vlaanderen het plan, om zelf een initiatief te nemen, varen. Het bereikte namelijk een memorandum of understanding met Proximus en Telenet met daarin beloften over hun supersnel internet.[108]

Dit betekende niet dat Fluvius haar plannen voor een FTTH-netwerk in de koelkast stak. In 2019 ging Fluvius, het fusiebedrijf van Eandis en Infrax, namelijk van start met een pilootproject voor ‘glasvezel-tot-in-de-woning’ (of fiber-to-the-home) in vijf Vlaamse steden en gemeenten. Hiertoe diende Fluvius bij de VRM een kennisgeving in voor het aanbieden van een kabelomroepnetwerk. In elk van de vijf gemeenten werden een aantal centrale ‘stopcontacten’ voor telecomoperatoren gebouwd en vertrekkend van deze stopcontacten worden de huizen in de buurt aangedaan met een glasvezelkabel. In zo’n centraal stopcontact kunnen telecomoperatoren hun eigen infrastructuur aansluiten, teneinde zo hun diensten makkelijker in elk aangesloten huis aan te bieden. Fluvius stelt dat hierdoor de straat maar één keer open moet en de overstap naar een andere operator voor de klant makkelijker moet worden.

Fluvius gaat van start met dit pilootproject omdat glasvezel volgens hen het internet van de toekomst is omdat veel sneller internet mogelijk gemaakt wordt, waardoor ook nieuwe toepassingen mogelijk worden.

Op die manier moet de straat maar één keer opengebroken worden en wordt een overstap naar een andere operator voor de klant makkelijker. Toepassingen voor de consument, het onderwijs en het bedrijfsleven zullen ontstaan. Hoewel, o.a. door Proximus, initiatieven rond glasvezel aangekondigd werden, is Fluvius met name bezorgd om het ontstaan van een digitale kloof in Vlaanderen, omdat door andere initiatieven (vooral) gefocust wordt op stedelijke gebieden.

1.2.3.2        Omroepsignaaltransmissie via DSL

Sinds augustus 2005 kan in Vlaanderen via een DSL-kabel digitale televisie ontvangen worden.

Met Proximus TV brengt Proximus nv een uitgebreid aanbod van interactieve digitale televisiediensten tot bij de kijker. Via het Proximusnetwerk is ook Proximusdochter Scarlet actief. Tussen februari 2013 en juni 2015 was er ook Base Company nv met het Snow-aanbod.

Netwerkbeheerder

Ondernemingsnummer

Dienstenverdeler

Ondernemingsnummer

Proximus nv

202239951

Proximus nv

202239951

Proximus nv

202239951

Scarlet Belgium nv

447976484

Tabel 21: Omroepsignaaltransmissie via DSL

1.2.3.3        Omroepsignaaltransmissie via de ether (terrestrieel)

De zenders van de openbare omroep waren steeds de enige Vlaamse zenders die via een analoge antenne te bekijken waren. Sinds de afschakeling van het analoge terrestriële signaal in november 2008, konden ze enkel nog digitaal ontvangen worden.

Het zenderpark van de VRT werd in 2008 verzelfstandigd. De VRT heeft zijn aandelen in stappen verkocht aan Norkring België – een dochter van het Noorse Telenor – en aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV).

In juni 2009 kende de Vlaamse Regulator voor de Media de licenties voor het aanbieden van een televisie- en radio-omroepnetwerk en het gebruik van de bijhorende digitale frequentiepakketten toe aan Norkring België.

In juli 2012 werd door Telenet het DVB-T-aanbod Teletenne gelanceerd maar op 31 maart 2014 stopte Telenet met de dienst.

Op 9 juli 2017 kondigde TV Vlaanderen aan vanaf half december 2017 van start te zullen gaan met een tv-abonnement via antenne in Vlaanderen en Brussel. Het aanbod bestaat uit een tiental zenders, waaronder de tv-zenders van Medialaan en SBS Belgium.[109]

De VRT kondigde op 17 mei 2018 aan te zullen stoppen met haar gratis DVB-T-aanbod vanaf 1 december 2018. De openbare omroep is van oordeel dat haar DVB-T-aanbod niet langer beantwoordt aan de actuele behoefte van de Vlamingen. De VRT is dan ook van oordeel dat het verdergaan met de DVB-T technologie een grote, niet te verantwoorden investering zou vergen.[110]

Op 30 augustus 2018 werd gecommuniceerd dat VRT in de ether blijft dankzij Antenne TV. M7 Group bereikte daarover een akkoord met de VRT om de zenders (één, Canvas en Ketnet) aan te kunnen bieden via het DVB-T-aanbod van TV Vlaanderen.[111]

Netwerkbeheerder

Ondernemingsnummer

Dienstenverdeler

Ondernemingsnummer

Merknaam

Norkring België nv

808922491

Norkring België nv

808922491

 

-

-

M7 groep (Luxemburg), marketing via Eviso nv

426496231

TV Vlaanderen (Antenne TV)

Tabel 22: Omroepsignaaltransmissie via de ether (terrestrieel) – vast

Een andere vorm van terrestriële televisie is terug te vinden in mobiele televisie waarbij televisiesignalen ontvangen kunnen worden via een gsm of smartphone. Op 15 september 2009 lanceerde Mobistar (nu Orange) een verbeterde versie waarbij mobiele televisie in HD-kwaliteit kon worden bekeken. In de zomer van 2013 werd dit aanbod echter stopgezet. Proximus stopte zijn mobiele tv-dienst via 3G in 2011 en verving het door een app. Momenteel wordt er geen gebruik meer gemaakt van mobiele terrestriële televisie.

1.2.3.4        Omroepsignaaltransmissie via satelliet

Televisiesignalen kunnen ook via de satelliet verspreid worden. Deze vorm van omroepsignaaltransmissie is niet gebonden aan een vaste vorm van netwerk (coax/koper) en is dus mobieler in zijn toepassing. Een satellietverbinding wordt soms aangewend om tv te kunnen kijken op een tweede verblijf of op campings.

Naast buitenlandse zenders is het mogelijk om BVN (het Beste van Vlaanderen en Nederland, de publieke satellietzender voor Nederlandstaligen in het buitenland) en Limburg TV gratis te ontvangen.

Sinds 2006 kunnen ook digitale signalen ontvangen worden via de satelliet. Vanaf toen bood Airfield nv onder de naam TV Vlaanderen via Astra toegang tot een uitgebreid gamma van digitale omroepen. Dit digitale aanbod is voorlopig niet interactief.

Op 22 december 2009 heeft Airfield zijn naam gewijzigd in Eviso. Op 1 oktober 2009 werd de exploitatie van TV Vlaanderen overgedragen aan de Luxemburgse M7 Group. Eviso staat enkel nog in voor de marketingactiviteiten.

Op 8 oktober 2010 ging Mobistar (nu Orange) van start met een aanbod voor omroepsignaaltransmissie via de satelliet. Dit werd echter teruggetrokken in de zomer van 2013.

In 2012 stopte het Luxemburgse Astra met het doorgeven van analoge signalen van diverse omroepen.

In 2015 startte TV Vlaanderen met live tv via het internet. Klanten van de digitale tv-pakketten kunnen deze optie gratis activeren. Er is ook mogelijkheid tot VOD.

Begin augustus 2018 maakte Joyne, een Nederlandse satellietaanbieder, haar aanbod Joyne Vlaanderen (BE JOYNE Travel) bekend. Het zenderaanbod bestaat uit o.a. de zenders van de VRT, Medialaan en SBS.[112] In het voorjaar van 2019 ging het aanbod ook effectief van start.

De geringe opname van satelliet-tv door eindgebruikers maakt duidelijk dat dit televisieplatform eerder een nichepositie bekleedt in het televisielandschap.

Netwerk-beheerder

Origine

Dienstenverdeler

Ondernemingsnummer

Merknaam

SES Astra

Luxemburg

M7 groep (Luxemburg), marketing via Eviso nv

426496231

TV Vlaanderen

Eutelsat

Frankrijk

Joyne

Buitenland

BE JOYNE Travel

Tabel 23: Omroepsignaaltransmissie via satelliet

1.2.3.5        Omroepsignaaltransmissie via OTT

Door het goed ontwikkelde breedbandnetwerk kunnen OTT-spelers in Vlaanderen succesvol zijn. Alle schakels in de keten (zie Figuur ) kunnen nu content rechtstreeks aanbieden aan de eindgebruikers. Een voorbeeld hiervan is Lumière, een rechtenhouder, die content rechtstreeks aan kijkers aanbiedt via lumiereseries.com. Naast laptops en smartphones, kan de tv zelf ook OTT worden via smart tv’s of specifieke apparatuur (geconnecteerde apparaten).

Omroepsignaaltransmissie via het internet gebeurt doorgaans op twee manieren: via web-tv of geconnecteerde tv. Web-tv kan omschreven worden als televisieomroepdiensten die via het internet rechtstreeks worden aangeboden aan de eindgebruiker. Bekende voorbeelden zijn de verschillende websites van televisiezenders waarop programma’s te (her)bekijken zijn, op aanvraag initiatieven vallen hier dus ook onder. Maar tevens via platformen (bv. YouTube), sociale netwerken (bv. Facebook) en apps kan er tegenwoordig tv gekeken worden.

Een belangrijke eigenschap van deze toepassingen is dat zij de traditionele dienstenverdelers (zoals de kabel- en IPTV-operatoren) omzeilen door rechtstreeks content aan te bieden aan de eindgebruiker.

Eind 2016 werd Amazon Prime beschikbaar in Vlaanderen en in augustus 2018 werd Facebook Watch gelanceerd in Vlaanderen. Beide platformen gaan de concurrentie aan met vooral Netflix, en in tweede orde YouTube. Nog andere internationale spelers (o.a. Disney+, Warner Media en NBC-Universal) hebben al aangekondigd met eigen OTT-platformen te komen.

Begin 2017 lanceerde de openbare omroep VRT NU, een videosite waarop je live de VRT-kanalen kan bekijken, alsook verschillende programma’s kan herbekijken. In augustus 2018 werd de VRT NU-app gelanceerd.[113] Eind 2018 telde VRT NU 1.542.167 geregistreerde gebruikers. VRT NU was in 2018 goed voor 52.799.274 gestarte video’s.[114]

Hieronder geven we een niet-limitatieve opsomming van beschikbare web-tv-toepassingen in Vlaanderen.

Aanbieder

Ondernemingsnummer

Merknaam

Gebied

Lineair/Niet-lineair

Alphabet Inc

Buitenland

YouTube Premium

Internationaal

Niet-lineair (SVOD)

Google Play BE

Internationaal

Niet-lineair (TVOD)

Amazon Inc

Buitenland

Amazon Prime

Internationaal

Niet-lineair

Apple

Buitenland

Apple TV

Internationaal

Niet-lineair

iTunes Store

Internationaal

Niet-lineair (TVOD)

BERTELSMANN VERWALTUNGSGESELLSCHAFT MBH

Buitenland

Movie Max

België en Nederland

Niet-lineair (TVOD)

Dalton Distribution (werking van Fonk vzw)

458500786

Dalton.be

Nationaal

Niet-lineair (SVOD)

Facebook

Buitenland

Facebook Watch

Internationaal

Niet-lineair

Lumière Publishing

473407114

Lumière Series

België en Nederland

Niet-lineair

DPG Media

432306234

Q2

Internationaal

Lineair en niet-lineair

Vitaya

Internationaal

Niet-lineair

vtmKzoom

Internationaal

Niet-lineair

Vtm.be

Internationaal

Lineair en niet-lineair

VTM GO

Internationaal

Lineair en niet-lineair

Mubi UK Limited

Buitenland

Mubi

Internationaal

Niet-lineair

Netflix

Buitenland

Netflix

Internationaal

Niet-lineair

SBS

473307540

VIER

Nationaal

Niet-lineair

VIJF

Nationaal

Niet-lineair

Stievie nv

536453550

Stievie Premium

Internationaal

Lineair en niet-lineair

Universal Pictures Subscription Television Limited

Buitenland

Hayu

Internationaal

Niet-lineair

Universciné

821741636

Universciné Belgique Uncut

België

Niet-lineair (SVOD)

Universciné

België

Niet-lineair (TVOD)

VRT

244142664

VRT NU

Internationaal

Lineair en niet-lineair

VRT NWS

Internationaal

Niet-lineair

Eén

Internationaal

Niet-lineair

Canvas

Internationaal

Niet-lineair

Ketnet

Internationaal

Niet-lineair

Sporza

Internationaal

Niet-lineair

Walt Disney Inc

Buitenland

FOX+

Internationaal

Lineair en niet-lineair

Tabel 24: Web Tv-toepassingen in Vlaanderen

INFOFRAGMENT 12: NETFLIX BREEKT VERDER DOOR, MAAR COMPLEMENTARITEIT MET DIGITALE TV BLIJFT

In september 2014 werd de niet-lineaire televisiedienst, Netflix, in Vlaanderen gelanceerd. Welke impact heeft deze internationale speler gehad op het Vlaamse media-ecosysteem?

De Digimeter 2018[115] toont aan dat het aantal Vlamingen met een toegang tot Netflix tussen 2017 en 2018 gestegen is van 21% naar 31%. Hiermee volgt Vlaanderen in het zog van Nederland, waar circa 35% toegang heeft tot Netflix. Netflix is vooral populair bij de jongeren (16-24) en medioren (25-44), terwijl de populariteit bij de hogere leeftijdscategorieën wat afneemt.

De vrees dat de opmars van Netflix gepaard zou gaan met ‘cord cutting’ gedrag blijkt momenteel evenwel ongegrond aangezien de data van de Digimeter aangeven dat Netflix vooral ingang vindt bij mensen die al een abonnement hebben op digitale televisie. Wanneer gekeken wordt naar de overlap tussen Netflix en digitale televisie stelt de Digimeter 2018 vast dat het aandeel ‘Enkel Digitale televisie’ en ‘zowel digitale televisie als Netflix’, zowel in 2017 als 2018 83% bedroef. Wel wordt in 2018 een daling vastgesteld van het percentage ‘enkele digitale televisie’ (van 65% naar 57%), maar dit wordt gecompenseerd door de stijging van het aandeel ‘zowel digitale televisie als Netflix (van 18% naar 26%). Anderzijds wordt een lichte stijging van het aandeel ‘enkel Netflix’ (van 3% naar 5%) geconstateerd.

Zodoende concludeert de Digimeter dat de Vlamingen beide diensten nog steeds beschouwen als platformen die elkaar aanvullen. Over andere internationale niet-lineaire televisieomroeporganisaties (bv. Amazon Prime) bevat de Digimeter 2018 geen concrete cijfers.

Econopolis publiceerde in het najaar van 2018 een studie[116] met een aantal interessante cijfers m.b.t. de populariteit van niet-lineaire televisiediensten. Zo stelt Econopolis een versnelling in “Ander schermgebruik” vast vanaf 2017. Deze vaststelling correspondeert met het stijgend aantal abonnees voor SVOD-diensten. Econopolis concludeert dat het aandeel SVOD-diensten in september 2018 tussen 3 en 4% van het totale TV kijken in de 18-23u schijf uitmaakte.[117] Specifiek wat Netflix betreft, schatte Econopolis het aantal Vlaamse Netflix-abonnees in op 554.000, wat neerkomt op een penetratie van 20% van het aantal Vlaamse huishoudens.[118]

Net als de Digimeter 2018 maakt de Econopolis-studie uit de evolutie van kabel en IPTV-abonnees op dat er momenteel geen evidentie is van ‘cord cutting’-gedrag in Vlaanderen. Ter illustratie: het aantal nieuwe abonnees bij Proximus en Orange overstijgt het verlies van abonnees door Telenet.[119]

Bovenstaande cijfers sluiten nauw aan bij de bevindingen van een enquête[120] van Statbel[121] waarin 24% van de Belgische internetgebruikers aangeven gebruik te maken van een commerciële streamingdienst zoals Netflix. Dit is een verdubbeling ten opzichte van 2016, toen dit percentage nog 12% bedroeg.[122]

Voorts ontstaan er nieuwe tussenpersonen tussen videowebsites en videomakers (creators). Dit worden multi-channel networks (MCN’s) genoemd. YouTube definieert deze als: “externe serviceproviders die gekoppeld zijn aan meerdere YouTube-kanalen. Ze bieden services zoals uitbreiding van het publiek, contentprogrammering, samenwerking met videomakers, beheer van digitale rechten en het genereren van inkomsten en/of verkoop.”

YouTube publiceert zelf een lijst met door henzelf gecertificeerde serviceproviders. Er staan slechts twee Vlaamse MCN’s op die lijst: Landvogel Media Group bvba (811467653), en Storycatchers bvba (870726240). Door bij te dragen aan de professionalisering van audiovisuele content op het internet creëren deze MCN’s waarde terwijl ze zelf een deel van deze waarde capteren. MCN’s bieden ook mogelijkheden voor traditionele mediagroepen om hun aanbod te diversifiëren. In Vlaanderen staat dit nog in zijn kinderschoenen. Medialaan startte op donderdag 1 juni 2017 wel met een nieuw online beauty- en fashionkanaal Contour op YouTube, Instagram en Facebook. Contour bestaat voornamelijk uit vijf modevloggers.

Geconnecteerde televisie is een kruisbestuiving tussen internet en televisieomroepdiensten. Het zijn toepassingen die een combinatie vormen tussen de traditionele, lineaire omroepdiensten (geleverd door bv. kabel- of IPTV-operatoren) en andere media- en randapparatuur (bv. Google Chromecast, smart tv of gameconsole), via het breedbandinternet. Het gaat dus om een uitbreiding van de traditioneel lineaire omroepdiensten met interactieve toepassingen. Om van deze toepassingen gebruik te kunnen maken, dient de eindgebruiker geabonneerd te zijn op de traditionele, lineaire omroepdiensten van dezelfde operator. De operator behoudt dus controle over de inhoud die via de interactieve toepassingen geleverd worden.

Voorbeelden van zulke geconnecteerde-tv-toepassingen zijn Yelo Play (Telenet), Proximus TV (Proximus) en Stievie Premium, zie Tabel 2. Via Yelo Play van Telenet kunnen Telenetklanten live tv-kijken op smartphone, tablet of computer. Proximus TV is een gelijkaardige dienst voor Proximusklanten. Stievie Premium werd in 2013 gelanceerd onder de naam Stievie en bevatte de zenders van de openbare omroep, SBS en Medialaan. Eind augustus 2017 werd het aanbod geherlanceerd als Stievie Premium. Hier werd het aanbod verder aangevuld met TLC, Discovery Channel, National Geographic, Nat Geo Wild en Eurosport. Medialaan lanceerde eind 2015 ook Stievie Free, de gratis versie met enkel Medialaanzenders. Dit is echter een vorm van web-tv. In 2019 werd VTM GO gelanceerd. VTM GO wordt gratis beschikbaar gesteld. Live kijken kan nog, maar het aanbod vertrekt eerder vanuit het niet-lineaire uitgesteld kijken. In de zomer van 2019 werd Stievie Free uitgefaseerd.[123]

Netwerk

Dienstenverdeler

Ondernemingsnummer

Merknaam

Internet

Proximus nv

202239951

Proximus TV

Internet

Stievie nv

536453550

Stievie Premium

Internet

Telenet bvba[124]

473416418

Yelo Play

Internet

BETV nv

435115967

Be TV (Go)

Internet

VOO nv

696668549

VOOMotion

Internet

M7 Group

Buitenland

TV Vlaanderen Live TV

Tabel 25: Omroepsignaaltransmissie OTT

Nog het vermelden waard, is dat de regels omtrent grensoverschrijdende portabiliteit van online-inhoudsdiensten (‘content portability’) [125] van kracht werden op 20 maart 2018. Dit betekent dat EU-burgers hun online diensten zoals Netflix, Amazon Prime, Spotify en Deezer ook, net als thuis, kunnen gebruiken wanneer ze op reis zijn in andere EU-landen (zonder bijkomende kosten). Omdat Yelo Play van Telenet en Proximus TV onder de regelgeving ressorteren, hebben beide dienstenverdelers hun diensten aangepast.

Verder zijn er quasi geen Vlaamse omroepinitiatieven die met deze regelgeving te maken hebben, enkel de betalende versie van Stievie, Stievie Premium. Maar klanten van Stievie konden van in het begin al gebruikmaken van de dienst in het buitenland. Dit geldt wel enkel voor de programma’s waar Stievie de nodige rechten voor heeft bekomen. De app zelf is enkel beschikbaar in de Belgische app stores en bij registratie dien je over een Belgisch adres te beschikken.



[99] Een uitzondering hierop zijn onder meer satelliet- en DVB-T-omroepdiensten. De technische exploitatie van het omroepnetwerk wordt hier doorgaans verzorgd door een andere partij dan de dienstenverdeler, bv. SES/ASTRA (satelliet) en Norkring (DVB-T).

[100] BIPT (2019), “Status van de elektronische communicatie- en TV-markt in 2018”, p.48, 25 juni 2019.

[101] Bewerking door VRM van CRC, “Beslissing van de CRC van 1 juli 2011 betreffende de analyse van de markt voor televisieomroep in het Nederlandse taalgebied”, http://www.vlaamseregulatormedia.be/sites/default/files/20110718_-_telev..., 1 juli 2011, p. 18.

[102] Eind 2008 sloten Telenet en de zuivere intercommunales, verenigd in Interkabel, een akkoord waardoor de uitbating van het kabelnetwerk van Interkabel in vier provincies in erfpacht werd gegeven aan Telenet. Daardoor kon Telenet in heel Vlaanderen een aanbod van internet, tv en telefonie aanbieden. Het kreeg er in een klap 800.000 abonnees bij.

[102] Belgacom, dat ook interesse had, vocht de deal echter aan voor de rechtbank. De Raad van State heeft op 27 mei 2014 de beslissingen vernietigd waarbij vier intercommunale verenigingen medio 2008 hun televisieactiviteiten en televisieabonnees alsook bijkomende rechten op hun kabelnetwerken hebben overgedragen aan Telenet.

[103] Op 19 juni 2018 heeft Nethys de VRM ingelicht over een plan inzake inbreng van de bedrijfsactiviteit VOO ten gunste van de NV NEWCO 2. Een aantal jaren voordien, op 20 juni 2014, werden een aantal wijzigingen in de Tecteogroep goedgekeurd. Voortaan heette de kabeldistributiepoot van de groep, het vroegere Tecteo, Nethys. Ondertussen is Newco 2 de commerciële naam en VOO nv de naam.

[104] Voorheen werd Voeren bediend door intercommunale Intermosane. Op 17 december 2009 fuseerden de CVBA NewCo en Tecteo (door opslorping van NewCo door Tecteo).

[105] Bij afsluiting van de redactie van het rapport bewoog er heel wat rond een mogelijke overname van VOO.   

[106] De Tijd, “Muyters daagt Telenet en Proximus uit”, 5 oktober 2017.

Vlaams Parlement, “Actuele vraag over de realisatie van een supersnel gebiedsdekkend fibernetwerk in Vlaanderen”, https://www.vlaamsparlement.be/plenaire-vergaderingen/1260214/verslag/1261100, 6 juni 2018.

[107] Trends, Leijnse B., “Danielle Jacobs (Beltug): ‘Glasvezel van Fluvius kan uitrol vertragen in plaats van versnellen’”, 5 juni 2018.

De Tijd, “Mega-intercommunale Fluvius kandidaat voor Vlaamse glasvezel”, 29 juni 2018.

De Tijd, Haeck P., “Waarom moet schop weer in de grond?”, 29 juni 2018.

[108] De Tijd, Haeck P. “Vlaanderen laat plan voor supersnel internet varen”, 24 juli 2018.

[109] TV Vlaanderen, “TV VLAANDEREN LANCEERT BINNENKORT TV-ABONNEMENT VIA DIGITALE ANTENNE”, 9 november 2017.

[110] VRT, “VRT stopt met uitzenden via DVB-T”, 17 mei 2018.

[111] M7 Group, “VRT blijft in de ether dankzij Antenne TV”, https://www.norkring.be/wp-content/uploads/2018/09/PRESS-RELEASE-VRT-VIA-ANTENNE-TV.pdf, 30 augustus 2018.

[112] Vanaf 1 augustus 2018 beschikbaar: BE JOYNE Travel!, zie: https://www.joyne.nl/be-joyne-zenders.html

[113] De Tijd, “VRT NU lanceert langverwachte app op 1 augustus”, 7 juli 2018.

[114] VRT nv (2019), Jaarverslag 2018, p. 21.

[115] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Imec Digimeter 2018, “Measuring Digital Media Trends in Flanders, 2018, p. 22.

[116] Econopolis, “Leefbaarheid van productie, aggregatie en distributie van audiovisuele content in Vlaanderen”, 13 november 2018.

[117] Econopolis, “Leefbaarheid van productie, aggregatie en distributie van audiovisuele content in Vlaanderen”, 13 november 2018, p.8

[118] Econopolis, “Leefbaarheid van productie, aggregatie en distributie van audiovisuele content in Vlaanderen”, 13 november 2018, p.36

[119] Econopolis, “Leefbaarheid van productie, aggregatie en distributie van audiovisuele content in Vlaanderen”, 13 november 2018, p.47

[120] De enquête werd uitgevoerd bij 5.800 Belgen.

[121] Statbel is het Belgische statistiekbureau.

[122] Statbel, “Netflix & Youtube steeds prominenter aanwezig in Belgische huishoudens”, https://statbel.fgov.be/nl/nieuws/netflix-youtube-steeds-prominenter-aanwezig-belgische-huishoudens , 3 april 2019.

[123] De Standaard, Hermans T., Droeven V., “Medialaan wil Vlaamse Netflix uitbouwen”, 24 augustus 2018.

[124] Begin september 2019 kwam uit dat Telenet een testproduct gelanceerd had met een aanbod van internet en tv via het mobiele netwerk onder de nieuwe merknaam Tadaam.

[125] Verordening (EU) 2017/1128 van het Europees Parlement en de Raad, 14 juni 2017 betreffende grensoverschrijdende portabiliteit van online-inhoudsdiensten in de interne markt, Pb.L. 30 juni 2017. De Verordening is in werking getreden op 20 juli 2017 en zal van toepassing zijn met ingang van 20 maart 2018.